ΡΩΜΑΙΚΗ ΕΠΑΥΛΗ ΚΑΙ ΛΟΥΤΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΥΝΙΣΤΡΑ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ(ΒΙΝΤΕΟ)

Μία πολυτελή ρωμαϊκή έπαυλη και λουτρικό συγκρότημα μεγάλων διαστάσεων έχει αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή Κατουνίστρα Λουτρακίου. Τα σημαντικά αυτά ευρήματα -αλλά και άλλα που αποκαλύφθηκαν παλαιότερα- μαρτυρούν την σπουδαιότητα του Ισθμού κατά την αρχαιότητα και την ανάπτυξη του θερμαλισμού στην περιοχή.
Τα έως τώρα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας δίνουν σοβαρές ενδείξεις για τη σημασία της περιοχής του Ισθμού, κατά την ύστερη αρχαιότητα, αφού η έπαυλη ήταν σε χρήση και κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα.
Η περιοχή του Ισθμού κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, παρουσίαζε ανάπτυξη και αποτελούσε ζωηρό εμπορικό, αστικό κέντρο.
Θεωρείται, λόγω της επιφάνειάς του, ότι το λουτρικό συγκρότημα δεν ανήκε αποκλειστικά στην έπαυλη, αλλά χρησιμοποιείτο ευρύτερα, γεγονός που καταδεικνύει την ανάπτυξη του θερμαλισμού στην περιοχή του Ισθμού - Λουτρακίου, από τα αρχαία χρόνια.

Η έπαυλη αυτή μαζί με τα παλαιότερα ευρήματα -όπως λείψανα ναού κλασικής εποχής- ίσως του Ασκληπιού στο σχέδιο πόλεως Λουτρακίου, που αποκαλύφθηκε περίπου το 1920 και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν κοντά στο κέντρο του Λουτρακίου, προσφέρουν σοβαρές ενδείξεις για την ύπαρξη του Λουτρακίου, ίσως ως αυτοτελούς οικισμού και στους κλασικούς χρόνους, πέρα από την αναφορά της πόλεως στους ρωμαϊκούς χρόνους, ως «Θέρμαι».
Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν στη διάρκεια εκδήλωσης, με αφορμή τη λήξη της ανασκαφικής περιόδου 2013 στην περιοχή.
Στόχος είναι μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής να δημιουργηθεί ένας ανοιχτός επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος.
Αυτες τις ημερες προκειται να ολοκληρωθει η 5η ανασκαφικη περιοδος που εχει χρηματοδοτηθει απο την Περιφερεια Πελοποννησου.

Σύμφωνα με τα έως τώρα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας, η έπαυλη ήταν σε χρήση μέχρι και τον 6ο μ.Χ. αιώνα, γεγονός που σηματοδοτεί τη σημασία της περιοχής του Ισθμού κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, οπότε και αποτελούσε εμπορικό και αστικό κέντρο. Το βαλανείο, λόγω της επιφάνειάς του, θεωρείται ότι δεν ανήκε αποκλειστικά στην έπαυλη, αλλά χρησιμοποιείτο ευρύτερα, γεγονός που καταδεικνύει την ανάπτυξη των ιαματικών (θερμών) λουτρών από τα αρχαία χρόνια στην περιοχή του Ισθμού - Λουτρακίου. 

Η έπαυλη, μαζί με τα λείψανα ναού κλασικής εποχής -ίσως του Ασκληπιού- που αποκαλύφθηκε περίπου το 1920 και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν κοντά στο κέντρο του Λουτρακίου, προσφέρουν σοβαρές ενδείξεις για την ύπαρξή του ως αυτοτελούς οικισμού και στους κλασικούς χρόνους, πέρα από την αναφορά της πόλεως στους ρωμαϊκούς χρόνους, ως «Θέρμαι». Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν στη διάρκεια εκδήλωσης, με αφορμή τη λήξη της ανασκαφικής περιόδου 2013 στην περιοχή

Φωτογραφίες απο το korinthostv.gr

Στην σημασια της Ρωμαικης επαυλης για τον παρακειμενο,οικισμο ”Φλοισβος”αναφερεται,ο προεδρος του ομωνυμου,δραστηριου συλλογου της περιοχης Κωστας Μεταξας στο βίντεο που
ακολουθεί.

ΠΗΓΕΣ:

ΑΠΕ-ΜΠΕnews.in.gr
loutrakiblog.gr
urbanspeleology.blogspot.gr
/korinthostv.gr

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ-Η ΑΟΡΑΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ

Ιερή γεωμετρία των αρχαίων Ελλήνων

>Τη σοφία των Αρχαίων Ελλήνων πολλοί λαοί «ζήλεψαν» και σε αυτή στήριξαν τους δικούς τους πολιτισμούς. Αξιοζήλευτη όσο και ασύλληπτη είναι η μαθηματική ακρίβεια με την οποία έχουν υπολογιστεί οι θέσεις των αρχαίων πόλεων και μνημείων. 
>Το πρώτο πράγμα που σκέφτεται κανείς είναι ότι πρόκειται για κάτι το ασύλληπτο. Ποιος ανθρώπινος νους θα μπορούσε να κάνει ανάλογους υπολογισμούς; Ποιο μυαλό θα μπορούσε να τοποθετήσει με τέτοια ακρίβεια ένα χάρτη ναών και πόλεων επάνω στη χερσόνησο της Αρχαίας Ελλάδας και, το σημαντικότερο, πώς κατάφεραν να ιδρύσουν και να χτίσουν αυτούς τους ναούς και αυτές τις πόλεις-κράτη υπακούοντας με ευλάβεια τις προσταγές αυτού του ασύλληπτου χάρτη; Τι εξυπηρετούσε η μυστική αυτή γεωγραφία; Και κατά προέκταση, γιατί αυτά τα καταπληκτικά επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος δεν τα διδαχτήκαμε ποτέ στα σχολεία μας; 

>Πριν από κάποια χρόνια, ο Γάλλος ερευνητής Ζαν Ρισσέν προσπάθησε να αποδείξει ότι η Ελλάδα είναι ο χάρτης του νοητού σύμπαντος χάρη στους ναούς, τα ιερά και τις πόλεις της. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Θεοφάνης Μάνιας, επανεξέτασε πιο διεξοδικά το θέμα, καταλήγοντας μέσα από τα βιβλία του «Τα Άγνωστα Μεγαλουργήματα των Αρχαίων Ελλήνων» και «Ο Ελληνικό Πνεύμα στις Πυραμίδες της Αιγύπτου» σε εκπληκτικά και ασύλληπτα συμπεράσματα. Παραθέτουμε κάποια από τα σημαντικότερα εξ αυτών: 
>Η Δήλος απέχει: 
>1020 στάδια από το Ασκληπιείο της Κω, όσο ακριβώς και από το Ασκληπιείο Επιδαύρου.
>1080 στάδια από το Ιδαίον Άντρον, όσο ακριβώς και από το Τροφώνιο μαντείο.
>1296 στάδια από τη Σμύρνη, όσο ακριβώς και από τη Θήβα.
>1460 στάδια από τους Δελφούς, όσο ακριβώς και από την Αλεξάνδρεια Τρωάδος.
>1460 στάδια από τη Σπάρτη, όσο ακριβώς και από την Πέργαμο.
>1530 στάδια από τη Ρόδο, όσο ακριβώς και από τη Φυγαλεία Πελοποννήσου. 
>800 στάδια από την Αθήνα, όσο ακριβώς και από την Καρδαμύλη Χίου.
>1256 στάδια από το Ρέθυμνο, όσο ακριβώς και από την Κνωσσό.
>1188 στάδια από την Κόρινθο, όσο ακριβώς και από τη Μυτιλήνη.
>1859 στάδια από τη Σαμοθράκη, όσο ακριβώς και από το Θέρμον.
>1859 στάδια από τις Μυκήνες, όσο ακριβώς και από το Άργος. 
>Η Ελευσίνα απέχει: 
>100 στάδια από την Αθήνα, όσο ακριβώς και από τα Μέγαρα.
>330 στάδια από την Κόρινθο, όσο ακριβώς και από το Σούνιο.
>220 στάδια από το Αμφιάρειο, όσο ακριβώς και από τον Μαραθώνα.
>1700 στάδια από την Πέλλα, όσο ακριβώς και από τη Σμύρνη.
>1782 στάδια από το Ιδαίο Άντρο, όσο ακριβώς και από την Έφεσο.
>1815 στάδια από την Πέργαμο, όσο ακριβώς και από την Μίλητο αλλά και την Κνωσσό. 
>Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης – Ολυμπίας – Τροφωνίου μαντείου ανήκει σε κανονικό δεκάγωνο του οποίου τα γεωμετρικά στοιχεία προεκτεινόμενα συναντούν το Ίλιον , Σμύρνη , Κνωσό , Λάρισα τρωάδος , Σπάρτη , Πάρο , Φαιστό κ.λ.π. 
>Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης – Ανακτόρων Νέστορος – Ελευσίνας με γωνία κορυφής 40° ανήκει σε κανονικό 9γωνο. 
>Το τρίγωνο Δωδώνης – Αθήνας – Σπάρτης ανήκει σε κανονικό 13γωνο. 
>Το τρίγωνο Δωδώνης – Κνωσού – Μιλήτου ανήκει σε κανονικό 12γωνο με γωνία κορυφής 30°. 
>Το τρίγωνο Δωδώνης – Δελφών – Ιωλκού είναι ισοσκελές και ανήκει σε κανονικό δωδεκάγωνο. 
>Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης – Ολυμπίας – Τροφωνίου μαντείου ανήκει σε κανονικό δεκάγωνο. 
>Πολλές χαρακτηριστικές ευθείες του τριγωνισμού προεκτεινόμενες συναντούν διάσημα ιερά ναούς ή κέντρα λατρείας της Ελλάδας. 
>• Η ευθεία Χαλκίδας – Θηβών συναντά την Ολυμπία. 
>• Η ευθεία Χαλκίδας – Σουνίου συναντά την Κνωσό Κρήτης. 
>• Η ευθεία Χαλκίδας – Αμφιαρείου συναντά την Δήλο. 
>• Η ευθεία Χαλκίδας – Κρομμυώνος συναντά την Σπάρτη. 

>Η Χαλκίδα απέχει το ίδιο από την Αθήνα και το Σούνιο, όπως το ίδιο απέχουν και οι Δελφοί από την Ολυμπία και την Αθήνα. Η απόσταση μεταξύ Χαλκίδας και Θήβας είναι 162 στάδια. Ακριβώς 162 στάδια απέχει και το Αμφιάρειο. Η απόσταση Δήλου – Αθηνών είναι 800 στάδια, όσο ακριβώς απέχει και η Σπάρτη από τη Δήλο και την Αθήνα. 
>Η απόσταση μεταξύ Δελφών – Δήλου είναι ακριβώς 1460 στάδια. Αν προσθέσουμε και τα τέσσερα ιερά, δηλ. των Δελφών, της Δήλου, της Ελευσίνας και των Αθηνών, και διαιρέσουμε το 1460 με το 4, βρίσκουμε τις ημέρες του χρόνου, δηλ. 365. Να σημειώσουμε εδώ πως το 1460 ήταν ένας από τους σημαντικότερους αριθμούς για τους Έλληνες ιερείς, λόγω του ότι αυτός υποδεικνύει τη ζωδιακή περίοδο. Κάθε 1460 χρόνια άλλωστε εμφανίζεται στο ουράνιο στερέωμα και ο Σείριος, ο οποίος δείχνει να παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο στην ιστορία των Ελλήνων. Το πλάτος του είναι ένα δευτερόλεπτο της μοίρας του Ισημερινού. 
>Αν ξεκινήσουμε από το κέντρο του Παρθενώνα και ενώσουμε κάποια σημεία, όπως το Θησείο, την Πνύκα, τη βάση του Φιλοπάππου και το κέντρο του ναού του Ολυμπίου Διός, θα σχηματιστεί ένα οκτάγωνο, του οποίου η κάθε γωνία θα είναι ακριβώς ίση με το μήκος του Παρθενώνα επί επτά. 
>Εάν προεκτείνουμε νοητά προς τα πάνω τους κίονες του Παρθενώνα, αυτοί θα συναντηθούν στα 1852 μέτρα. Ο όγκος της νοητής πυραμίδας που θα σχηματισθεί τότε είναι ακριβώς το μισό της μεγάλης πυραμίδας της Αιγύπτου… 
>Τι μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε; Μα, τίποτα παραπάνω, τίποτα παρακάτω, από το ότι οι θέσεις των πόλεων, των ναών και των λατρευτικών χώρων είναι για κάποιον άγνωστο λόγο υπολογισμένες στην ακρίβεια με μαθηματικά συστήματα! Είναι πραγματικά κάτι το ασύλληπτο και για τους σύγχρονους επιστήμονες. Η σοφία των αρχαίων Ελλήνων δείχνει για ακόμα μια φορά να ξεπερνά και την πιο φιλόδοξη και αχαλίνωτη φαντασία.

Το πιο εντυπωσιακό πράγμα που συναντάμε στην Αρχαία Ελλάδα είναι οι πάρα πολλές γεωμετρικές σχέσεις στις αποστάσεις πόλεων και ναών. Έχει αναφερθεί από πολλούς, ότι αυτό που συμβαίνει, μπορεί να είναι μια προσπάθεια αναπαράστασης στην γη κάποιων αστερισμών του ουρανού.
Το μεγάλο ερώτημα όμως, είναι το γιατί;;Τι εξυπηρετούσαν (και ίσως ακόμη εξυπηρετούν) αυτές οι επιλεγμένες θέσεις; Η μαθηματικές σχέσεις και η αρμονία που τόσο συστηματικά επεδίωκαν πως λειτουργούσε;
Επίσης βλέπουμε την χρήση του π=3.14 του χρυσού αριθμού φ=1.618 όπως και σαν μονάδα μέτρησης το στάδιο, το οποίο ισούται με 184.454 μέτρα.

Η  ΓΕΩΔΑΙΣΙΑ  ΣΤΗΝ  ΑΡΧΑΙΑ  ΕΛΛΑΔΑ  

H Γεωδαισία είναι λέξη ελληνική, γράφεται και προφέρεται παρόμοια σε όλες σχεδόν τις γλώσσες, π.χ. Geodesy, Geodesie, Geodasie, Geodesia. Προέρχεται από τις λέξεις “γή + δαίω ή δαίομαι” που σημαίνει “μοιράζω τη γη”.  Σήμερα, ανάλογα με τα θέματα στα οποία δίνεται έμφαση, η Γεωδαισία χωρίζεται, για διδακτικούς κυρίως λόγους, στη Γεωμετρική Γεωδαισία με έμφαση στις γεωμετρικές μεθόδους και τον προσδιορισμό συντεταγμένων, στη Φυσική Γεωδαισία με έμφαση στη μελέτη του γήινου πεδίου βαρύτητας (γεωδυναμικό) και του γεωειδούς και στη Διαστημική ή Δορυφορική Γεωδαισία με έμφαση στη χρήση των δορυφορικών και διαστημικών μεθόδων.
  Η Γεωδαισία είναι μία από τις αρχαιότερες επιστήμες όπως η Αστρονομία και τα Μαθηματικά. Το πρώτο γεωδαιτικό πρόβλημα που τέθηκε στην αρχαιότητα αφορά το σχήμα της γης.

 Πολιτισμοί όπως αυτοί των λαών της Μεσοποταμίας (Σουμέριοι, Βαβυλώνιοι, Ασσύριοι, Ακκάδιοι), της Εγγύς Ανατολής και της Αιγύπτου είχαν κάποιες γνώσεις πρακτικής γεωμετρίας και αστρονομίας, πριν από την αρχαιοελληνική περίοδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ένα είδος κτηματολογίου στην περιοχή του Νείλου για τις καλλιέργειες, η γεωμετρία των πυραμίδων, σχέδια οικισμών, στοιχεία χρόνου και ημερολογίων, ηλιακά ρολόγια, γνώσεις που κατείχαν λίγοι, συνήθως οι ιερείς. Επίσης, πριν από την κλασική αρχαιότητα, παρόμοιες γνώσεις είχαν και οι Έλληνες όπως για παράδειγμα σχετικά με τον προσδιορισμό ορίων πόλεων και ιδιοκτησιών και σχέδια οικισμών.  Πιθανώς τα πρώτα ερεθίσματα για το σφαιρικό σχήμα της γης ήταν οι παρατηρήσεις από τους ναυτικούς ότι καθώς πλησίαζαν στη στεριά τα πρώτα ορατά αντικείμενα ήταν εκείνα που βρίσκονταν πιο ψηλά (μεγαλύτερο ύψος) ή ότι η στεριά φαίνονταν να ανυψώνεται σιγά – σιγά προς τα πάνω. Παρόμοια, από τη στεριά φαίνονταν πρώτα τα κατάρτια των καραβιών καθώς αυτά πλησίαζαν ή χάνονταν τελευταία από τον ορίζοντα όταν τα καράβια απομακρύνονταν από τη στεριά.
  Ο Aριστοτέλης (384-322 π.Χ.) αναφέρει για πρώτη φορά τον όρο Γεωδαισία και τον περιγράφει ως "η τέχνη και η επιστήμη των μετρήσεων για τη διανομή της γης". Ο ίδιος δίδασκε την σφαιρικότητα της Γης με το επιχείρημα ότι κατά τις εκλείψεις της σελήνης η σκιά που ρίχνει πάνω της η γη είναι κυκλική. Την εποχή εκείνη η Γεωδαισία διαχωρίζονταν από τη Θεωρητική Γεωμετρία επειδή συνδύαζε μετρήσεις, υπολογισμούς και εφαρμογή των αποτελεσμάτων στο έδαφος. Τότε έγιναν οι πρώτες γεωδαιτικές εργασίες και διατυπώθηκαν θεωρίες για το σχήμα και μέγεθος της γης, το σύμπαν, τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων και τις μεθόδους προσδιορισμού τους.  

Οι σπουδαιότεροι αρχαίοι Έλληνες οι οποίοι ασχολήθηκαν με γεωδαιτικά προβλήματα και συνέβαλαν στην επίλυσή τους έως και τον 5ο π.Χ. αιώνα, θεωρούνται οι:  - Θαλής ο Mιλήσιος (635-547 π.X) ως εκπρόσωπος της Ιωνικής Σχολής, αμφισβητεί τις παλαιότερες απόψεις που θεωρούσαν τη γη δίσκο περιβαλλόμενο από ωκεανούς και αποδέχεται το σφαιρικό σχήμα της γης.
  - Aναξίμανδρος ο Mιλήσιος (610-543 π.X), συνεργάτης και διάδοχος του Θαλή, πρώτος κατασκεύασε χάρτη του τότε γνωστού κόσμου με τη γη ως κύλινδρο, χάρτη της ουράνιας σφαίρας, ηλιακό ρολόι και χρησιμοποίησε τον γνώμονα (σκιοθήρας). 
  - Eκαταίος (549–472 π.X.), μαθητής του Aναξιμάνδρου, βελτίωσε τον χάρτη του κόσμου.

  - Πυθαγόρας ο Σάμιος (580-490 π.X.) με την περίφημη Σχολή του στον Κρότωνα της Mεγάλης Eλλάδας (Iταλία) αποδέχεται το σφαιρικό σχήμα της γης ως το τελειότερο χωρίς τεκμηρίωση αλλά ‘διαισθητικά’. 
 - Ευπαλίνος ο Μεγαρεύς ο οποίος την ίδια εποχή  κατασκευάζει ένα αξιοθαύμαστο έργο μηχανικού (B′ μέσο του 6ου π.X. αιώνα), μία σήραγγα στη Σάμο για τη μεταφορά νερού, μήκους 1036 m στη βάση ενός βουνού ύψους 300 m. Από γεωδαιτική άποψη η χάραξη της διεύθυνσης διάνοιξης και από τις δύο πλευρές, με απόκλιση κατά τη συνάντηση μόλις 1.8 m, αποτελεί σημαντικό επίτευγμα για την εποχή. Το έργο αυτό αποτέλεσε και αποτελεί αντικείμενο μελέτης από πολλούς ερευνητές στον κόσμο, ιδιαίτερα για τον τρόπο χάραξής του για τον οποίο δεν σώζονται γραπτά κείμενα. 
 Παρόμοιο αντικείμενο μελέτης ως προς τη γεωμετρία της κατασκευής αποτελεί και ο Παρθενώνας.   

Σύγχρονες εκτιμήσεις και εικασίες για γεωδαιτικά σημεία του αρχαίου ελληνικού χώρου. 

 Όπως γνωρίζουμε από τη μυθολογία, συχνά κάποιοι θεοί ή θεϊκοί οιωνοί υποδείκνυαν στους Έλληνες τους γεωγραφικούς τόπους όπου έπρεπε να χτιστούν οι πόλεις και τα διάφορα οικοδομήματα. Ωστόσο ο Αριστοτέλης στα "Πολιτικά" του έγραφε: "Οι καθιερωμένοι οίκοι για τη λατρεία των θεών πρέπει να βρίσκονται όχι μόνο στην κατάλληλη θέση αλλά και στην ίδια, εκτός από εκείνους τη θέση των οποίων ορίζει ξεχωριστά ο Νόμος ή κάποιο μαντείο υπό την αιγίδα του μαντείου των Δελφών". Ακόμα: "Τα ιερά των αγροτικών περιοχών πρέπει να βρίσκονται συμμετρικά κατανεμημένα, άλλα αφιερωμένα σε θεούς και άλλα σε ήρωες." ("Πολιτικά", VII 1331α).
 Ο Στράβων, πάλι, έγραψε ότι: "Όσοι ασχολούνται με τις θέσεις των διάφορων τόπων λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αστρονόμων και των γεωμετρών σχετικά με τα σχήματα, τα μεγέθη και τις αποστάσεις", ενώ ο Παυσανίας παρέδωσε ότι: "Ο δήμος του Μαραθώνα απέχει ίση απόσταση από την Αθήνα με την απόσταση της Καρύστου, που βρίσκεται στην Εύβοια, από την Αθήνα"("Αττικά" 32, 3), αναφορά που συνηγορεί στο ότι όλοι αυτοί οι γεωμετρικοί συσχετισμοί ήταν επιμελώς προσχεδιασμένοι. 
Στις αποστάσεις ανάμεσα στα ιερά μέρη χρησιμοποιούνται το στάδιο ως μονάδα μέτρησης, ο κωδικός αριθμός π, ο αριθμός φ της χρυσής τομής και διάφοροι λόγοι (στάδιο = 184,454 μέτρα, π = 3,14, φ = 1,618).
 Έτσι η αρχαία Ελλάδα παρουσιάζεται σαν ένα απέραντο βιβλίο γεωμετρίας και αρμονίας των αριθμών, ένας σωστός χάρτης του Ουρανού, ένας καταπληκτικός κώδικας θρησκευτικού, επιστημονικού, φιλοσοφικού, τεχνικού και καλλιτεχνικού χαρακτήρα.  Στον «Τίμαιο» του Πλάτωνα το όλο πνεύμα είναι ότι αυτός ο κόσμος ο αισθητός, ο κόσμος τον οποίο βλέπουμε, είναι ακριβές αντίγραφο του ουράνιου σχεδίου, με αναλογίες και συμμετρίες και γενικά με μια αρμονία αριθμών.  

Σύμφωνα με σύγχρονες εικασίες, τα γεωδαιτικά σημεία των ιερών τόπων της αρχαίας Ελλάδας, επιλέγονταν όχι μόνο με βάση τις μεταξύ τους γεωμετρικές σχέσεις, αλλά και με κριτήριο την εναρμόνισή τους σε σχηματισμούς που απεικόνιζαν τους αστερισμούς.
 Επιπλέον, επιλέγονταν σύμφωνα και με τις επονομαζόμενες "ενεργειακές ροές". 
 Παραθέτω απόσπασμα από μία αντιπροσωπευτική πηγή: "Ο άξονας, η καρδιά της αρχαίας γνώσης ήταν να μπορούν να κάνουν τον Ουρανό και τη Γη να εναρμονίζονται, να αλληλοσυσχετίζονται. Πίστευαν ότι τα άστρα εκπέμπουν πολλές ενέργειες και δυνάμεις που μπορούν να διοχετευτούν και να ενσαρκωθούν στη γη, δημιουργώντας περαιτέρω ενεργειακά πεδία αλλά και «συνειδητότητα». 
 Για αυτό το λόγο οι αρχαίοι σοφοί στην Ελλάδα και αλλού όριζαν τους ιερούς τόπους σε συγκεκριμένα μέρη, μέρη τα οποία θεωρούσαν ότι διοχέτευαν αυτές τις ουράνιες ενέργειες, και συνεπώς σε κείνα τα μέρη υπήρχε ένα είδος Ιερογαμίας, μια ένωση της Γης με τον Ουρανό. Πίστευαν μάλιστα ότι αυτή η ένωση ανανεώνεται σε συγκεκριμένες στιγμές μέσα στο χρόνο, κοντά στις Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια. 
 Οι θέσεις των ιερών τόπων εξυπηρετούσαν κάποια σκοπιμότητα, σχημάτιζαν αόρατα γεωμετρικά σχήματα, ένα είδος χάρτη του ουρανού. Τη θέση των άστρων του ουρανού παίρνουν οι ιεροί τόποι πάνω στη γη.  Τα ιερά που βρίσκονταν στο Μαραθώνα, για παράδειγμα, σχημάτιζαν τον αστερισμό του Σκορπιού, προστάτης του οποίου είναι ο Άρης, θεός του πολέμου. Παρόμοια, η γεωγραφική θέση της Αθήνας, της Ελευσίνας, των Μεγάρων, της Τανάγρας και της Αίγινας αντιστοιχεί στον αστερισμό της Παρθένου, που κυβερνήτη του έχει τον Ερμή, γεγονός που εξηγεί αστρολογικά τη μεγάλη πνευματική και εμπορική ανάπτυξη της περιοχής.

 Στην Αίγυπτο, τα τρία άστρα της ζώνης του Ωρίωνα, κατά το μεσουράνημά του, αντιστοιχούν ακριβώς στις θέσεις των τριών πυραμίδων της Γκίζας.  Η Ιερή Γεωμετρία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μυστηριακή γνώση του Σύμπαντος, της Δημιουργίας του Θεού. Τα διάφορα ιερά ιδρύονταν με τη γνώση, ότι κάθε τι στον κόσμο το όρισε ο θεός από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας. Γι αυτό έπρεπε να διατηρηθεί η καθιερωμένη τάξη στο διηνεκές.  «Όπως είναι επάνω είναι και κάτω».
 Για αυτό αντέγραψαν πάνω στη γη αστρικά συστήματα και αστερισμούς και μάλιστα με αριστερόστροφη φορά, ακριβώς για να εμφανίζονται ως οπτικές αντανακλάσεις της ουράνιας πραγματικότητας στη γη. " Ο Δρ. Θεοφάνης Μανιάς (ο οποίος μεταξύ άλλων διετέλεσε Ταξίαρχος του Υγειονομικού Σώματος,  Καθηγητής Ανωτάτων Στρατιωτικών Σχολών και Διευθυντής Στρατιωτικού Εργαστηρίου Ερευνών) θεωρείται από πολλούς ως ο "πατέρας του Γεωδαιτικού Τριγωνισμού". Ως ερευνητής και Διευθυντής Ινστιτούτου Ερευνών Αρχαιογνωσίας αργότερα, είχε μιλήσει από το 1965 περί του γεωμετρικού προγραμματισμού των πόλεων, ιερών, ασκληπιείων, θεάτρων, σταδίων, μνημείων ακόμη και θέσεων μαχών στην Αρχαία Ελλάδα.

O Aγγελος Σακέτος αναφέρει τι του είχε πεί Ο Δρ. Μανιας 

--Κύριε Μανιά, υπάρχει κάποιο στοιχείο, που σας συγκλόνισε κατά την διάρκεια των επιστημονικών ερευνών σας;
--Πολλά. Αλλά θα σου αναφέρω για παράδειγμα ένα στοιχείο, το οποίο το θεωρώ πολύ σημαντικό για την σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας!
--Ποιο είναι αυτό το στοιχείο;
--Είχα πάει με το ελικόπτερο της Γεωγραφικής Υπηρεσία Στρατού στο Σούνιο για ορισμένες ανασκαφές, που θα επιβεβαίωναν τις έρευνές μου. Κάνοντας όμως ορισμένες μετρήσεις είδα ότι μου έλειπαν 50 μέτρα και δεν μου έδιδαν τον απόλυτο αριθμό που ήθελα, ώστε να επαληθευτούν και οι λεξαριθμικές διερευνήσεις μου. Ώσπου κάποια στιγμή φώτισε το μυαλό μου και σκέφτηκα ότι γράφοντας λανθασμένα το όνομα ΣΟΥΝΙΟ και όχι ΣΟΥΝΙΟΝ, που ήταν και το ορθό, διαπίστωσα ότι το τελικό «Ν», που αντιστοιχεί στον αριθμό 50, μου έδιδε επακριβώς τη λύση του προβλήματος!
--Τι λέτε;

--Ακριβώς εκεί συνειδητοποίησα πόσο σημαντική είναι η ελληνική γλώσσα και πόσα μυστικά κρύβει αν αποκωδικοποιήσουμε τις ελληνικές λέξεις!..

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΩΝ ΔΡ.ΜΑΝΙΑ ΕΔΩ

 Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, οι θέσεις των ιδιαζούσης σπουδαιότητος χώρων σχηματίζουν τριγωνομετρικά γεωδαιτικά δίκτυα βάσει αριθμητικών, γεωμετρικών και αρμονικών αναλογιών, που προκύπτουν από την Ευκλείδιο Γεωμετρία, την Τριγωνομετρία και την Αστρονομική Γεωδαισία. Πρόκειται σύμφωνα με τον Μανιά για σχέδιο που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Φιλοσοφία και ανάγεται στο απώτατο παρελθόν (ίσως στην 10η χιλιετία π.Χ.).  Διετύπωσε την θεωρία του Γεωμετρικού Γεωδαιτικού Τριγωνισμού του αρχαίου Ελληνικού χώρου «ως αρμονία θέσεων και αποστάσεων σε στάδια των αρχαίων ιερών και μνημείων και την σημασία τους».
 Ο τριγωνισμός αυτός είχε και την πρακτική σημασία της διευκολύνσεως των ταξιδιών δια θαλάσσης ή δια ξηράς τόσο για το εμπόριο όσο και για τις εκστρατείες. Ο Γεωμετρικός Γεωδαιτικός Τριγωνισμός επισήμαινε στρατηγικές θέσεις, ακρωτήρια, λιμάνια, νησιά κλπ και συνδεόταν επίσης με τις θρησκευτικές επιστήμες της αρχαιότητας.  Το όλο σύστημα του τριγωνισμού με την γεωδαιτική διάταξη και την αρμονική τοποθέτηση των ναών, ιερών και κέντρων λατρείας καθώς και τις μεταξύ αυτών μετρήσεις σε στάδια, είχε την έννοια ενός "ιερού και αθάνατου" τοπογραφικού χάρτη.  Μερικά από τα κυριότερα σημεία αυτού του "ιερού χάρτη", είναι τα εξής:  

Δελφοί 

 Οι Δελφοί ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην οποία λειτούργησε το σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου, εθεωρούντο δε ως "ο ομφαλός του κόσμου". Στην αρχή των ιστορικών χρόνων ήταν μία από τις πόλεις της αρχαίας Φωκίδας, αλλά σταδιακά ο ρόλος της πόλης ενισχύθηκε και εξελίχθηκε σε πανελλήνιο κέντρο και ιερή πόλη των αρχαίων Ελλήνων. Αποτέλεσε επίσης κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας.
 Ίση απόσταση απ' το μαντείο των Δελφών έχουν: 
 • Αθήνα - Ολυμπία (660 στάδια) 
 • Ελευσίνα - Ιωλκός (550 στάδια)  
• Μεγαλόπολη - Φιγάλεια (660 στάδια) 
 • Ιδαίον άνδρο στην Κρήτη - Σμύρνη (2198 στάδια)  
• Πέλλα - Κέρκυρα, (1350 στάδια)  
• Κινύρα Θάσου - Καρδαμύλη Χίου (1700 στάδια)  
• Δωδώνη - Δίον (1010 στάδια)  

Δήλος 

Η ιερότητα της Δήλου αρχίζει σχεδόν μαζί με την Ελληνική ιστορία. Τόπος γέννησης του Απόλλωνα και σημαντικότατο γεωδαιτικό σημείο για όλη την Ελλάδα. Η ιερότητά της ήταν σεβαστή ακόμα και από ξένους λαούς όπως οι Πέρσες που ενώ δεν δίσταζαν να καταστρέψουν ιερά άλλων πόλεων, πρόσφεραν θυσίες στην Δήλο.  Ίση απόσταση από το ιερό νησί της Δήλου έχουν:
  • Κόρινθος - Μυτιλήνη  
• Ασκληπιείο Κω - Ασκληπιείο Επιδαύρου  
• Αθήνα - Καρδαμύλη (Χίος)  
• Σμύρνη - Θήβα  
• Θέρμη Θεσσαλονίκης - Φίλιπποι 
 • Δίκτυννα - Κνωσός 
 • Ιδαίον άντρο - μαντείο Τροφωνίου 
 • Σπάρτη - Πέργαμος  
• Ίλιον (Τροία) - Ιωλκός  
• Δελφοί - Αλεξάνδρεια  
• 'Αργος - Μυκήνες (1200 στάδια)    

Δωδώνη 

Το μαντείο της Δωδώνης, από τα παλιότερα και σημαντικότερα στον Ελλαδικό χώρο, ήταν αφιερωμένο στον Δία. Συγκέντρωνε πλήθος πιστών κυρίως από την Ήπειρο, την Μακεδονία και τα νησιά του Ιωνίου πελάγους. Η χρησμοί βασιζόταν στο θρόισμα της ιερής βελανιδιάς που εξηγούσαν οι ιερείς.  Ίση απόσταση από το ιερό της Δωδώνης έχουν:
  • Δελφοί - Ιωλκός (1050 στάδια) 
 • Ολυμπία - Τροφώνιο μαντείο (1240 στάδια) 
 • Ελευσίνα - ανάκτορο Νέστορα στην Πύλο (1600 στάδια) 
 • Αθήνα - Σπάρτη (1700 στάδια) 
 • Δήλος - Αλεξάνδρεια Τρωάδος (2482 στάδια)  
• Κνωσός - Μίλητος (3300 στάδια)  

Παρθενώνας 

  Ο Παρθενώνας σχηματίζει με τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο και τον ναό της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα ισοσκελές τρίγωνο με πλευρά 242 στάδια.  Το πλάτος της βάσης του Παρθενώνα (100 ελληνικά πόδια) αντιστοιχεί σε γωνία ενός δευτερολέπτου της μοίρας στον Ισημερινό της Γης.
  Το κέντρο του Παρθενώνα ισαπέχει από το Θησείο, την Πνύκα, το Μνημείο του Φιλοπάππου, και το κέντρο του ναού του Ολυμπίου Διός τα οποία βρίσκονται σε κορυφές κανονικού οκταγώνου.  Σύμφωνα πάλι με τις προαναφερθείσες εικασίες: "...Ο Παρθενώνας είναι κτισμένος σε κομβικό σημείο μεγάλων γήινων ενεργειακών ρευμάτων με αποτέλεσμα να λειτουργεί σαν σημείο εκπομπής των ενεργειών αυτών στο χώρο. Λόγω πυραμιδοειδούς όμως σχήματος οι ενέργειες αυτές εκπέμπονται αρκετά ψηλότερα από το έδαφος. 
Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η κατασκευή έχει και ενδιαφέρουσες ηλεκτρικές ιδιότητες σαν τεράστιος πυκνωτής αλλά και σαν κεραία. Αυτό θα εξηγούσε και παράξενες αποκλίσεις στα όργανα μετρήσεων γύρω από τον Παρθενώνα (τα ίδια αναφέρονται και για την μεγάλη πυραμίδα στην Αίγυπτο).  Φήμες θέλουν οι ενεργειακές γραμμές (lay) που περνούν από τον Παρθενώνα να ενώνονται όχι μόνο με όλα τα άλλα σημαντικά αρχαιοελληνικά μνημεία αλλά και με το Stonehedge, την μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας αλλά και με τον ναό του Σολομώντα (τέμενος του Ομάρ σήμερα). Λέγεται ότι ο Παρθενώνας και σαν ενεργειακό κομβικό σημείο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός σε παγκόσμια κλίμακα. "   

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ

Λόγω των άμεσων πρακτικών της εφαρμογών, η γεωμετρία ήταν ανάμεσα στους πρώτους ιστορικά κλάδους των μαθηματικών. Τη γεωμετρία ανέπτυξαν εμπειρικά οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι. Μετά τις πλημμύρες του Νείλου, οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν εμπειρική γεωμετρία, για να υπολογίσουν τα όρια των χωραφιών τους. Οι Βαβυλώνιοι ανέπτυξαν τις αρχές της τριγωνομετρίας διαιρώντας τον κύκλο και τις γωνίες σε 360 μοίρες και υπολογίζοντας τον αριθμό π, δηλαδή το πηλίκο του μήκους της περιφέρειας του κύκλου δια το μήκος της διαγωνίου του, περίπου ίσο με 3+1/8.

Με τη γεωμετρία ήρθαν σε επαφή και οι αρχαίοι Έλληνες κυρίως με το Θαλή το Μιλήσιο. Με την πάροδο των ετών ανέπτυξαν των αποδεικτική γεωμετρία, η οποία κορυφώνεται στην Αλεξανδρινή εποχή. Η γεωμετρία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων, οι οποίοι ανέπτυξαν μία γεωμετρικοποιημένη αριθμητική. Αργότερα, ο Πλάτωνας θεώρησε τις μαθηματικές, άρα και τις γεωμετρικές ιδέες, ως τον ιδανικό κόσμο. Μέχρι τον Αριστοτέλη αναπτύσσονταν κοσμολογίες με βάση απλά γεωμετρικά σχήματα, το οποίο κατά μία έννοια συμβαίνει και σήμερα στη σύγχρονη Φυσική. Ο Αριστοτέλης, όπως και οι Αλχημιστές αργότερα, πίστευαν ότι ο κόσμος αποτελείται από πέντε κανονικά γεωμετρικά στερεά, την ισοσκελής τριγωνική πυραμίδα, το τετράεδρο, τον κύβο, το κανονικόδωδεκάεδρο και το κανονικό εικοσάεδρο.

Η γεωμετρία είναι ο πρώτος κλάδος των μαθηματικών που τοποθετήθηκε σε αξιωματική βάση, από τον Ευκλείδη περίπου το 300 π.Χ. με το βιβλίο του «Στοιχεία» που το αποτελούσαν 13 τόμοι. Δικαιολογημένος λοιπόν και ο όρος «Ευκλείδεια γεωμετρία» όπου και γίνεται μεγαλύτερη ανάλυση του όρου. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της ευκλείδειας γεωμετρίας είναι το πέμπτο αίτημα του Ευκλείδη, δηλαδή ότι θα πρέπει να δεχθούμε αξιωματικά ότι από σημείο εκτός ευθείας διέρχεται μόνο μία παράλληλος, γιατί δε μπορούμε να το αποδείξουμε.

Η γεωμετρία έπαιζε σημαντικό ρόλο στο φιλοσοφικό σύστημα του Καντ, ο οποίος μιλούσε για καθαρή εποπτεία, η οποία ουσιαστικά ήταν γεωμετρικά σχήματα. Ειρωνικά, μέσω της γεωμετρίας δείχθηκαν εποπτικά τα σφάλματα αυτού του συστήματος. Έτσι, προέκυψαν οι μη ευκλείδειες γεωμετρίες, όπως η υπερβολική γεωμετρία του Λομπατζέφσκι και η σφαιρική γεωμετρία του Ρήμαν. Στις μη ευκλείδειες γεωμετρίες από σημείο εκτός ευθείας διέρχονται περισσότερες ή καμιά παράλληλος αντίστοιχα.


 ΠΗΓΕΣ  



• Βιβλίο "Γεωμετρική Γεωδαισία" του Καθηγητή Α.Π.Θ. Αριστείδη Φωτίου

• http://diadrastiko.blogspot.com/2011/12/blog-post_02.html#ixzz2Evgi8zYK

"Δρ. ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΜΑΝΙΑΣ, ο πατέρας του γεωδαιτικού τριγωνισμού"

• https://sites.google.com/site/kdrandakis

• http://epsilonellas.blogspot.gr/2008/06/blog-post_6505.html

• http://www.nea-acropoli-larisas.gr/arthra/filosofia/326-powerplace

  -https://prokopis4.wordpress.com/2011/04/02/16/

        ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

 Η ΑΟΡΑΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑ

       ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ.

ΠΗΓΗ 1
ΠΗΓΗ 2
ΠΗΓΗ 3
ΠΗΓΗ 4

Ο ΑΚΕΦΑΛΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

Ο Ακέφαλος Ηθοποιός...

Οχι δεν επενέβη η θεατρική αστυνομία της εποχής και ''πήρε'' κεφάλια.

Την εξήγηση δίνει ο Ξεναγός Αριστοτέλης Κοσκινάς στην ιστοσελίδα του.

Μας πληροφορεί ότι...

 όλοι ξαφνιάζονται μ’ αυτό το μικρό ειδώλιο που δείχνει ένα ακέφαλο σώμα να κρατά ένα κεφάλι. Μα καλά, είχαν τέτοιους φρικτούς μύθους οι αρχαίοι;

ΟΧΙ!!

Η μορφή αρχικά δεν ήταν ακέφαλη, απλά κάποια στιγμή στη μακραίωνη ιστορία της έσπασε και το κεφάλι χάθηκε. 

Και το κεφάλι που κρατά στο χέρι;

Είναι απλώς μια μάσκα – το ειδώλιο απεικονίζει έναν ηθοποιό.

Το πήλινο ειδώλιο χρονολογείται στην ελληνιστική εποχή, πιθανώς τον 4ο ή 3ο αιώνα π.Χ. 

Βρέθηκε στην Κόρινθο και σήμερα εκτίθεται στο μουσείο του αρχαιολογικού χώρου της Κορίνθου.

------

Δείτε το άρθρο και αλλά πολλά ΕΔΩ

Να προσθέσω εγώ ότι θα δείτε αυτό το ειδώλιο και άλλα εκπληκτικά εκθέματα, στη μία από τις δύο 

ανακαινισμένες αίθουσες του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρχαίας Κορίνθου και συγκεκριμένα στην κλασσική αίθουσα όπου παρουσιάζονται θαυμάσια ειδώλια με τις μήτρες τους(καλούπια).

Επίσης θα δείτε κομμάτια από ορυκτά χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι και άλλα πολλά.

Αξίζει να το επισκεφτείτε σύντομα ένα πρωινό, μιας και από τον άλλο μήνα το Μουσείο θα παραμένει κλειστό το απόγευμα έναρξης λόγω του χειμερινού ωραρίου.

Eιδώλια ηθοποιών 4ος-3ος αιώνας π.χ

Μικρές θεατρικές μάσκες 4ος-3ος αιώνας π.χ

 Φυσικά θα σταθείτε μπροστά στην μεγάλη οθόνη
να απολαύσετε τις ιστορίες που έχει να σας διηγηθεί
η ένδοξη πόλη.

Μετά από όσα έμαθες....

Έχεις έμπνευσή? φτιάξε Μάσκες.

Θεατρική μάσκα σύγχρονη Μικτή τεχνική γυψόγαζα,χαρτοπολτός,χρώματα σε σκόνη.Δικής μου ανακατασκευής.

H EΛΛΑΔΑ ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ!!!

Βρείτε χάρτες της Ελλάδας από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Μέσα από μια ιστοσελίδα που κρύβει..ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ!!!
Οι φίλοι της ιστορίας και της γεωγραφίας μπορούν να ανακαλύψουν μια νέα πολύτιμη πηγή πληροφόρησης!
 Μπορούν να εντοπίζουν και να «κατεβάζουν» χάρτες από την βάση του David Rumsey Map Collection ελεύθερα. 
Η ιστοσελίδα περιέχει πάνω από 71.000 χάρτες και εικόνες από τον 16ο έως τον 21ο αιώνα. Στην  ενότητα για την Ελλάδα θα βρείτε πλήθος απεικονίσεων.

Η Μεσόγειος κατά την Ρωμαϊκή εποχή

GREECE-1863-David-Rumsey-Historical-Map-Collection-

Η Ελλάδα κατά την διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου.

Η Πελοπόννησος το 1727 (Seutter, Matthaeus, 1678-1756)

Η Ελλάδα λίγο μετά την επανάσταση το 1822 . Haller von Hallerstein, Friedrich.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ 1922

 ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Η ΚΟΡΙΝΘΙΑ ΤΟ 1922

ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Η ΑΘΗΝΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 60

Αναζητήστε τον χάρτη που θέλετε 

Τους χάρτες και τις εικόνες μπορείτε να τις βρείτε είτε με το όνομα της τοποθεσίας, είτε με το όνομα του συγγραφέα, είτε με την ημερομηνία που δημιουργήθηκαν.

ΕΔΩ

Έτσι είναι η εφαρμογή στην ιστοσελίδα Αrchdaily


ΠΗΓΗ άρθρου

ΤΟ ΥΨΩΜΑ 731: Οἱ Θερμοπύλες ποὺ δὲν ἔπεσαν

Στις αρχές Μαρτίου 1941, ο ίδιος ο Μπενίτο Μουσολίνι έφτασε στην Αλβανία για να παρακολουθήσει από κοντά τις επιχειρήσεις. Κύριος στόχος, η διάσπαση του μετώπου σε μια γραμμή έξι χιλιομέτρων, από την Γκλάβα στο Μπούμπεσι. Την επιχείρηση είχε αναλάβει το όγδοο ιταλικό σώμα στρατού, που έριξε στη μάχη τέσσερις μεραρχίες και δυο τάγματα μελανοχιτώνων, κρατώντας άλλες δύο σε εφεδρεία. Απέναντι τους, η πρώτη ελληνική μεραρχία που πολεμούσε συνεχώς από την αρχή της εκστρατείας. Η πολυδιαφημισμένη «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών ξέσπασε στις 9 του Μάρτη του 1941 σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Στις 26 του Μάρτη ο απολογισμός ήταν τραγικό. Δώδεκα ιταλικές μεραρχίες με άφθονα εφόδια είχαν ριχτεί σε έξι καταπονημένες ελληνικές και δεν πήραν ούτε σπιθαμή εδάφους.

Μεγάλη συμβολή στον Β' ΠΠ είχε η χώρα μας. Πιο γνωστή στο ευρύ κοινό η Ελληνο-ιταλική σύγκρουση στην Πίνδο, η Μάχη των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά και η Μάχη της Κρήτης. Ένα περιστατικό ηρωικό από το ελληνο-αλβανικό μέτωπο που δεν είναι τόσο πολύ γνωστό, διαδραματίστηκε κατά την διάρκεια της «Εαρινής Επίθεσης» των Ιταλών στο Ύψωμα 731.

Στρατιώτες ενώ μάχονται στο ύψωμα 731

Το εν λόγω ύψωμα (υψόμετρο 731 μ.) βρίσκεται περί τα 20 χλμ. βόρεια της Κλεισούρας. Ήταν ένα από τα ισχυρότερα ερείσματα που κατέλαβε ο Ελληνικός Στρατός κατά τους χειμερινούς αγώνες, που προηγήθηκαν, κλειδί της όλης τοποθεσίας, στον κεντρικό τομέα της Αλβανίας. Η παραμονή σε ελληνικά χέρια του υψώματος αυτού καταδίκαζε κάθε προσπάθεια των Ιταλών. Η αρχή της ιταλικής επίθεσης έγινε νωρίς το πρωί της 9ης Μαρτίου, με σφοδρή δράση του πυροβολικού με όλμους και αεροπορικό βομβαρδισμό των ελληνικών θέσεων.

Ένας τιτάνιος αγώνας διεξήχθη. Στο ύψωμα 731, καθώς και στα γειτονικά υψώματα, πολέμησαν οι άνδρες του 5ου Συντάγματος της I Μεραρχίας πού κατάγονταν κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα. Στο διάστημα από 9 έως 11 Μαρτίου 1941, πενήντα Τρικαλινοί θυσιάστηκαν ηρωικά, υπερασπιζόμενοι το ύψωμα. Η τρίτη μέρα βρίσκει το 5° σύνταγμα Τρικάλων να έχει 586 άνδρες νεκρούς και τραυματίες, περίπου την μισή του δύναμη. (Απολογισμός της μάχης για τους Ιταλούς 1.000 νεκροί και 3.000 τραυματίες και για τους Έλληνες 145 νεκροί και 400 τραυματίες.)

Η τιτανομαχία του Υψώματος 731

Γράφει ο Δημήτρης Κωνσταντάρας- Σταθαράς: «Ελέγαμε: ένα Μαραθώνα ακόμα! Ελέγαμε: μια Σαλαμίνα ακόμα! Ελέγαμε: ακόμα ένα Εικοσιένα! Και ήρτες τέλος Συ Μητέρα-Μέρα…» Το ηρωικό έπος του 1940-41 τα έχει όλα, όσα διασαλπίζει με τη στεντόρεια φωνή του ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός. Από τα βαθιά χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 μέχρι τον Απρίλιο του 1941 διαδραματίστηκαν επικά γεγονότα, που προκαλούν τη συγκίνηση και το θαυμασμό μας. Εμείς οι νεότεροι τα διαβάζουμε στην Ιστορία. Η προηγούμενη όμως γενιά τα έζησε ενεργά και τα έγραψε με ιδρώτα και αίμα πάνω στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας. Το 731 αναδείχθηκε και Μαραθώνας και Σαλαμίνα και Εικοσιένα!» (ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940-41 - Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά», 15-2-2008.)

Οβίδα στο ύψωμα 731

Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών γράφει: «Επί 7 ημέρες, ως τις 15 Μαρτίου η μεραρχία δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά απέκρουσε τα κύματα των επιτιθέμενων αντιπάλων. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις άρχιζαν με πυκνό κανονιοβολισμό που κατέσκαβε τα υψώματα, για να καταλήξουν σε συμπλοκές, όπου το λόγο είχαν η χειροβομβίδα και η λόγχη. Το ύψωμα 731, μεταξύ Αώου και Άψου, έμεινε θρυλικό. Ως τις 19 Μαρτίου, μετά από σχετική τριήμερη ανάπαυλα, οι Ιταλοί εξαπέλυσαν κατά του υψώματος 731 όχι λιγότερες από 18 επιθέσεις. Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου». (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 1978, τόμος ΙΕ, σελ.441-442).

Το ηρωικό ύψωμα 731

Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής του 1940, γράφει: «Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941 ,ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της.

Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί. Τ' ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού. Στις 6 τ' απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χύμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Είταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο» (Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964, σελ.177-178).

Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά

Στο προσωπικό χειρόγραφο ημερολόγιο του Ταγματάρχη (τότε) Δημητρίου Κασλά, από το Πουρί Ζαγοράς, Διοικητή του ΙΙ (2ου) Τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων, που με τους στρατιώτες του υπερασπίστηκε το ύψωμα 731, αναφέρει:

«(Ημέρα πρώτη: Κυριακή 9η Μαρτίου 1941, «έναρξις της επιθέσεως»)

(Πρωινές ώρες): Την 06:30 ώραν ήρξατο τρομακτικόν και καταιγιστικόν πυρ του εχθρικού Πυροβολικού και όλμων. Η πρώτη ομοβροντία μιας βαρέως Πυροβολαρχίας ερρίφθη ακριβώς την 06:30 ώραν επί του υψώματος 731, όπου ο Σταθμός Διοικήσεώς μου ήτο το σύνθημα της ενάρξεως της βολής.

Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται με αυξάνουσαν έντασιν. Σμήνη αεροπλάνων ρίπτουν συνεχώς τα φορτία των επί των υψωμάτων 731 και 717. Το ύψωμα 731, όπου το Τάγμα μου, σείεται συνεχώς, σκόνη, φωτιά και καπνός, η ατμόσφαιρα είναι βαρειά, δύσκολα αναπνέει κανείς από τα αέρια των εκρήξεων, κόλασις πυρός, μας περιβάλλαν καπνοί και αι φλόγες, δεν ημπορούμε να διακρίνουμε τι γίνεται εις απόστασιν 10 μέτρων. Το ύψωμα 731 ήτο δασωμένον με δέντρα ύψους 4-5 μέτρων, εντός διώρου έμεινε γυμνόν. Τα συρματοπλέγματά μας κατεστράφησαν, τα χαρακώματα ισοπεδώθηκαν, οι στρατιώται καλύπτονται εις τας οπάς των οβίδων και αγωνίζονται απεγνωσμένα να επανορθώσουν τας ζημίας, ιδίως να προστατεύσουν τα πολυβόλα και οπλοπολυβόλα από την καταστροφήν, από τις πέτρες και χώματα που εγείροντο από τας εκρήξεις. Τα υπάρχοντα επί του υψώματος 731 δύο πυροβόλα των 6,5 και αντιαρματικός ουλαμός των 37 κατεστράφησαν ολοτελώς.

Περί την 07:30 ώραν κατόρθωσα να επικοινωνήσω τηλεγραφικώς δια λίγα λεπτά με τον Συνταγματάρχην Κετσέαν, επίσης μετά του Διοικητού του Συγκροτήματος Συνταγματάρχου Γεωργούλα Ν., οι οποίοι αγωνιούσαν να πληροφορηθούν την κατάστασίν μας. Με ερώτησαν εάν οι άνδρες του Τάγματος κρατούν τας θέσεις των, τους απάντησα ότι οι Λόχοι ευρίσκονται εις τας θέσεις των. Μου διεβίβασεν την εξής Διαταγήν γραπτήν: «Επί των θέσεών σας θ' αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων.».

...Του απήντησα: οτιδήποτε και αν συμβή δεν θα εγκαταλείψωμεν το 731 και έχω πεποίθησιν ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί.

Υψωμα 731

Περί την 8ην ώραν το Πυροβολικόν του εχθρού ήρχισε να επιμηκύνη την βολήν του εις τα μετόπισθεν του Τάγματος και την 08:30 έπαυσεν την βολήν του επί των υψωμάτων 731 και 717. ΄Ητο φανερόν πλέον ότι θα ήρχιζεν η επίθεσις των Ιταλών. Διέταξα τους Λόχους να ετοιμάσουν τα αυτόματα και να μη βάλουν από μεγάλας αποστάσεις, παρά μόνον όταν οι Ιταλοί θα έφθαναν εις ωρισμένα σημεία του εδάφους που υπεδείχθησαν επί τόπου εις απόστασιν περίπου 200 μέτρων.

Περί την 09:30 ώραν οι Ιταλοί χρησιμοποιούντες τας δεξιά του 5ου Λόχου βαθείας γραμμάς πλησιάζουν επικινδύνως και προσεγγίζουν τα κατεστραμμένα συρματοπλέγματα. Αρχίζει πλέον ο αγών διά της χειροβομβίδος. Οι Ιταλοί δοκιμάζουν με τρόμον και φωνάς τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των αμυντικών μας χειροβομβίδων.

(Μεσημέρι): Την μεσημβρίαν προσπαθούν οι Ιταλοί να επαναλάβουν την επίθεσίν των, αλλά ευθύς ως αναπτύσσονται καθηλούνται και διασκορπίζονται από το Πυροβολικό και τα Πολυβόλα μας.

(Απόγευμα): Το απόγευμα και ενώ μέχρι της στιγμής εκείνης τα εχθρικά πυρά είχον αραιωθή, εκσπά και νέα επίθεσις μετά σφοδρού βομβαρδισμού, εφ' ολοκλήρου του τομέως της Ι Μεραρχίας και ανασκάπτεται πάλιν το έδαφος από το πυροβολικόν και τας βόμβας αεροπλάνων. Οι στρατιώται περιμένουν να πλησιάσουν τα εχθρικά τμήματα πεζικού, τα παραλαμβάνουν με τα αυτόματα και τα αποδεκατίζουν με επιτυχείς ριπές και όταν ο εχθρός χρησιμοποιή τας βαθείας γραμμάς και προσεγγίζει τα χαρακώματα, επιτίθενται διά της χειροβομβίδος και της λόγχης.

Οι Ιταλοί όμως δεν παραιτούνται. Δοκιμάζουν διά μία ακόμα φοράν, προτού νυκτώση, να διασπάσουν τας γραμμάς μας επί του υψώματος 731.Και η προσπάθεια αυτή αποκρούεται σε σοβαροτάτας απωλείας.

(Βράδυ): Η νύκτα μας βρίσκει όλους εξηντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλη την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη. Έχουμε άφθονο κονιάκ. Οι Λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία. Καθ' όλην την νύκτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες επηγαινοερχόνταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού διά να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων.

Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΛΑΣ

(Ημέρα δεύτερη: Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941).

(Πρωινές ώρες): «Την 7ην πρωινήν ήρχισε πάλιν το ιταλικόν πυροβολικόν. Εις τας 9 ώρα αρχίζει η Ιταλική επίθεσις. Αυτήν την ημέραν κατευθύνεται προς το αριστερόν μας διά να υπερφαλαγγίσουν το 731 εκ του αριστερού. Οι Ιταλοί κινούνται με μυρίας προφυλάξεις, τους καταλαμβάνει πρώτον το Πυροβολικόν μας και τους αποδεκατίζει. Το Πυροβολικόν των Ιταλών προσπαθεί να υποστηρίζει την κινουμένην φάλαγγα. Οι Ιταλοί προχωρούν κατά διαδοχικά κύματα με προφανή σκοπόν να καταλάβουν οπωσδήποτε το 731, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τας απωλείας των. Οι Ιταλοί φθάνουν εις απόστασιν από 50-100 μ. από την γραμμήν αντιστάσεως. Διά να εξαπατήσουν τους στρατιώτας μας υψώνουν λευκά μανδίλια, προς στιγμήν υπέθεσαν ότι επρόκειτο να παραδοθούν. Αντελήφθην εκ πρώτης στιγμής ότι επρόκειτο περί απάτης. Επενέβην αμέσως, διέταξα έντασιν των πυρών διά χεροβομβίδων και τοπικήν αντεπίθεσιν. Οι Στρατιώται κραυγάζοντες την περίφημον πολεμικήν ιαχήν «αέρα» διά της λόγχης και των χειροβομβίδων αιφνιδιάζουν τους Ιταλούς, οι οποίοι αρχίζουν να τρέχουν προς τα οπίσω, μεταβαλόντες την υποχώρησίν των εις πανικόβλητον φυγήν. Η επίθεσις των συνετρίβη.

(Μεσημέρι): Ολίγον προ της μεσημβρίας διεξάγεται νέα προσπάθεια εις το ίδιο σημείον παρά Ιταλών κατόπιν πάλιν προπαρασκευής διά σφοδρού βομβαρδισμού και η επίθεσις αύτη συνετρίβη προ του ακαμάτου ηρωισμού των Λόχων, διά της λόγχης, μέχρι την 12:30 ώραν τρέπομεν εις νέαν άτακτον φυγήν τους Ιταλούς.

(Απόγευμα): ... Εις τας 06:30 αρχίζει βομβαρδισμός επί των υψωμάτων 731 και 717 και μετ' ολίγον νέα επίθεσις των Ιταλών και κατά των δύο πλευρών του υψώματος 731, δηλαδή εναντίον και των δύο Λόχων μου. Και η επίθεσις αυτή απεκρούσθη με βαρυτάτας απωλείας διά τον εχθρόν.

(Βράδυ): Προς το εσπέρας νομίζουν ότι θα κλονίσουν το ηθικόν των στρατιωτών μας, ρίπτουν δι' αεροπλάνων χιλιάδας προκηρύξεις, καλούν τους στρατιώτας μας να ρίψουν τα όπλα και να σπεύσουν να παραδοθούν. Αι προκηρύξεις αυταί μόνον γέλωτας προσέφερον εις τους ηρωικούς οπλίτας.

Και η δευτέρα ημέρα της επιθέσεως έκλεισε με την απόλυτον διατήρησιν των θέσεών μας επί του υψώματος 731, καθώς επίσης και το δεξιά μου ΙΙΙ Τάγμα επί του υψώματος 717.»

Η «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών απέτυχε. Ο Μουσολίνι έφυγε ταπεινωμένος. Το ύψωμα 731 έγινε δόξα και το όνομά του γράφτηκε στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη: «731».

Πηγές:
+ ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940-41 - Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά», 15-2-2008.
+ Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων, Οδοιπορικό στο Ύψωμα 731, 17-3-2008.
+ asxetos.gr, «Το Ύψωμα 731 (Οι άγνωστες Θερμοπύλες του 1940)», 28-10-2008.
Τὸ 5ο Σύνταγμα Πεζικοῦ Τρικάλων ποὺ ντρόπιασε τὸν Μουσολίνι

(ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΕΡΕΥΝΑ: Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων που ντρόπιασε τον Μουσολίνι!», 15-2-2008)

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ

Στοιχεία που παρουσίασε σε διάλεξη του Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. ο Ιωάννης Μυτιληναίος για την τιτανομαχία στο Ύψωμα 731.

Επιμέλεια αφιερώματος: Αποστόλης Ζώης

Μοναδικό φαινόμενο ηρωϊσμού και αυταπάρνησης αποτελεί η απόκρουση της εαρινής ιταλικής επίθεσης από 9 έως 25 Μαρτίου 1941, από το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων στην τιτανομαχία του Υψώματος 731, σύμφωνα με όσα επεσήμανε σε διάλεξη η οποία πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα στις 4 Μαρτίου 2000 με οργανωτή τον Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. ο Ιωάννης Μυτιληναίος, προσθέτοντας ο ίδιος πως ο αγώνας αυτός μόνο με τη μάχη του Μαραθώνα θα μπορούσε να συγκριθεί....

Ο Ιωάννης Μυτιληναίος αναφέρεται αναλυτικά στη διεξαγωγή της Ιταλικής επίθεσης, μέρα με τη μέρα, παρουσιάζοντας τα εξής στοιχεία:

Πρώτη Ημέρα (9-3-1941)

"Την 04:00 ώρα της 9ης Μαρτίου 1941 ο Μουσολίνι εγκαθίσταται στο προκεχωρημένο παρατηρητήριο "ΚΟΜΑΡΙΤ", απέναντι περίπου από το ύψ. 731, σε απόσταση βολής από το ελληνικό ΠΒ. Είναι γεγονός ότι κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κανένας άλλος αρχηγός κράτους ή κυβερνήσεως δεν πήγε ποτέ τόσο κοντά στην πρώτη γραμμή, όσο ο Μουσολίνι σ' αυτή την επίθεση. Ήθελε να δει πως οι λογχοφόροι του θα διασπάσουν το Ελληνικό Μέτωπο.

Στις 06:00 αρχίζει η Ιταλική Εαρινή Επίθεση. Ξαφνικά όλος ο τομέας της Ι ΜΠ συγκλονίζεται από ορυμαγδό εκρήξεων βλημάτων ΠΒ παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων. Η διάταξη της Μεραρχίας βάλλεται σε όλο το πλάτος και βάθος. Υπολογίζεται ότι βάλλει ένα πυροβόλο ανά μέτρο μετώπου. Tα πάντα ανασκάπτονται.

Δυόμισι ώρες κράτησε η προπαρασκευή του ιταλικού ΠΒ και στις δυόμισι αυτές ώρες έπεσαν πάνω στις ελληνικές θέσεις κάπου 100.000 βλήματα. Η Μεραρχία έχασε την επικοινωνία της με τα εμπρός τμήματα, είχε όμως καταλάβει τώρα ότι ο κλήρος είναι δικός της. Μπορεί ο βομβαρδισμός να γινόταν σ' όλο το Κεντρικό Μέτωπο, η επιμονή όμως του εχθρού, το μανιακό σφυροκόπημα συγκεντρωνόταν στα υψώματα 731 και Μπρέγκου-Ράπιτ, καθώς και στο Κιάφε-Λούζιτ του Υποσυγκροτήματος Μπαλντούμη.

Με το ξημέρωμα στα 400 ΠΒ και τους 300 περίπου βαρείς όλμους προστίθενται και τα πυρά της Ιταλικής Αεροπορίας (περίπου 190 Α/Φ στον Κεντρικό Τομέα). Κάποιο σμήνος διοικεί ο ίδιος ο Τσιάνο.

Στις 08:00 αρχίζει η κίνηση του Πεζικού με παραπλανητική ενέργεια εναντίον του δεξιού του Υποσυγκροτήματος ΚΕΤΣΕΑ (υψώματα χ. Μπούμπεσι) και του αριστερού του, δηλαδή εναντίον του Υποσ. ΜΠΑΛΝΤΟΥΜΗ και του Συγκροτήματος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Τα ιταλικά τμήματα καθηλώνονται χωρίς να παραπλανήσουν τη Διοίκηση του Β' Σ.Σ".

Η κανονική επίθεση... Όσον αφορά την κανονική επίθεση ο ίδιος σημειώνει:

"Στις 09:00 αρχίζει η κανονική επίθεση κατά του υψ. 731 και του Μπρέγκου-Ράπιτ. Το ιταλικό ΠΖ προχωρεί με την ΑΥ του ΠΒ του, βέβαιο ότι, στα υψώματα αυτά, που τ' ανασκάλεψε με νύχια πυρωμένα το πνεύμα της οργής, δεν θ' ανάσαινε πια ψυχή ζωντανή.

Με την άρση των ιταλικών πυρών ΠΒ της ΑΥ, τους παραλαμβάνουν τα πυρά ανασχέσεως του ελληνικού ΠΒ και τους αποδεκατίζουν. Όμως παρά τις μεγάλες απώλειες διέρχονται τον φραγμό και προχωρούν. Και τότε έγινε το θαύμα. Μέσα απ' τα χώματα, τις πέτρες, τα κομματιασμένα συρματοπλέγματα, τους ξεκοιλιασμένους γαιόσακους, αναδεύτηκαν ανθρώπινα όντα, σαν να βρικολάκιαζαν, ανασηκώθηκαν, έσφιξαν στο μάγουλο το όπλο, σημάδεψαν, έριξαν στο ψαχνό. Τα ελληνικά πολυβόλα με το βαρύ τους κροτάλισμα γάζωναν τον αέρα. Οι Ιταλοί αιφνιδιάζονται, καθηλώνονται. Οι ελάχιστοι επιζώντες Έλληνες, την κατάλληλη στιγμή εξέρχονται των κατεστραμμένων χαρακωμάτων τους και με εφ' όπλου λόγχη και την κραυγή "ΑΕΡΑ" αντεπιτίθενται. Οι Ιταλοί ανατρέπονται και υποχωρούν προς την αρχική γραμμή εξορμήσεώς τους, καταδιωκόμενοι, αρχικά από τους μαχητές και στη συνέχεια από τα πυρά του ελληνικού ΠΒ.

Οι Ιταλοί επιτίθενται εκ νέου με νέα τμήματα. Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται. Οι Ιταλοί καταφέρνουν να διατηρήσουν ένα μικρό ύψωμα με υψοδείκτη 717, μαστό του 731, 500 περίπου μέτρα μπροστά του, όπου ήταν εγκατεστημένες οι Προφυλακές Μάχης. Ανακαταλαμβάνεται με αντεπίθεση από το εφεδρικό τμήμα του Τάγματος του Κασλά.

Στις 12:00 εξαπολύουν τρίτη επίθεση στο 731 και στο Μπρέγκου-Ράπιτ. Αποκρούονται και πάλι αλλά καταλαμβάνουν εκ νέου το ύψ. 717 προ του 731. Δεν επιχειρείται ανακατάληψή του, διότι το ύψωμα δεν θεωρείται σημαντικό και οι υπολογιζόμενες απώλειες υπερβολικές.

Στις 14:00 εξαπολύουν τέταρτη επίθεση και στις 16:50 πέμπτη και στα δύο υψώματα, οι οποίες επίσης αποκρούονται.Έτσι η πρώτη ημέρα της επιθέσεως στον τομέα της Ι Μεραρχίας τερματίστηκε με πενιχρά, για τον εχθρό, αποτελέσματα, αφού το μόνο ύψωμα που κατέλαβε ήταν το ύψ. 717 των Προφυλακών Μάχης. Αυτό ήταν και το μόνο ύψωμα που κατέλαβαν οι Ιταλοί κατά την Εαρινή Επίθεση".

Απέτυχαν παταγωδώς...

Ο Ιωάννης Μυτιληναίος περιγράφει αναλυτικά τις υπόλοιπες μέρες, από τη δεύτερη (10-3-1941) έως και την τελευταία, δέκατη έκτη ( 24-3-1941), όπου οι Ιταλοί παρά τις δύο τελευταίες σκληρές επιθέσεις δεν κατόρθωσαν τελικά, να καταλάβουν το ύψωμα , για να επισημάνει ο Ιωάννης Μυτιληναίος:

Τελικά οι Ιταλοί δεν πέρασαν από το ύψ. 731 και η επίθεσή τους εκφυλίστηκε. Ο αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της Διοικήσεως και των μαχητών του, σε ειδική για τους αγώνες στο ύψ. 731 διαταγή του, αναφέρει μεταξύ άλλων: "... Η προσπάθεια, την οποίαν καταβάλλει εναντίον σας ο εχθρός, δεν σας εκλόνισε, σας έδωσε μία νέα αφορμή να αποδείξητε, δια πολλοστήν φοράν, τας λαμπράς αρετάς σας και προπαντός την πίστην σας επί το δίκαιον τον αγώνος σας... Η μάχη αυτή, την οποίαν νικηφόρως διεξαγάγατε, σας εκάλυψε με δάφνας δόξης άφθαστου... Ολόκληρος ο Στρατός μας, τον οποίον Σεις τόσο λαμπρά αντιπροσωπεύετε και εις την ιστορίαν του οποίου προσθέσατε νέας ένδοξους σελίδας, σας παρακολουθεί και σας θαυμάζει. Σας απευθύνω τα πλέον θερμά συγχαρητήρια. Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός".


Πηγή: Το κείμενο της διάλεξης δημοσιεύεται στον τόμο 21ο των "Τρικαλινών", σελίδες: 263-310. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΕΡΕΥΝΑ"

(ΓΕΣ/ΔΙΣ, «Ἑλληνοϊταλικὸς Πόλεμος 1940-41»)


... Εις τον ορισθέντα ως αντιπρόσωπον διὰ την υπογραφήν του πρωτοκόλλου εκεχειρίας Διοικητήν του Ι/67 Τάγματος, εδόθη η ευκαιρία να διατρέξη το προ του 731 έδαφος μέχρι του προς Δυσμάς υψ. 717, μήκους 500 περίπου μέτρων και να αντιληφθή ιδίοις όμμασι την τρομακτικήν φθοράν ην είχον υποστή οι Ιταλοί κατά τας εναντίον του 731 επιθέσεις των.

Ούτος, εις σχετικήν έκθεσίν του, αναφέρει ότι, καίτοι είχεν ήδη αντικρίσει εικόνας ανθρωποσφαγής εις τα πεδία μαχών εν Μακεδονία και Μικρά Ασία, εν τούτοις το μακάβριον και φρικιαστικόν θέαμα όπερ αντίκρυσεν εις τον μεταξύ του 731 και του 717 χώρον, υπερέβαινε τας δυνατότητας της φαντασίας του.

Όλη σχεδόν η ορατή κατά μήκος της μεταξύ των δύο υψωμάτων κορυφογραμμής ζώνη, πλάτους 150 περίπου μέτρων, ήτο κεκαλυμμένη διά πτωμάτων, εγκατεσπαρμένων κατά σωρούς, μεταξύ των οποίων, ως διακοσμητικόν συμπλήρωμα, προέβαλον αποκεκομμένα μέλη κατατεμαχισθέντων μαχητών. Η μακάβριος εντύπωσις εκορυφούτο διά της θέας θανασίμου εναγκαλισμού αντιπάλων, εξ ων ουκ ολίγοι από της Ελληνικής πλευράς.

Ανάλογον εικόνα θα παρουσίαζον ασφαλώς και αι εκατέρωθεν της κορυφογραμμής προς τας χαράδρας Προι Μαθ και Προι Βέλες κατερχόμεναι κλιτείς (2) (Αρχείον ΔΙΣ/Φ.682/Θ/1)


Σημειωτέον ότι, ως αναφέρεται εν τη εκθέσει του 19ου Συντάγματος, όπερ ημύνετο του υψ. 731, ο επί κεφαλής των αποσταλέντων υπό των Ιταλών εις τας Ελληνικάς γραμμάς την πρωίαν της 22ας Μαρτίου κηρύκων στρατιωτικός ιερεύς, υπέστη ισχυρόν ψυχικόν κλονισμόν επί τη θέα της τρομεράς ανθρωποσφαγής.

Ούτος, καίτοι είχε διαδράμει με δεδεμένους οφθαλμούς το εγγύτερον προς τας Ελληνικάς γραμμάς έδαφος, ένθα η πυκνότης των πτωμάτων ήτο μεγαλυτέρα, εν τούτοις ευθύς ως ωδηγήθη εις το Σ.Δ. του ΙΙΙ/19 Τάγματος και τω αφηρέθη ο επίδεσμος των οφθαλμών, εκάλυψε το πρόσωπόν του δι' αμφοτέρων των χειρών, ψιθυρίζων "terribile" (τρομερόν), κατελήφθη υπό τρομώδους καταστάσεως και απητήθη αρκετή δόσις κονιάκ ίνα συνέλθη και ανακτήση την ηρεμίαν του.

Η εξαιρετική αυτή φθορά των ενεργησάντων τας εναντίον του υψ. 731 τμημάτων, δικαιολογεί την απόφασιν των Ιταλών όπως ανεγείρουν επί του υψώματος τούτου όπερ απεκάλεσαν «Ιεράν Ζώνην» (1) (Στρατάρχη Cavallero. «DIARIO» 14 Μαρτίου) το γενικόν μνημείον των πεσόντων εν Αλβανία μαχητών των ...

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ
«ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41»

σελ. 143-144.

ΠΗΓΗ
http://pheidias.antibaro.gr/

ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ - YouTube