ΑΚΡΟΠΟΛΗ:AΠΟ ΤΗΝ ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΕΩΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ

   Αν ανοίξουμε ένα λεξικό και ψάξουμε την ερμηνεία της λέξης "ακρόπολη" θα διαβάσουμε κάτι τέτοιο:
ακρόπολη: το ψηλότερο σημείο μιας πόλης που κατά την αρχαιότητα το οχύρωναν με τείχη.
  Ας σκεφτούμε τώρα πώς έχτιζαν τις πόλεις τους οι αρχαίοι Έλληνες.
Οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν τις πόλεις τους όχι σε πεδινά μέρη, αλλά επάνω σε λόφους. Στην κορυφή του λόφου έχτιζαν το παλάτι του βασιλιά τους. Γύρω απ' αυτό έφτιαχναν ένα ισχυρό τείχος που το έκανε απόρθητο. Κάτω από το περιτειχισμένο παλάτι, στις πλαγιές του λόφου έχτιζαν τα σπίτια τους. Θυμήσου τις αρχαίες Μυκήνες.
  Όταν κάποιος εχθρικός γειτονικός λαός έκανε επίθεση στην πόλη τους, όλοι μαζί ανέβαιναν στην κορυφή του λόφου και κλείνονταν μέσα στα τείχη. Από εκεί πολεμούσαν ασφαλισμένοι και προστάτευαν τη ζωή τους και το παλάτι του βασιλιά τους. Το παλάτι λοιπόν με το τείχος γύρω του, στην κορυφή του λόφου ονομαζόταν ακρόπολη.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ-ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

 "Secrets of the Parthenon" (τα μυστικά του Παρθενώνα) αναλύει τον τρόπο που χτίστηκε ο περίφημος Παρθενώνας και καταγράφει λεπτό προς λεπτό τις προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για την αναστήλωση του, απο τους καλύτερους επιστήμονες του κόσμου, διεισδύοντας στα βάθη του ιερού αυτού βράχου της Ακροπόλεως.
Απολαύστε το εκπληκτικό αυτό ντοκιμαντέρ, διάρκειας μίας ώρας και γνωρίστε "Τα μυστικά του Παρθενώνα".

Έργα αναστήλωσης ευρείας κλίμακας το 2010.

Έργα αναστήλωσης το 2002.

ΒΙΝΤΕΟ Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

  Φυσικά οι εχθροί ρήμαζαν και έκαιγαν τα σπίτια τους, τα οποία ήταν παρατημένα κι ανυπεράσπιστα στις πλαγιές του λόφου κάτω από την Ακρόπολη. Με το πέρασμα των χρόνων οι αρχαίοι Έλληνες άρχιζαν να χτίζουν και δεύτερο τείχος σε χαμηλότερο ύψος του λόφου γύρω από τα σπίτια τους. Το δεύτερο αυτό τείχος ήταν πολύ πιο δύσκολο να γίνει, γιατί ήταν πολύ μεγαλύτερο. Τώρα όμως ήταν προστατευμένη όλη η πόλη και σε κάθε εχθρική επίθεση οι κάτοικοί της δεν εγκατέλειπαν τα σπίτια τους για να κλεισθούν στην ακρόπολη. Το δεύτερο τείχος τους προστάτευε καλά και η πόλη τους έμενε άθικτη. Θυμήσου την Τροία. Δέκα χρόνια προσπαθούσαν οι Αχαιοί να πάρουν την πόλη και δεν μπορούσαν γιατί την προστάτευαν τα τεράστια και δυνατά τείχη της.
  Καθώς περνούσαν τα χρόνια οι αρχαίοι Έλληνες έπαψαν να έχουν μέσα στην ακρόπολη το παλάτι του βασιλιά τους. Η ακρόπολη απέκτησε λατρευτικό χαρακτήρα. Εκεί ψηλά, μέσα στα τείχη, άρχισαν να χτίζουν τους ναούς των θεών τους. Προσπαθούσαν οι ακροπόλεις τους να είναι όσο το δυνατό πιο όμορφες και πιο λαμπρές. Στόλιζαν τους ναούς τους και λάτρευαν καθημερινά τους θεούς τους. Στις μεγάλες γιορτές συγκεντρώνονταν όλοι εκεί για να αποδώσουν στους θεούς τους τις μεγαλύτερες τιμές.

  Με τις αποικίες που έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες στη Νότια Ιταλία και Σικελία (Μεγάλη Ελλάδα) και στις ανατολικές ακτές της Μικράς Ασίας, οι ακροπόλεις διαδόθηκαν σ' όλα αυτά τα μέρη. Αντίθετα όταν οι Ρωμαίοι κατέκτησαν όλον τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και ακόμα παραπέρα σταμάτησαν να χτίζονται ακροπόλεις. 

Ο Παρθενώνας από την δυτική πλευρά

Ο Παρθενώνας είναι ναός, χτισμένος προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης της Αθήνας. Υπήρξε το αποτέλεσμα της συνεργασίας σημαντικών αρχιτεκτόνων και γλυπτών στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα. Η εποχή της κατασκευής του συνταυτίζεται με τα φιλόδοξα επεκτατικά σχέδια της Αθήνας και της πολιτικής κύρους που ακολούθησε έναντι των συμμάχων της κατά την περίοδο της αθηναϊκής ηγεμονίας στην Αρχαία Ελλάδα.
 Ως Έλληνες πρέπει να νιώθουμε, πραγματικά, πολύ περήφανοι για τον πολιτισμό μας. Ήξερες, για παράδειγμα, ότι ο Παρθενώνας αναγνωρίζεται παγκόσμια ως ο θρίαμβος της ελληνικής κλασικής αρχιτεκτονικής; Αν βρεθείς ποτέ στο κέντρο της Αθήνας, στρέψε το βλέμμα σου προς την Ακρόπολη, θα δεις πόσο εντυπωσιακός φαίνεται ο Παρθενώνας που δεσπόζει στην πόλη με τον επιβλητικό όγκο του. Η ιστορία της κατασκευής του Παρθενώνα είναι πραγματικά συναρπαστική.
   

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑ ΠΑΣΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΓΥΡΩ ΣΤΟ 438 π.Χ.,ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΕ

Ο Παρθενώνας άρχισε να χτίζεται το 447 π.Χ. και τελείωσε το 438 π.Χ., δηλαδή εννέα χρόνια αργότερα! Για να ολοκληρωθούν, όμως, τα ανάγλυφα στα αετώματα χρειάστηκαν ακόμα πέντε ολόκληρα χρόνια. Ενώ οι συνηθισμένοι δωρικοί ναοί έχουν έξι κίονες στο πλάτος και δεκατρείς κίονες στο μήκος, ο Παρθενώνας είναι μεγαλύτερος. Έχει οχτώ και δεκαεπτά κίονες, αντίστοιχα.

   

Είναι εκπληκτικό ν' ανακαλύπτεις πόσα μυστικά κρύβονται πίσω από την κατασκευή του! Ο γλύπτης Φειδίας και οι αρχιτέκτονες του Παρθενώνα, ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, εφάρμοσαν κάποιον περίπλοκο μαθηματικό τύπο, στον οποίο βασίστηκε το σχέδιο του ναού.

Κατά την εκστρατεία του Φραγκίσκου Μοροζίνι κατά των Αθηνών το 1687, ο Παρθενώνας υπέστη και το μεγαλύτερο πλήγμα το βράδυ της 16ης Σεπτεμβρίου, όταν οβίδα τίναξε την πυριτιδαποθήκη που είχε εγκαταστήσει ο Αλή αγάς, διοικητής του φρουρίου στον ναό.

Το μεγαλύτερο τμήμα του ναού προς την ανατολική του πλευρά κατέρρευσε. Έκτοτε και μέχρι να παραδοθεί το μνημείο στην αρχαιολογία και το νέο ελληνικό κράτος τη δεκαετία του 1830, απογυμνώθηκε συστηματικά από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα, ο οποίος απέκοψε με πριονισμό και αποκόλληση ένα μεγάλο αριθμό γλυπτών και μαρμάρων κατά την περίοδο 1801 με 1803, και είναι αξιοσημείωτο πως τα γλυπτά παραλίγο να χανόταν για πάντα καθώς το πλοίο που τα μετέφερε στην Αγγλία βούλιαξε έξω από τα Κύθηρα, με τα κιβώτια να ανασύρονται με την βοήθεια δυτών από την Κάλυμνο. Επιστρέφοντας στην Αγγλία, ο Έλγιν εν τέλει τα περισσότερα από αυτά πούλησε στο Βρετανικό Μουσείο όπου βρίσκονται έως και σήμερα.

 Υπάρχουν και γλυπτά που κατέληξαν στο Λούβρο στο Παρίσι, καθώς και στην Κοπεγχάγη και αλλού, ενώ στο νέο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα έχουν τοποθετηθεί πάνω από τα μισά, και λίγα παραμένουν στο ίδιο το κτίσμα. Από το 1983 η ελληνική κυβέρνηση, ξεκινώντας μέσω της τότε υπουργού πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, έχει ξεκινήσει εκστρατεία για την μόνιμη επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα. Το Βρετανικό Μουσείο αρνείται σταθερά την επιστροφή των γλυπτών, ενώ οι διαδοχικές κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι πρόθυμες να εξαναγκάσουν το μουσείο για την επιστροφή τους (καθώς ισχυρίζονται πως θα χρειαζόταν να δημιουργηθεί νέα νομοθεσία), ωστόσο οι προσπάθειες της επιστροφής συνεχίζονται.

Σύμφωνα με το Κέντρο για την παγκόσμια Κληρονομιά της ΟΥΝΕΣΚΟ, ο Παρθενώνας ως τμήμα του ευρύτερου μνημειακού συμπλέγματος έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς από τις 11 Σεπτεμβρίου 1987. Ωστόσο, δεν είναι η τυπική πρόσθεση σε έναν κατάλογο εκείνη που κάνει τον Παρθενώνα τμήμα της πολιτισμικής κληρονομιάς. Ως υλικό εγχείρημα είναι η πλέον αξιόπιστη μαρτυρία ενός προηγμένου τεχνολογικά και αισθητικά πολιτισμού, που λίγο-πολύ έχει επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη του σύγχρονου αποκαλούμενου «δυτικού» κόσμου.

Ο Παρθενώνας του Νάσβιλ, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, είναι ένα αρχιτεκτονικό αντίγραφο του Αυθεντικού Παρθενώνα της Αθήνας, τόσο στο σχέδιο όσο και στο μέγεθος.

Η προέλευση της ονομασίας του Παρθενώνα προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη παρθενών, η οποία σήμαινε «διαμέρισμα ανύπαντρης γυναίκας» για κατοικίες, ενώ στη περίπτωση του Παρθενώνα φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε αρχικά μόνο για ένα δωμάτιο του ναού. Αποτελεί θέμα συζήτησης για το ποιο δωμάτιο επρόκειτο και πως αυτό απέκτησε το όνομα του.

 Το Ελληνο-Αγγλικό λεξικό των Λίντελ-Σκοτ-Τζόουνς (Liddell–Scott–Jones Greek–English Lexicon) αναφέρει πως αυτό το δωμάτιο βρισκόταν στο δυτικό σηκό του Παρθενώνα. Ο Ζαμαουρί Γκριν (Jamauri D. Green) υποστηρίζει πως ο Παρθενώνας ήταν ο χώρος στον οποίο φορούσαν το πέπλο στο άγαλμα της Αθηνάς από τα αρρηφόρια, μια ομάδα τεσσάρων κοριτσιών που επιλεγόταν για να υπηρετήσουν τη πόλη τους κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια των Παναθηναίων.

 Ο Κρίστοφερ Πέλινγκ (Christopher Pelling) ισχυρίζεται πως η Αθηνά Παρθένος ίσως να αποτελούσε μια ξεχωριστή λατρεία της Αθηνάς, στενά συνδεδεμένη, αν και όχι ταυτόσημη, με αυτή της Αθηνάς Πολιάδας. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η ονομασία του Παρθενώνα, σημαίνει «ναός της παρθένου θεάς» και αναφέρεται στη λατρεία της Αθηνάς Παρθένου που συνδεόταν με το ναό.

 Ο χαρακτηρισμός παρθένος, του οποίου η προέλευση δεν είναι ξεκάθαρη, σημαίνει «αγνή και ανύπαντρη γυναίκα» και χρησιμοποιούνταν κυρίως για την Άρτεμη, τη θεά των άγριων ζώων, του κυνηγιού, της φύσης, και για την Αθηνά, τη θεά της στρατηγικής και της τακτικής, της χειροτεχνίας και της πρακτικής εξάσκησης. Επίσης, έχει προταθεί πως το όνομα του ναού προέρχεται από τις παρθένους, των οποίων η θυσία εξασφάλισε την ασφάλεια της πόλης.

Αναπαράσταση του Παρθενώνα πριν την καταστροφή του, εκδόθηκε το 1688, περίπου ένα έτος μετά το γεγονός της ανατίναξης, Βιτσένζο Κορονέλλι

Η πρώτη πηγή στην οποία ολόκληρο το κτίριο χαρακτηρίζεται ως Παρθενώνας βρέθηκε σε έγγραφα του ρήτορα Δημοσθένη, του 4ου αιώνα π.Χ. Σε έγγραφα του 5ου αιώνα π.Χ., το κτίσμα αναφερόταν ως «ο ναός». Οι αρχιτέκτονες Ικτίνος και Καλλικράτης φαίνεται πως αναφερόταν στο κτίριο με την ονομασία «Εκατόμπεδος» στη χαμένη τους πραγματεία για την Αθηναϊκή αρχιτεκτονική, και κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα και έπειτα, το κτίριο αναφέρεται ως «Εκατόμπεδος» ή «Εκατόμπεδον» καθώς και ως «Παρθενώνας».

Τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Πλούταρχος αναφέρθηκε στο κτίριο χρησιμοποιώντας την ονομασία «Εκατόμπεδος Παρθενών».

Απεικόνιση του περιστατικού της ανατίναξης, 1687, Φραντσέσκο Φανέλι

Ο Παρθενώνας αποτελεί το λαμπρότερο μνημείο της Αθηναϊκής πολιτείας και τον κολοφώνα του δωρικού ρυθμού. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 448/7 π.Χ. και τα εγκαίνια έγιναν το 438 π.Χ. στα Μεγάλα Παναθήναια, ενώ ο γλυπτός διάκοσμος περατώθηκε το 433/2 π.Χ. Σύμφωνα με τις πηγές, οι αρχιτέκτονες που εργάστηκαν ήταν ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και πιθανόν ο Φειδίας, που είχε και την ευθύνη του γλυπτού διάκοσμου. Είναι ένας από τους λίγους ολομάρμαρους ελληνικούς ναούς και ο μόνος δωρικός με ανάγλυφες όλες του τις μετόπες. Πολλά τμήματα του γλυπτού διακόσμου, του επιστυλίου και των φατνωμάτων της οροφής έφεραν γραπτό διάκοσμο με κόκκινο, μπλε και χρυσό χρώμα. Χρησιμοποιήθηκε πεντελικό μάρμαρο, εκτός από το στυλοβάτη, ο οποίος κατασκευάστηκε από ασβεστόλιθο.

Το πτερό είχε 8 κίονες κατά πλάτος και 17 κατά μήκος. Η τοποθέτηση των κιόνων είναι ασυνήθιστα πυκνή με αναλογία διαμέτρου κίονα και μετακιονίου διαστήματος 1:2,25 (πρβλ. την αναλογία 1: 2,32 στο ναό του Δία στην Ολυμπία και 1:2,65 στο ναό της Αφαίας στην Αίγινα). Στις στενές πλευρές υπήρχε και δεύτερη σειρά 6 κιόνων που δημιουργούσε την ψευδαίσθηση δίπτερου ναού. Μια άλλη ιδιομορφία ήταν η ύπαρξη ζωφόρου που περιέτρεχε το σηκό σε όλο του το μήκος και αποτελεί ίσως την πιο φανερή από τις ιωνικές επιδράσεις. Οι μετόπες της ανατολικής πλευράς απεικονίζουν τη Γιγαντομαχία. Στην δυτική παριστάνεται Αμαζονομαχία, στη νότια Κενταυρομαχία και στη βόρεια σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο.

Βορειοδυτική άποψη των Αθηνών και του βομβαρδισμού του Παρθενώνα, 1687, Φραντσέσκο Φανέλι

Πρώτα απ 'όλα, ας ξεδιπλώσουμε το ιστορικό υπόβαθρο, στο οποίο η ιστορία μας θα ξεδιπλωθεί. Τον 17ο αιώνα, η Ελλάδα δεν ήταν ανεξάρτητο κράτος. Ήταν υπό κατοχή, ένα μικρό μέρος της αχανούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μια άλλη μεγάλη δύναμη της εποχής, η Δημοκρατία της Βενετίας, ανταγωνιζόταν με την αυτοκρατορία για τον έλεγχο των εμπορικών δρόμων της ανατολικής Μεσογείου. Η εχθρότητα μεταξύ των δύο εξουσιών που διήρκεσε όχι λιγότερο από τρεις αιώνες και να συμμετέχουν διάφοροι πόλεμοι, πολέμησε έξω μεταξύ 1422 και 1718, όλοι τους επί ελληνικού εδάφους, καθώς η Ελλάδα είχε την ατυχία να είναι ακριβώς στη μέση αυτών των προσοδοφόρες εμπορικές οδούς των οποίων ο έλεγχος ήταν τόσο στο διαιτητή αμφισβητείται.

Εδάφη της Δημοκρατίας της Βενετίας: σε σκούρο κόκκινο τα εδάφη που κατέκτησαν κατά την έναρξη του 15ου αιώνα, με κόκκινο τα εδάφη κατά την έναρξη του 16ου αιώνα, σε ροζ τα εδάφη που κατέλαβαν προσωρινά, σε κίτρινο η θάλασσα κυριαρχείται από το βενετσιάνικο στόλο κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα, σε πορτοκαλί βλέπετε τις κύριες οδούς, με πορφυρό πλατείες είναι τα κύρια πολυκαταστήματα και εμπορικές αποικίες. 

Μέχρι τη στιγμή της ιστορίας μας, και οι δύο δυνάμεις έδειξαν σημάδια της παρακμής. Οι Βενετοί είχαν αισθάνονται τις επιπτώσεις από την ανακάλυψη των νέων εμπορικών δρόμων με την Ανατολή και την άνοδο της Πορτογαλίας, ενώ η φήμη των Οθωμανών ως ανίκητος αμαυρώθηκε μετά την ήττα τους στη μάχη της Βιέννης.

Μια ιερή ένωση που σχηματίζεται με στόχο να αναγκάσει τους Οθωμανούς μακριά από την κεντρική Ευρώπη. Βενετία, ένα από τα μέλη του, ήλπιζε να ανακτήσει κάποια από τις πρώην αποικίες της στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο πόλεμος ξεκίνησε το 1684 στην Ουγγαρία και την Ελλάδα και την κράτησε μέχρι το 1699. Οι ενετικές δυνάμεις ενισχύονται από ένα μεγάλο αριθμό μισθοφόρων και λίγους έλληνες εθελοντές, αγωνίζονται να απελευθερωθούν από την Οθωμανική κατοχή. Μέχρι το τέλος του Αυγούστου 1687, οι Οθωμανοί είχαν χάσει τα περισσότερα από τα κάστρα που βρίσκονταν στα νότια και δυτικά της Ελλάδας. Ωστόσο, οι Ενετοί απαιτούν τον  έλεγχο σε μερικά ακόμη βασικά κάστρα μακρύτερα βόρεια, προκειμένου να διασφαλιστούν τα κατακτημένα εδάφη.

ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ Η ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ

Στα 1685 η Βενετία ήταν μεγάλο κράτος. Ήταν θαλασσοκράτειρα όπως περίπου σήμερα ή Αγγλία. Η Ελλάδα ήταν τότε επαρχία τουρκική, και η Βενετία ήθελε να την κατάκτηση. Στέλνει λοιπόν η Βενετία στην Πελοπόννησο τον αρχιστράτηγο Μοροζίνη με στρατό 10.000 άνδρες να την κυριέψει. Από το στρατό αυτό 4.000 άνδρες ήταν μισθοφόροι, Γερμανοί και άλλοι ευρωπαίοι με αρχηγό τον κόμη Καινιξμάρκ από τη Σουηδία παν φημιζόταν ως άριστος. στρατιωτικός. Η Πελοπόννησος κυριεύεται εύκολα από τον Μοροζίνη, γιατί τον βοήθησαν και οι Έλληνες κάτοικοί της. Ό Μοροζίνης σταθμεύει με το στρατό του στην Κόρινθο και σκέφτεται, αν πρέπει να προχώρηση στην Αττική. Στα 1686 οι Αθηναίοι στέλνουν στην Κόρινθο κρυφά επιτροπή και προσκαλούν το Μοροζίνη να πάει να καταλάβει την Αθήνα. Τον βεβαιώνουν ότι θα τον συνδράμουν με τρόφιμα και με πολεμιστές.

Ό στόλος της Βενετίας μεταφέρει το στρατό του Μοροζίνη κάνοντας το γύρο της Πελοποννήσου και αγκυροβολεί στο Καλαμάκι του Ισθμού.Οι Τούρκοι αγγαρεύουν τους Έλληνες της Αθήνας και επισκευάζουν βιαστικά τα τείχη της Ακρόπολης. Γκρεμίζουν το ναό της Απτέρου Νίκης και με τις πέτρες του χτίζουν πυροβολείο στο ίδιο μέρος.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1687, το πρωί, οι Τούρκοι είδαν από την Ακρόπολη τον βενετικό στόλο στον Πειραιά να αποβιβάζει στρατό και πολεμοφόδια και τους έπιασε φόβος και τρόμος. Τρέχουν με τα γυναικόπαιδα τους με κλάματα στην Ακρόπολη φορτωμένοι με ρούχα και τρόφιμα. Είναι 2.500 ψυχές.

Ο τουρκικός στρατός (500 στρατιώτες), γυρίζει τα χριστιανικά σπίτια και μαζεύει τους Έλληνες για να μεταφέρουν στην Ακρόπολη πολεμοφόδια και τροφές για 3.000 άτομα (2.500 λαό και 500 στρατό )και διάφορα έπιπλα Ως το μεσημέρι είχαν όλα μεταφερθεί. Στην πόλη της Αθήνας έμειναν μόνοι οι Έλληνες κάτοικοί της 7.000- 7.500. ψυχές που έτρεμαν κι αυτοί από το φόβο τους, γιατί περίμεναν από ώρα σε ώρα στρατό τουρκικό από τη Θήβα με το Σερασκέρη, ο οποίος θα στρατοπέδευε στα σπίτια τους. Φοβούνταν ακόμη ότι οι Τούρκοι θα κατέβαιναν από την Ακρόπολη, να λεηλατούν και να σφάζουν όποτε ήθελαν. Έκρυψαν, λοιπόν, οι Αθηναίοι τα πολύτιμα τους πράγματα στο χώμα, σε λάκκους και σε πηγάδια και περίμεναν την τύχη τους.

23 Σεπτεμβρίου 1687 ο στρατός του Μοροζίνη ξεκινά από τον Πειραιά με κανόνια για την Αθήνα. Αλίμονο, όμως! Ό μικρός αυτός στρατός της Βενετίας ο οποίος διαφήμιζε ότι πολεμά για να ελευθέρωση τους χριστιανούς από τους βαρβάρους, έγινε φοβερός, όπως ο μεγάλος στρατός του Ξέρξη.

Ο μεγάλος στρατός του Ξέρξη έκαψε τον εκατόμπεδο του Παρθενώνα.

Ο μικρός στρατός του Μοροζίνη ανατίναξε τον Παρθενώνα.

Ο μικρός στρατός του Μοροζίνη υπερτέρησε το μεγάλο στρατό του Ξέρξη σε βαρβαρότητα!

Την νύχτα ό Καίνιξμαρκ ως αρχηγός της πολιορκίας τοποθετεί στο μεταξύ των λόφων Φιλοπάππου - Πνύκας:

15 κανόνια στη σημερινή εκκλησούλα του Αι - Δημήτρη του Λουμπαρδιάρη.

9 κανόνια λίγο πιό πέρα στην Πνύκα. 

3 μεγάλους όλμους τοποθετεί κάτω από τον Άρειο Πάγο κοντά στο σημερινό Αι-Διονύση, και

2 άλλους μεγάλους όλμους κατά το τέρμα της σημερινής, οδού Βουλής και Κυδαθηναίων όπου περίπου ή σημερινή εκκλησία Σωτήρα του Λυκοδήμου.

Οι Τούρκοι είχαν 10 κανόνια επάνω στους τοίχους του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού και τοποθετούσαν αλλά στο ναό Απτέρου Νίκης (πού τον είχαν οχυρό) και άλλα στα Προπύλαια.

Ή Ακρόπολη ήταν - στοιβαγμένη από 3.000 Τούρκους, στρατό λαό και γυναικόπαιδα. Τριακόσια περίπου σπιτάκια πού ήταν επάνω στην Ακρόπολη ήταν γεμάτα και το ύπαιθρο γεμάτο από σωρούς επίπλων, ρούχων, τροφίμων, γυναικόπαιδων και δεν μπορούσε να βάδιση άνθρωπος- χωρίς να πατήσει επάνω τους.

Η μπαρούτη και οι αποθήκες των τροφίμων (λάδι, κρασί, στάρι) ήταν κυρίως στον Παρθενώνα και λίγη μπαρούτη στα Προπύλαια, γιατί οι βόμβες δεν μπορούσαν να τρυπήσουν τους τοίχους τους.

Όλη αυτή τη νύχτα (23 Σεπτεμβρίου 1687) οι Τούρκοι κτυπούν με τα 10 κανόνια (του Ωδείου) τους Ενετούς στον "Αι - Δημήτρη Λομπαρδιάρη για να τους εμποδίσουν να στήσουν το κανόνια τους και σκότωσαν 15 στρατιώτες και ένα ταγματάρχη.

24 Σεπτεμβρίου 1687 τα κανόνια των Ενετών αρχίζουν να κτυπούν την Ακρόπολη με ομοβροντίες. Ό αξιωματικός που διευθύνει τις πυροβολαρχίες δεν ξέρει να κανονίσει τη γέμιση των κανονιών και άλλες βόμβες χτυπούσαν χαμηλά στις σκάλες των Προπυλαίων και άλλες ξεπερνούσαν την Ακρόπολη και έπεφταν στα σπίτια της Πλάκας γύρω στο σημερινό Φανάρι του Διογένη.

Άλλοι στρατιώτες και μηχανικοί έφτασαν τη νύχτα στη βορινή, πλευρά της Ακρόπολης στη σπηλιά Ά-γραύλου και άρχισαν να κάνουν υπόνομο στο βράχο της Ακρόπολης για να την ανατινάξουν! Οι Τούρκοι τους κατάλαβαν και σκότωσαν τον διευθυντή μηχανικό τους και πολλούς στρατιώτες. Και η εργασία σταμάτησε ! Οι Ενετοί κανονιοβολούν αδιάκοπα την Ακρόπολη χωρίς να την πετυχαίνουν!

25 Σεπτεμβρίου 1687, κανόνισαν τη βολή τους. Χτυπούν τα Προπύλαια να τα χαλάσουν. Μία βόμβα μπήκε στα Προπύλαια σε διαμέρισμα που ήταν μικρή αποθήκη με μπαρούτη. Ή μπαρούτη πήρε φωτιά και ιδού το πρώτο θύμα: Τεράστιες φλόγες φωτιάς φωτίζουν τον ουρανό και ένα τμήμα των Προπυλαίων γκρεμίζεται. Και ενώ οι τεράστιες φλόγες φωτίζουν την Ακρόπολη και τους γύρω λόφους, οι Ιταλοί στρατιώτες του Μοροζίνη και οι Γερμανοί μισθοφόροι του, τρελοί από χαρά φωνάζουν: "Βίβα λα νόστρα ρεμ-πούμπλικα = Ζήτω ή δημοκρατία μας!". - Νίκη! Ζήτω ο μέγας κόμης Καίνιξμαρκ!".

26 Σεπτεμβρίου 1687, όλες οι πυροβολαρχίες με συγκεντρωτικό πυρ εξακολουθούν να χτυπούν τα Προπύλαια για να τα ρίξουν, για να μπουν από εκεί οι Ενετοί στην Ακρόπολη. Το απόγευμα όμως ή διαταγή αλλάζει και δίνεται νέα με το παράγγελμα: Όλα τα κανόνια "χτυπάτε τον Παρθενώνα!".

Γιατί ή μεταβολή αυτή; 

Γιατί πιθανόν κάποιος Έλληνας όμηρος ή Τούρκος στρατιώτης κατέβηκε από την Ακρόπολη κρυφά και πήγε στους Ενετούς και τους Είπε ,ότι ο Παρθενώνας; είναι ή γενική αποθήκη της μπαρούτης και των τροφών των Τούρκων.

Ό βομβαρδισμός συνεχίζεται ως το βράδυ: Όλα τα κανόνια και οι όλμοι χτυπούν από τέσσερα μέρη τον Παρθενώνα!

Νύχτωσε. Είναι πανσέληνος, ο ουρανός των Αθηνών αιθριώτατος και ο ορίζοντας διαυγής. Οι γύρω λόφοι και τα βουνά της Αττικής ορατά, μάρτυρες του δράματος πού έμελλε να συμβεί...

Επάνω στον Ιερό Βράχο έστεκε μεγαλοπρεπής και ακλόνητος κυρίαρχος της Ακρόπολης ο Παρθενώνας ο ναός της Παλλάδας Αθηνάς. Ούτε ο μιναρές στη δυτική γωνιά του, ούτε τα γύρω του βρωμερά τουρκικά κτίρια αμαύρωναν την πάλλευκη αγνότητα και μεγαλοπρέπεια του. Οι θεοί του Ολύμπου που τους σκάλισε το χέρι ενός Φειδία, στέκουν γαλήνιοι και ατάραχοι στα αετώματα του.

Δύο χιλιάδες εκατό τριάντα εφτά χρόνια στέκει εκεί επάνω έτσι ο Παρθενώνας, η θεία αυτή δόξα της ανθρώπινης μεγαλοφυΐας. Κατά το διάστημα αυτό είδε βάρβαρους επιδρομείς Ασίας και Ευρώπης να ρυπαίνουν τους βωμούς του, να τον χτυπούν με μανία, αλλά να μη μπορούν να τον καταστρέψουν!

'Η ώρα ήταν πλέον μισή μετά τα μεσάνυχτα της 26 προς την 27 2επτεμβρίου 1687, όταν από κάποιο φεγγίτη της στέγης του Παρθενώνα, που είχαν ξεχάσει να φράξουν οι Τούρκοι, έπεσε, μία βόμβα μέσα ακριβώς στη μεγάλη αποθήκη της μπαρούτης.

Μία φοβερή έκρηξη κλόνισε από τη ρίζα τον Ιερό Βράχο. Το λεκανοπέδιο της Αττικής χόρεψε όλο σαν από μεγάλο σεισμό. Τεράστιες φλόγες ξεπήδησαν από την κορυφή της Ακρόπολης προς τα ύψη και ο ουρανός της Αττικής φωτίσθηκε με λάμψεις κόκκινες σαν κόλαση. Ο Παρθενώνας σκεπαζόταν από τις φλόγες! Οι θεοί του Ολύμπου γίνονταν κομμάτια και έπεφταν με πάταγο από τους αιθέριους θρόνους τους. Ό ναός της Παλλάδας σωριαζόταν κάτω και τα συντρίμματά του έφτασαν μέχρι των στρατοπέδων των Ενετών!

Το θέαμα των φλογών, οι κρότοι των τινασσομένων Ιερών μαρμάρων του Παρθενώνα, οι αλαλαγμοί 2.500 γυναικόπαιδων της Ακρόπολης, ή κόλαση αυτή που παρουσιαζόταν στα μάτια των στρατιωτών του Μο-ροζίνη γέννησε τόσον ενθουσιασμό μεταξύ τους ώστε να αγκαλιάζονται και να φιλιόνται για το ανέλπιδο κατόρθωμα τους και να φωνάζουν: "Ζήτω ή δημοκρατία μας! Ζήτω ο Καίναξμαρκ!".·

Μ. Στασινόπουλος

ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Όταν χτίστηκε ο Παρθενώνας, κατά την περίοδο 447- 432 π.Χ., κατασκευάστηκαν τρεις ομάδες γλυπτών για τη διακόσμησή του: οι μετόπες, η ζωφόρος και τα αετώματα. Από αυτά, οι μετόπες και η ζωφόρος αποτελούσαν μέρος του οικοδομήματος του ναού. Δεν κατασκευάστηκαν πρώτα και έπειτα τοποθετήθηκαν ψηλά στον Παρθενώνα, αλλά σκαλίστηκαν στις πλευρές του αφού είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του. Οι μετόπες ήταν ξεχωριστά γλυπτά υψηλής ανάγλυφης δημιουργίας. Υπήρχαν 92 μετόπες, 32 σε κάθε πλευρά και 14 σε κάθε άκρη. Κάθε μετόπη χωρίζονταν από τις γειτονικές της με μια απλή αρχιτεκτονική διακόσμηση που ονομάζεται τρίγλυφο. Οι μετόπες ήταν τοποθετημένες πάνω από την εξωτερική σειρά κιόνων γύρω από το ναό και παρουσίαζαν διάφορες ιστορικές μάχες. 

Η βόρεια πλευρά ιστορούσε σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο, η νότια μια μάχη μεταξύ των Ελλήνων και των Κενταύρων,  η ανατολική πλευρά Γιγαντομαχία και η δυτική μια μάχη ανάμεσα στους Έλληνες και τις Αμαζόνες. 

Η ζωφόρος, μήκους 160μ., ήταν τοποθετημένη επάνω από την εσωτερική σειρά κιόνων, επάνω δηλαδή από τον κυρίως ναό, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει το θεατή να το δει καλά. Πρόκειται για μακρύ, συνεχόμενο ανάγλυφο όπου απλώνεται η εικόνα της παναθηναϊκής πομπής προς το ναό. Στις δύο πλευρές του ναού, στα μεγάλα τριγωνικά διαστήματα, τοποθετήθηκαν τα εναέτια γλυπτά. Ήταν σχεδιασμένα κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα αγάλματα που βρισκόταν στο κεντρικό και υψηλότερο σημείο του τριγώνου, να είναι γιγαντιαία.   

  

Οι καταστροφές που υπέστησαν τα αετώματα ήταν τόσο μεγάλης έκτασης ώστε τα θέματα των παραστάσεων να μας είναι γνωστά μόνο από τις γραπτές μαρτυρίες του Παυσανία, ο οποίος έζησε και έγραψε γύρω στο 150 μ.Χ..     Σύμφωνα με τα γραπτά του, στο ανατολικό αέτωμα ο Φειδίας ιστόρησε τη γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία και στο δυτικό παρουσίασε τη διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας. 

Ωστόσο, το αποκορύφωμα της μεγαλοπρέπειας του ναού βρισκόταν στο εσωτερικό του.

 Το άγαλμα της θεάς Αθηνάς είχε ύψος 40 πόδια (12 μέτρα) και ήταν κατασκευασμένο από χρυσό και ελεφαντόδοντο. Καταστράφηκε από φωτιά το 200 π.Χ. και φημολογείται ότι το αντικατέστησαν κατά το 165-160π.Χ.. 

Αντίθετα από τα μάρμαρα του Παρθενώνα, το περίφημο άγαλμα δεν σώθηκε. Δυστυχώς, σήμερα δεν σώζονται εξ' ολοκλήρου τα μάρμαρα του Παρθενώνα.  Αρχικώς, υπήρχαν 115 πλάκες στη ζωφόρο. Από αυτές, 94 σώζονται ακόμη, είτε ολόκληρες, είτε σε κομμάτια. 36 βρίσκονται στην Αθήνα, 56 στο Βρετανικό Μουσείο και μία στο Λούβρο. Από τις 92 μετόπες, 39 βρίσκονται στην Αθήνα και 15 στο Λονδίνο. 17 εναέτια αγάλματα, μία καρυάτιδα και μία κολώνα από το Ερεχθείο βρίσκονται επίσης στο Βρετανικό Μουσείο.

 Έτσι τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι σχεδόν ίσα μοιρασμένα - μισά στο Λονδίνο και μισά στην Αθήνα. Ακριβώς επειδή τα γλυπτά που σώζονται βρίσκονται σε δύο χώρες, σε απόσταση 1500 μιλίων, η ελληνική κυβέρνηση έχει ζητήσει να επιστραφούν τα μάρμαρα του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο ώστε να αποτελέσουν μία μοναδική συλλογή και να τοποθετηθούν στο μουσείο που πρόκειται να χτιστεί στους πρόποδες του λόφου της Ακρόπολης. 

ΤΑ ΑΛΛΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

1. Το μνημείο του Λυσικράτη2. Το Ωδείο του Περικλέους

3-6. Το τέμενος του Διονύσου Ελευθερέως  3. 0 παλαιότερος ναός του Διονύσου Ελευθερέως

      4. 0 νεότερος ναός του Διονύσου Ελευθερέως   5. 0 βωμός του Διονύσου Ελευθερέως 

      6. Η στοά του τεμένους του Διονύσου Ελευθερέως7. Η σκηνή του θεάτρου του Διονύσου

Ελευθερέως 

8. Η ορχήστρα του θεάτρου του Διονύσου Ελευθερέως 9. Το χορηγικό μνημείο του θρασύλλου10. Οι χορηγικοί κίονες πάνω από το μνημείο του θρα-ούλλου11. Το χορηγικό μνημείο τουΝικία 12-17. Το ιερό του ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 12. 0 ναός του Ασκληπιου  13. 0 Βωμός του ιερού 14. Η στοά 15. Τετράγωνο δωμάτιο του ιερού  16. Η νότια στοά του ιερού 17. Η ιονική στοά του ιερού18. Η κρήνη της Αλκίππης19. Ο ΝΑΟΣ της θέμιδος20. Το Ιππολύτειο21. Η στοά του Ευμένους22. Το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού23. Το ιερό των "Νυμφών"24. Ρωμαϊκό κτίσμα25. Ιερά στη νοτιοδυτική άκρη της Ακρόπολης26. Η Κλεψύδρα27. Το ιερό του Απόλλωνα

28. Το ιερό του Διός Ολυμπίου29. Το ιερό του Πανός30. Το ιερό της Αφροδίτης και του Έρωτα

31. Το Αγλαύρειο 32. Το "Ανάκειο"33. Η Πύλη Βeule34. 0 βωμός του Απόλλωνος Αγυιέως

36. Το ιερό της Αθήνας Πυλάτιδος36. Το βάθρο του Ευμένους - Το τέθριππο του Αγρίππα

37. Τα Μνησίκλεια Προπύλαια38. Η Πινακοθήκη30. Οίκημα με δύο δωμάτια

40. 0 ναός της Αθηνάς Νίκης

41. Το ιερό της βραυρωνίας Αρτέμιδος42. Η Χαλκοθήκη

43.Ο Παρθενών44. 0 ναός της Ρώμης και· του Αυγούστου

45. Το ιερό του Πανδίονος 46. Το ιερό του Διός Πολιέως

47. Το ιερό της "Γης Καρποφόρου"

48. 0 βωμός της Αθηνάς    49. 0 "αρχαίος νεώς" της Αθηνάς50. Το Ερέχθειο

51. Το Πανδρόσειο52. Το Αρρηφόριο

53. Αθηνά Πρόμαχος

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Ο ΘΕΙΟΣ ΒΡΑΧΟΣ

Απόσπασμα από το έργο 

"Η φλογέρα του Βασιλιά"

Κ.Παλαμά

Εσύ 'σαι που κορώνα σου φορείς το Βράχο. Εσύ 'σαι,

Βράχε, που το ναό κρατάς, κορώνα της κορώνας:

Ναέ, και ποιος να σ' έχτισε μες στους ωραίους ωραίο

για την αιωνιότητα, με κάθε χάρη Εσένα;

Σ' εσέ αποκάλυψη ο ρυθμός, κάθε γραμμή και Μούσα

λόγος το μάρμαρο έγινε κι η ιδέα τέχνη και ήθρες

στη χώρα τη θαυματουργή, που τα στοχάζεται όλα

με τη βοήθεια των Ωρών των καλομετρημένων,

ήρθες απάνου απ' τους λαούς κι απάνου απ' τις θρησκείες,

κυκλώπειε, λυγερόκορμε και σα ζωγραφισμένε.

Όμοια με πολυτιμα παντοτινά μαγνάδια,

Ίδια στη στέγνια, στη νοτιά, στο φως και στο σκοτάδι,

που χέρι δεν ξεϋφαίνει τα και χρόνια δεν τα φθείρουν 

και μάτι δεν μπορεί να βρει, πώς απαρχής πλεχτήκαν

κι ανήμπορ' είναι η μαστοριά να τα ξαναρχινήσει,

στοιχειά γιατί τα' αργάστηκαν από δροσοσταλίδες

και νέραϊδοι με τους αφρούς και αγγέλισσες με αχτίδες.

Έτσι και συ. Ούτε δύνοσουν αλλού, Ναέ, να ζήσεις,

παρά όπου πρωτοφύτρωσες. Ανθός, κι η Αθήνα γλάστρα. 

Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ...ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ''ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ''(ΒΙΝΤΕΟ)

ΠΗΓΕΣ

https://el.wikipedia.org/wiki/

http://www.greecehighdefinition.com/

http://dim-galat.pel.sch.gr/
http://www.mixanitouxronou.gr/

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΑΟ

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 

Κείμενα: Fiona MacDonald

Εικονογράφηση: Mark Bergin

ΑΚΡΟΠΟΛΗ 

ΝΕΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ 

Γ.ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ Π.ΕΦΟΡΟΥ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΝΗ 

Εικονογράφηση: Mark Bergin

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ