ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
“Ιωνία – Βιθυνία: Πατρίδες των Προσφύγων Μικρασιατών του Συνοικισμού Κορίνθου”, γιατί οι περισσότεροι πρόσφυγες πρώτης γενιάς ήσαν Καραμπουρνιώτες και Νικομηδιώτες.
Ονόματα οδών του Συνοικισμού (Ιωνίας) Κορίνθου είναι: Κωνσταντινουπόλεως, Σμύρνης, Αϊδινίου, Νικομηδείας, Έρμου, Κορδελιού, Σαγγαρίου, Φιλαδελφείας, Προύσης, Βοσπόρου, Μικράς Ασίας, Λεωφόρος Ιωνίας κ.ά.
Οι Μικρασιάτες Πρόσφυγες του Συνοικισμού Κορίνθου ήσαν άνθρωποι εγκάρδιοι, πρακτικοί, απλοί, τίμιοι, κοινωνικοί, γλεντζέδες, χωρατατζήδες, ευφυολόγοι, οξυδερκείς, ευθείς, φιλόξενοι, εργατικοί, ευτυχισμένοι με τα λίγα. Έκαναν όμορφες οικογένειες σε μικρές ηλικίες και πολλά παιδιά, που παρά τη φτώχεια, μεγάλωναν με χαρά και ψυχοσωματική ισορροπία. Είχαν μπέσα και φιλότιμο στις σχέσεις με τους φίλους και τους ξένους. Ήσαν ελεήμονες στους κατατρεγμένους και ενδεείς. Τα σπίτια τους ήταν καθαρά και νοικοκυρεμένα, ήξεραν να γλεντούν, να χορεύουν, να τραγουδούν, να χωρατεύουν στα μαγαζιά, στα καφενεία και στις γειτονιές.
Ζούσαν όλοι μαζί, αλληλέγγυα, με άγραφους, καρδιακούς νόμους, που κρατούσαν μακριά τις ασχήμιες, και καλλιεργούσαν ευγενικές συμπεριφορές. Δίδασκαν με το παράδειγμα της ζωής τους. Ήσαν εφευρετικοί και καρτερικοί στα δύσκολα. Αγαπούσαν τη φύση, τη θάλασσα, το ψάρεμα. Φύτευαν και καλλιεργούσαν οπωροφόρα δέντρα, ελαιόδεντρα και αμπέλια. Είχαν φίλους τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους και προσεύχονταν για όλους σε Αυτούς. Το καντήλι, ακοίμητο, σε περίοπτη θέση, φώτιζε τις ιερές εικόνες που έφεραν από την πατρίδα. Πολλοί είχαν ζωντανή την παρουσία Τους με σημεία (θαύματα) που μας τα διηγούνταν.
Κέντρο της ζωής τους ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που έχτισαν όλοι μαζί, και τα Μυστήρια της Εκκλησίας Του Χριστού (Βάπτισμα, Χρίσμα, Μετάνοια - Εξομολόγηση, Θεία Ευχαριστία - Κοινωνία, Ιεροσύνη, Γάμος, Ευχέλαιο). Χαίρονταν το Πάσχα και περίμεναν ιδιαίτερα όλο το χρόνο να γιορτάσουν την Ανάσταση.
ΙΩΝΙΑ-ΒΙΘΥΝΙΑ ΠΑΤΡΙΔΕΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες του Συνοικισμού Κορίνθου προέρχονταν από τη Μικρασιατική Ερυθραία, Όρος Μίμας, Μέλαινα Άκρα ή Καράμπουρνα: Σαΐπι, Γενί λιμάνι, Mελί, Kιουτσούκ μπαχτσές, Σαλμάνι, Mποϊνάκι, Σαζάκι, Σαρπουντζίκι, Σεκί, Tεπεπόζι, Aχριλί, Mοναστήρι, Mουρντουβάνι κ.ά., την ευρύτερη περιοχή της Ιωνίας: Τσεσμέ, Βουρλά, Αλάτστατα, Σμύρνη, αρχαίες Ερυθρές, Κλαζομενές κ.ά.Οι Καραμπουρνιώτες καλλιεργούσαν και εξήγαν σταφίδα σουλτανίνα και τα σταφύλια ροζακιά (Αγγλία, Γαλλία,Ρωσία κ.ά), ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη θάλασσα και μεριμνούσαν για τη Ρωμαίικη παιδεία. Επίσης προέρχονταν από τη Βιθυνία με τις παρακάτω σημαντικές περιοχές: Νικομήδεια (Ιζμίτ) και την ευρύτερη περιοχή (Νεοχώριον, Μιχαλίτσι, Γιάλοβα, Άγιος Χαράλαμπος, Καντίκιοϊ, Τσινάρ, Αγία Κυριακή, Ηράκλειον ή Τεπέ–κιόι, Φουλατζίκι, Αντάπαζαρι, Σαπάντζα, Καντίρα, Γκέϋβε κ.ά. ). Νίκαια (Οθωμανικό Ιζνίκ, αρχαία ελληνική Ολβία, Βοττίειον επί Μ. Αλεξάνδρου).
Εκεί διεξήχθησαν η Α ́ Οικουμενική Σύνοδος, το 325 μ.Χ. (από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο, εναντίον του Αρειανισμού) και Ζ ́ Οικουμενική Σύνοδος, το 787 μ.Χ. (εναντίον της Εικονομαχίας, Κωνσταντίνος ΣΤ’ - αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία, το 787 μ.Χ.). Υπήρξε πρωτεύουσα της Ελληνικής Αυτοκρατορίας της Νικαίας (1204-1259 μ.Χ.), με επιφανέστερο αυτοκράτορα τον εκ Διδυμοτείχου καταγόμενο, Άγιο Ιωάννη Γ ́ Δούκα Βατάτζη (1193 – 1254 μ.Χ.). Προύσα την πατρίδα του Καραγκιόζη, με το το Όρος Όλυμπος: “Όρος των Μοναχών” (Keşiş Dağı, Ulu dağ), μεγάλο μοναστικό κέντρο του 5ο αι. μ.Χ., τα χιονοδρομικά κέντρα του παλαιού Keşiş daği, τα μαυσωλεία των Οθωμανών Σουλτάνων, και το πανεπιστήμιο (Uludağ Universitesi).
Επίνειο της Προύσας ήταν τα Μουδανιά, γνωστά από την “Ανακωχή των Μουδανιών” (Οκτώβριος 1922), όπου η Ελλάδα δέχτηκε την εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης και προετοιμάστηκε το έδαφος για τη Συνθήκη της Λωζάννης (24 Ιουλίου 1923). Τρίγλεια (πατρίδα του μητροπολίτη και μάρτυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης 1867 – 1922 μ.Χ.). Στη Βιθυνία υπήρχε σπουδαία χριστιανική κοινότητα από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Εκεί έδρασε ο ιστορικός Φλάβιος Αρριανός (Αλεξάνδρου Ανάβασις κ.ά.), βρισκόταν η έδρα του Διοκλητιανού, γνωστού για τους διωγμούς κατά των χριστιανών, ποίμανε ως επίσκοπος και μαρτύρησε ο Πρόχορος, μαθητής του ευαγγελιστού Ιωάννου, ετάφη αρχικά ο Άγιος Μέγας Κωνσταντίνος.
OΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ Η ΕΝΟΡΙΑ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ (ΙΩΝΙΑΣ) ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Οι Μικρασιάτες Πρόσφυγες έφτασαν στη νέα πόλη της Κορίνθου, κάποιοι ήδη από τον πρώτο διωγμό του 1914. Αρχικά έμειναν σε παράγκες και σκηνές, κυρίως γύρω από το σιδηροδρομικό σταθμό Κορίνθου και στην κεντρική αγορά (οδός Περιάνδρου).
Ο Οργανισμός Αποκαταστάσεως Προσφύγων, το 1928 απαλλοτρίωσε την περιοχή του μικρού λόφου Β.Α. της πόλης, το κράτος παραχώρησε οικόπεδα και έχτισαν “μπαγδαντί” σπιτάκια με δύο καμαρούλες και υπόγειο.
Οι Μικρασιάτες μερίμνησαν από κοινού να χτίσουν το Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κορίνθου για να συνεχίσουν τη Λειτουργική και Λατρευτική ζωή. Αρχικά κατασκεύασαν έναν μικρό και κομψό Ναό με πολυγωνικό τρούλο που τον αφιέρωσαν στην Κοίμηση της Θεοτόκου, γιατί οι περισσότερες εικόνες και τα κειμήλια μεταφέρθηκαν από τα χωριά των Καραμπούρνων Γενί λιμάνι και Σαΐπι όπου υπήρχαν Ναοί της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πρώτος ιερέας ήταν ο πατήρ Λάσκαρης Γρηγορίου Βερδέλης.
Το 1931, τον πατέρα Λάσκαρη τον αντικατέστησε ο πατήρ Νικόλαος Ζαφειριάδης.
Το 1932 η συνοικία έγινε ενορία. Το 1952 η τότε εκκλησιαστική επιτροπή με πρόεδρο τον παπά Νικόλα, ανέθεσε στον Αθηναίο αρχιτέκτονα και μηχανικό Γ. Πετριτσόπουλο να χτίσει το καινούριο Ναό. Θεμελιωτής του νέου Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου υπήρξε ο Μητροπολίτης Προκόπιος Τζαβάρας, ο εκ Τριπόλεως, διάδοχος του Μητροπολίτη Μιχαήλ. Το 1957 άρχισαν να διεξάγονται τα πρώτα Μυστήρια και ο Ναός λειτούργησε κανονικά το 1959. Το 1956 τον παπά Νικόλα τον διαδέχτηκε ο πράος και ήρεμος ιερέας, παπά Γιώργης Μεντζελόπουλος και ο παπά Άγγελος Μανιάτης.
Τα καφενεία δίπλα στο Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ήταν το σημείο συνάντησης και συναναστροφής των Μικρασιατών προσφύγων (το forum). Στις μεγάλες γιορτές στηνόταν μεγάλο γλέντι, όπως και στην Πατρίδα. Με ιδιαίτερη χαρά γιόρταζαν “Πάσχα του Καλοκαιριού”, τον Δεκαπενταύγουστο, όταν τιμούσαν την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Γύρω από τη Λεωφόρο Κορίνθου, νυν Ιωνίας, αναπτύχθηκε και το εμπορικό κέντρο του Συνοικισμού, έως σήμερα.
Ιδιαίτερη προσφορά στο Συνοικισμό υπήρξε το έργο του συλλόγου “Απόστολος Παύλος”, τα μέλη του οποίου έχτισαν, από τα πρώτα χρόνια της ζωής των προσφύγων στη νέα πατρίδα, απέναντι από το Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, την αίθουσα Κατηχητικού που λειτουργεί έως σήμερα, με μεγάλο Ορθόδοξο Χριστιανικό Πνευματικό έργο. Ψυχή του κέντρου ο σπουδαίος Πνευματικός γέροντας, ο πατήρ Νεκτάριος Μαρμαρινός.
Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Το 1989 μετά από σύσκεψη στο 4ο Δημοτικό Σχολείο του Συνοικισμού, όπως για εβδομήντα και πλέον χρόνια ονομαζόταν η περιοχή, κάτοικοι αποφάσισαν την ίδρυση Μικρασιατικού Σωματείου, με σκοπό την προβολή της καταγωγής και του πολιτισμού των κατοίκων της συνοικίας. Η Μικρασιατική στέγη λειτούργησε επίσημα το 1992.
Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα της εργασίας που επιμελήθηκε ο Γεώργιος Ι. Ορφανός για το 4ο Γυμνάσιο Συνοικισμού Κορίνθου.
Συνοικισμός Κορίνθου, 16 Μαΐου 2013
Η κατάμεστη πλατεία της Ιωνίας Κορίνθου (Συνοικισμός) όπου πραγματοποιήθηκαν τα Μικρασιάτικα 1018.
