536 μ.χ Το χειρότερο έτος της ανθρωπότητας!

Ζούμε σε μια αρκετά ειρηνική και ευημερούσα εποχή. Παρά τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, είναι ασφαλές να πούμε ότι συνολικά ζούμε σε μια αρκετά καλή χρονική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας.

Κι αυτό έχει σημασία γιατί οι ιστορικοί πιστεύουν ότι έχουν εντοπίσει με ακρίβεια το χειρότερο έτος για την ανθρωπότητα. Είναι το έτος 536 μ.Χ. Οι ερευνητές, κοιτώντας πίσω, διαπίστωσαν ότι το έτος 536 ήταν ιδιαίτερα τρομακτικό για πολλούς λόγους.Ένα άρθρο που γράφτηκε για το περιοδικό Antiquity διευκρινίζει ότι κατά την αναζήτηση πληροφοριών για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ανακάλυψαν ένα συγκλονιστικά μεγάλο αριθμό φυσικών καταστροφών και κλιματικών αλλαγών που συνέβησαν ταυτόχρονα και επικεντρώνονται στη συγκεκριμένη χρονιά.

Ο Michael McCormick, συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε στο Science Magazine: «Ήταν η αρχή μιας από τις χειρότερες περιόδους για να ζει κανείς, αν όχι της χειρότερης. Εξαιτίας των δραστικών κλιματικών αλλαγών που συνέβησαν, πλήθους καταιγίδων και μερικών από τις πιο ψυχρές θερμοκρασίες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ, παρουσιάστηκαν εκτεταμένοι λιμοί σε αρκετές περιοχές του πλανήτη».

Η αιτία φαίνεται ότι ήταν ένα ηφαίστειο στην Ισλανδία, του οποίου η έκρηξη περιείχε ηφαιστειακό γυαλί, το οποίο βρέθηκε σε πολλές περιοχές της Ευρώπης.

Τα λόγια του βυζαντινού ιστορικού Προκόπιου μας δίνουν μια ιδέα: «Το φως του ήλιου έχασε τη λαμπρότητά του και ξαφνικά άρχισε να μοιάζει με το χλωμό φως του φεγγαριού, ένα φαινόμενο που κράτησε για έναν ολόκληρο χρόνο»

Αναφέρει επίσης ότι η αλλόκοτη εξασθένιση του ηλιακού φωτός είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσουν επιδημίες σε ολόκληρη την αυτοκρατορία, πόλεμοι και κοινωνικές αναταραχές.

Σύμφωνα με ένα διασωθέν χειρόγραφο από τη Συρία που αναφέρεται στην ίδια χρονική περίοδο, «ο ήλιος άρχισε να σκοτεινιάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας και το φεγγάρι τη νύχτα ενώ η θάλασσα ήταν ταραγμένη και καλυμμένη από αφρούς.»

Πραγματικά, σήμερα γνωρίζουμε ότι εκείνα τα χρόνια συνέβησαν όντως ορισμένα γεγονότα που συνηγορούν υπέρ της παραπάνω άποψης. Για παράδειγμα, μια θανατηφόρα ασθένεια σάρωσε τα εδάφη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας κατά τα έτη 541 και 542 μχ και έμεινε γνωστή ως η «Πανούκλα του Ιουστινιανού.» Σύμφωνα με σύγχρονες εκτιμήσεις, σχεδόν το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της Βυζαντινής Επικράτειας πέθανε κατά τη διάρκεια εκείνης της επιδημίας. Ο Προκόπιος περιγράφει μάλιστα κάποια από τα τρομακτικά συμπτώματα της θανατηφόρας εκείνης αρρώστιας: Υψηλός πυρετός και πρήξιμο σε ολόκληρο το σώμα των θυμάτων της.

Στην Κίνα, το ίδιος έτος, δηλαδή το 536 μ.Χ. ξέσπασε πείνα εξαιτίας μιας πολύ εκτεταμένης ξηρασίας που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών ανθρώπων. Υπήρξαν επίσης αναφορές για μια «κίτρινη σκόνη που έπεφτε από τον ουρανό σαν χιόνι.» Το ίδιο έτος η περιοχή της σημερινής Κορέας δοκιμάστηκε από πολύ δυνατές θύελλες και καταστροφικές πλημμύρες. Στην περιοχή της Μεσοποταμίας καταγράφηκαν πρωτοφανείς χιονοπτώσεις, φαινόμενο εντελώς ασυνήθιστο για τη συγκεκριμένη περιοχή. Αλλά και η Σκανδιναβική χερσόνησος υπέφερε πολύ. Σύμφωνα με σχετικά αρχαιολογικά ευρήματα, σχεδόν το 75% των χωριών σε πολλές περιοχές της Σουηδίας εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους τους.

Θεωρείται μάλιστα ότι ήταν αυτό το γεγονός που πυροδότησε τις μεταγενέστερες επιδρομές των Βίκινγκς στις νοτιότερες και πιο εύπορες ευρωπαϊκές ακτές. Η μαζική μετανάστευση των μογγολικών φυλών προς τη Δύση, η πτώση της Περσικής Αυτοκρατορίας και η άνοδος και ταχύτατη εξάπλωση του Ισλάμ, μπορεί να οφείλονται σε αυτό το γεγονός. Σύμφωνα δε με πολλούς σύγχρονους ιστορικούς, η διολίσθηση του δυτικού κόσμου στους σκοτεινούς αιώνες και τη μεσαιωνική εποχή θα μπορούσε κάλλιστα να προκλήθηκε από την εμφάνιση αυτού του καταστροφικού κλιματικού γεγονότος.

Πηγή: Δ. Καβατζικλής, LiFO