ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ - Αριστείδης Ν. Δουλαβέρας

Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις ΚΑΤΑΓΡΑΜΜΑ, ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο για τους κατοίκους της Κορινθίας αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο, με τίτλο: «ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ» (Κεντρικής και Ανατολικής). Πρόκειται για λαογραφικό, κυρίως, αλλά και ιστορικό υλικό από 28 χωριά και την Κόρινθο, που συγκέντρωσαν πάνω από 70 δάσκαλοι και δασκάλες πριν από 53 χρόνια, κατά το σχολικό έτος 1964-1965, με την εποπτεία του τότε Επιθεωρητή Δημ. Σχολείων Κορινθίας Ασημάκη Καπογιάννη και του Συνδέσμου Δασκάλων της ίδιας Περιφέρειας. Το υλικό αυτό, που είχε σταλεί υπηρεσιακώς στον τότε Πρόεδρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, συμπατριώτης μας καθηγητή Ι. Θ. Κακριδή, έφθασε στα χέρια του τ. Αν. Καθηγητή της Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Αριστείδη Ν. Δουλα-βέρα, από τον πανεπιστημιακό δάσκαλό του Φάνη Ι. Κακριδή, τον γιο του Ι. Θ. Κακριδή. Έτσι, μετά από συστηματική αντιγραφή, οργάνωση και ταξινόμηση του υλικού, εισαγωγή και επιμέλεια του κ. Δουλαβέρα, είναι πλέον στη διάθεση κάθε Κορίνθιου, που αγαπάει τον λαϊκό μας πολιτισμό και την τοπική μας Ιστορία, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου.

Ενδεικτικά θέματα των ενοτήτων του βιβλίου είναι τα εξής: Ιστορία, γεωγραφική θέση, χωριού ή πόλης, κλίμα, έδαφος, οικονομική ζωή, πληθυσμός, διοίκηση, εκκλησίες, σχολεία, πολιτισμός, κ.λπ. Κατοικία. Εξωτερική μορφή, εσωτερική διαίρεση. Έπιπλα και σκεύη. Βοηθητικοί χώροι. Ένδυμα, υπόδεση, κόμμωση και καλλωπισμός. Τροφές. Επαγγελματικός βίος. Γεωργία. Αμπελουργία. Ελαιοκομία. Άλλες γεωργικές καλλιέργειες και ασχολίες. Γέννηση και βάπτιση. Παιδικός βίος. Έρωτας, αρραβώνας, γάμος. Θάνατος και ταφή. Πένθη, μνημόσυνα. Ψυχή μετά θάνατον. Έθιμα της καθημερινής ζωής. Οικιακά έθιμα και οικιακή ζωή. Οικιακές εργασίες. Σχολικά έθιμα και σχολική ζωή. Αγροτική και ποιμενική ζωή. Έθιμα αγροτικού βίου. Έθιμα κατά την σπορά, κατά τον θερισμό και τον αλωνισμό, τον τρυγητό. Έθιμα ποιμένων, και μάλιστα νομάδων. Κοινωνική ζωή. Λαϊκό δίκαιο. Θρησκεία (λαϊκή πίστη και λατρεία). Μαγεία και σχετικές με αυτήν δεισιδαιμονίες και συνήθειες. Ο κόσμος και οι μύθοι και δοξασίες γύρω από αυτόν. Αστρολογία. Λαϊκή Ιατρική. Δημώδης ποίηση. Λαϊκή ποίηση και Μουσικά όργανα. Λαϊκοί χοροί και μουσική αυτών. Μύθοι, παραμύθια, ευτράπελοι διηγήσεις και ανέκδοτα. Παραδόσεις. Παροιμίες, παροιμιώδεις φράσεις και γνωμικά. Αινίγματα. Ευχές. Κατάρες, κ.λπ.

Είναι γεγονός ότι η δεκαετία του 1960 είναι οριακή για τον λαϊκό μας πολιτισμό, δεδομένου ότι η έντονη αστικοποίηση και η τεχνολογία άρχισαν να περιθωριοποιούν παραδοσιακούς τρόπους ζωής, σκέψης, δράσης και συμπεριφοράς, ήθη και έθιμα, τρόπους καλλιέργειας κ.λπ.

Σε αυτήν λοιπόν την οριακή περίοδο πραγματοποιείται η παραπάνω συλλογή και καταγραφή του λαογραφικού υλικού, σε μίαν εποχή δηλαδή που αποχαιρετούσε το χθες και αγωνιούσε να συναντήσει το αύριο.

Η αξία του υλικού αυτού είναι πολύτιμη σήμερα, ύστερα από 53 χρόνια, με την τεράστια οικονομική και πολιτιστική εξέλιξη, που ισοπέδωσε ή¬θη και έθιμα και τόσες άλλες πλευρές του παραδοσιακού μας πολιτισμού. Έτσι, αυτό το υλικό διασώζει άγνωστες σήμερα πλευρές της παράδοσής μας και μας δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουμε με τις ρίζες μας και να ερμηνεύσουμε καλύτερα τον λαϊκό μας πολιτισμό.

Αριστείδης Ν. Δουλαβέρας (Εισαγωγή - Επιμέλεια), ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ (Κεντρικής και Ανατολικής), Από το Αρχείο Ι. Θ. Κακριδή, Εκδόσεις Καταγράμμα, Κιάτο 2018, σχήμα 17x24, σελ. 584, τιμή 25€.

Το βιβλίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία: ΜΠΙΤΣΑΚΟΥ στο Βραχάτι, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Κιάτο και Κόρινθο, «ΤΟ ΡΟΔΙ» στο Βέλο καθώς και στο χώρο των εκδόσεων ΚΑΤΑΓΡΑΜΜΑ (Αγ. Ιωάννης, Κιάτο, τηλ. 27420-29333)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Δουλαβέρας Αριστείδης του Νικολάου και της Κωνσταντίνας, το γένος Λύρα, είναι σήμερα (2012) Επίκουρος Καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. 
Γεννήθηκε στην Γκούρα -Φενεού Κορινθίας το 1949. Εδώ παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Στη συνέχεια, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Λόγω των επιδόσεών του υπήρξε υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών σε όλα τα έτη σπουδών. Με άριστα πήρε και το πτυχίο του το 1972. Με «άριστα» και το διδακτορικό του το 1988. 
Το διάστημα 1975-1978 υπηρέτησε ως φιλόλογος καθηγητής στο Γυμνάσιο & Λύκειο Γκούρας, το 1978 μετατέθηκε στην πεδινή Κορινθία και έως 2005 υπηρέτησε σε όλες τις βαθμίδες της Μέσης Εκπαίδευσης, από καθηγητής, έως Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων (για 12 χρόνια) στην Αχαΐα (1993-1998) και κατόπιν στην Κορινθία (1998-2005). 
Επιπλέον, υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Διευθυντής στο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Πατρών (ΠΕΚ) (1996-1998) και ως Διευθυντής στο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Τρίπολης (2003-2004). Στα ΠΕΚ δίδαξε πολλές ώρες διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων, παιδαγωγικά, διοίκηση της εκπαίδευσης και εφάρμοσε πολλά ταχύρρυθμα επιμορφωτικά προγράμματα. 
Συμμετείχε ως Σχολικός Σύμβουλος σε τέσσερις επιτροπές κρίσης ισάριθμων σχολικών βιβλίων Γυμνασίου και Λυκείου. 
Το 1984 μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία του ΥΠΕΠΘ στο Institute of Education του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, σε εντατικό πρόγραμμα, στα Αναλυτικά Προγράμματα & στην Εκπαιδευτική Μέτρηση και Αξιολόγηση. Κατά την εκεί παραμονή του μελετούσε ταυτόχρονα και στη βιβλιοθήκη της Αγγλικής Ιστορικής & Λαογραφικής Εταιρείας, μιας και πέρα από τις φιλολογικές και εκπαιδευτικές του ενασχολήσεις, τον ενδιέφερε πάντα η Λαογραφική Επιστήμη. 
Από το 2004 εκλέχτηκε Λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, όπου και διδάσκει μέχρι σήμερα τα παρακάτω αντικείμενα: Εισαγωγή στην ελληνική Λαογραφία. Ήθη και έθιμα. Κοινωνική συγκρότηση. Λαϊκή Τέχνη. Παροιμιακός και αινιγματικός λόγος. Το νεοελληνικό παραμύθι. Μνημεία του λόγου. 
Όλα αυτά τα χρόνια ο Αριστείδης Δουλαβέρας, υπηρέτησε και υπηρετεί παραδειγματικά, δημιουργικά και αθόρυβα την εκπαίδευση, αλλά και την επιστήμη της Λαογραφίας, έχοντας αναπτύξει εξαιρετική δράση με πειραματικές διδασκαλίες, ομιλίες, διαλέξεις, εισηγήσεις σε συνέδρια και ημερίδες, τόσο σε εκπαιδευτικά θέματα, όσο και στη Λαογραφία, όπου διακρίνεται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Θέλω να τονίσω, ότι πέρα από τη μεθοδικότητα και την εργατικότητά του είναι πάντα και παντού «άριστος». 

Για το πνευματικό και επιστημονικό του έργο, έχει αποσπάσει την ευαρέσκεια των προϊσταμένων του και την εκτίμηση των συναδέλφων του, τόσο σε τοπικό, όσο και σε πανελλήνιο επίπεδο, αφού προ πολλού έχει ξεπεράσει τα σύνορα όχι μόνον της Κορινθίας και της Πελοποννήσου, αλλά και της Ελλάδας, με άρθρα του σε καταξιωμένα διεθνή περιοδικά, αλλά και με την καταχώριση των μελετημάτων του στη διεθνή βιβλιογραφία. 
Είναι μέλος των Δ.Σ. πολλών επιστημονικών σωματείων και συλλόγων, έχει γράψει βιβλία, άρθρα και μελετήματα, έχει συνεργαστεί με τα αξιολογότερα φιλολογικά, εκπαιδευτικά και λαογραφικά έντυπα και έχει κάνει ανακοινώσεις σε πάνω από 40 ελληνικά και διεθνή συνέδρια και επιστημονικές ημερίδες, ενώ πλήθος είναι οι διαλέξεις και ομιλίες που έχει κάνει. 

Βιβλία του : 
• Λυσία, Λόγος υπέρ του Αδυνάτου, ερμηνευτική προσέγγιση της επιχειρηματολογίας, Γρηγόρης, Αθήνα 1981, 19966. 
• Ειδολογική κατάταξη των περιεχομένων της Νέας Παιδείας, τ.1-28, Εκδόσεις Νέας Παιδείας, αριθ. 6, Αθήνα 1984 (αυτοτελής έκδοση). 
• Η έμμετρη εκφορά του νεοελληνικού παροιμιακού λόγου, διδα-κτορική διατριβή, βιβλ. Γρηγόρη, Αθήνα 1988, σελ. 332. 
• Ο παροιμιακός λόγος στο μυθιστόρημα του Ν. Καζαντζάκη «Αλέξης Ζορμπάς», Βιβλιογονία, Αθήνα 1991, σελ. 134. 
• Ανθολόγιο Λυρικής Ποίησης - Ιφιγένεια η εν Ταύροις, Βιβλίο του Καθηγητή, με τη συνεργασία των: Αναστασίου Στέφου-Μ. Παπαδοπούλου-Ευτ. Τραγουδάρα, Κώδικας, Αθήνα 1993, σελ. 270. 

• Η παροιμιολογική και παροιμιογραφική εργογραφία του Δημ. Σ. Λουκάτου, Πορεία, Αθήνα 1994, σελ. 585. 
• Λυσία, Λόγος υπέρ του Αδυνάτου, Σχέδια αξιολόγησης κατά διδακτικές ενότητες, Γρηγόρης, Αθήνα 1998, σελ. 142. 
• Οι προτιμήσεις φιλολόγων σε θέματα εξετάσεων στα κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου-Λυκείου , Γρηγόρης, Αθήνα 1998, σελ. 119. 
• Διδακτικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, εκδ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2008. 
• Η ανθρώπινη ομορφιά στο δημοτικό τραγούδι. Αϳ. Η γυναικεία ομορφιά, Παπαζήσης, Αθήνα 2007, σελ. 299. 
• Νεοελληνικός παροιμιακός λόγος, εκδ. Αντ. Σταμούλης, Θεσσαλονί-κη 2010, σελ. 296. 
• Λαογραφικά Μουσεία της Μεσσηνίας (με τη συνεργασία του Χρ. Ρέππα), εκδ. Αντ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 288. 
• Όψεις του λαϊκού βίου στη Μεσσηνία κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, Ανάτυπο από τον τόμο Μεσσηνία: Συμβολές στην Ιστορία και στον Πολιτισμό της, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2012, σελ. 527-595. 
• Μελετήματα για το δημοτικό τραγούδι, εκδ. Αντ. Σταμούλης, Θεσ-σαλονίκη, 2013 . 




Ο ίδιος και η συνάδελφός του Ιωάννα Σπηλιοπούλου, Επίκουρος Καθηγήτρια, έχουν την επιστημονική επιμέλεια του καλαίσθητου και ογκώδους τόμου Μεσσηνία: Συμβολές στην Ιστορία και στον Πολιτισμό της, με εκδοτική εποπτεία της καθηγήτριας Γ. Ξανθάκη -Καραμάνου, εκ-δόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2012, σελ. 727. 
Από τα ανωτέρω βιβλία, 8 είναι λαογραφικά, 5 αφορούν τη διδασκαλία των Αρχαίων και Νέων Ελληνικών, ένα είναι βιβλιογραφικό και τόμος για τη Μεσσηνία είναι ποικίλου περιεχομένου (ιστορικού, αρχαιολογικού, λαογραφικού, κ.λπ.). 
Έχει εξάλλου δημοσιεύσει 104 μελετήματα και άρθρα σε εκπαιδευτικά, φιλολογικά και λαογραφικά περιοδικά, από τα οποία 47 αφορούν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τα υπόλοιπα 57 στη Λαογραφία. 
Επίσης, έχει δημοσιεύσει 120 βιβλιοπαρουσιάσεις και βιβλιοκρισίες, από τις οποίες 98 για λογοτεχνικά, ιστορικά, αρχαιοελληνικά, θρησκευτικά κ.λπ. βιβλία, ενώ 22 για λαογραφικά. 

Πέρα από το λίαν αξιόλογο έργο του στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση επί 30 έτη, είναι καταξιωμένος μεταξύ των λαογράφων του χώρου του και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, μαζί με τις άλλες λαογραφικές του ενασχολήσεις, ανανεώνει το επιστημονικό και λαογραφικό ενδιαφέρον για τη μελέτη της νεοελληνικής παροιμίας και τη λαογραφική προσέγγιση του δημοτικού τραγουδιού, προωθώντας τη σχετική έρευνα στη χώρα μας. 
Ο Αριστείδης Δουλαβέρας, γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά, είναι έγγαμος με τη φιλόλογο Αικατερίνη Λέκκα, έχουν δύο παιδιά και μόνιμη κατοικία στο Ζευγολατιό Κορινθίας. 
Βιβλιογραφία 
1. Δρούγκας Αθαν. Θρ., Βιογραφικό Λεξικό Φενεατών, Αθήνα 1988, σσ. 62-63. 
2. Διαδίκτυο : Google: Δουλαβέρας Αριστείδης, Ν., Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. 
3. http://kalamata.uop.gr/~hamccd/departments/depart6/doulaveras.pdf 
(Σωτήρης Κοκκωνάκης)