Η Κορινθία είναι πολυειδώς και πολυτρόπως ευνοημένη και ευλογημένη από τον Θεό.
Ολη η Κορινθιακή γη είναι αγιασμένη, από τα άγια βήματα αγίων ανδρών και γυναικών που έζησαν ή πέρασαν απ΄ αυτόν τον τόπον, από το αίμα και τα λείψανα χιλιάδων μαρτύρων της πίστεως, από τις προσευχές και τα δάκρυα, που χύθηκαν, «εν σπηλαίοις και όρεσι καί ταις οπαίς της γης», χιλιάδων επίσης οσίων ανδρών και γυναικών που εγκαταβίωσαν είτε «κατά μόνας» είτε σε μικρές ή μεγάλες οργανωμένες μοναστικές κοινότητες,των Γερανείων, της περιοχής Σοφικού, Χιλιομοδίου, Μαψού, Ζεμενού, Χελυδορίου, Τρικάλλων, Φενεού, Νεμέας, κ.α.
Κυριολεκτικά περιβαλλόμεθα υπό «νέφους αγίων, μαρτύρων, οσίων, ιεραρχών και άλλων αγίων. Ο τόπος είναι αγιασμένος, διότι είναι ο μοναδικός τόπος της Ελλάδος, στον οποίο εμφανίσθηκε ο ίδιος ο Χριστός «δι΄ οράματος εν νυκτί τω Παύλω» εμψυχώνοντάς τον και λέγοντας τα λόγια εκείνα που διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων «Μή φοβού, αλλά λάλει και μη σιωπήσης, διότι εγώ ειμι μετά σου καί ουδείς επιθήσεται σοι του κακώσαι σε, διότι λαός εστί μοι πολύς εν τη πολει ταύτη».
Περί τους 80 είναι οι γνωστοί άγιοι οι στενώς μετά της Εκκλησίας της Κορίνθου συνδεδεμένοι, των οποίων προβαίνομε σε σύντομη, κατά χρονολογική σειρά μνημόνευση εν είδει ικετηρίου προσκλητηρίου.
Κατά θεία χάρη, και ευλογία, επικεφαλής των ευρίσκεται ο «Πρώτος μετά τον Ενα», ο Θείος ΠΑΥΛΟΣ, το «στόμα του Χριστού», το «Σκεύος της εκλογής», του Σωτήρος, ο ιδρυτής και Πατέρας της Εκκλησία της Κορίνθου. Τέσσερες φορές επισκεύτηκε την Κόρινθο και παρέμεινε εδώ περισσότερο από μία διετία και αυτήν την Εκκλησία ως αγαπητή θυγατέρα του την «επροίκησε» με τέσσερες επιστολές, από τις οποίες διασώθηκαν οι δύο, αιώνια υπέροχα γραπτά μνημεία του Χριστιανισμού, δια μέσου των αιώνων. Πατέρας στοργικός των Κορινθίων ο Απόστολος και εκείνοι τέκνα του αγαπητά, όπως ο ίδιος γράφει: «Ως τέκνα μου αγαπητά νουθετώ, εάν γαρ μυρίους παιδαγωγούς έχητε εν Χριστώ, αλλ΄ ου πολλούς πατέρας, εν γάρ Χριστώ Ιησού, δια του ευαγγελίου εγώ υμάς εγέννησα» (Α' Κορ. δ' 14 -15).
Και είναι ακόμη οι Κορίνθιοι «σφραγίς της αποστολής του εν Κυρίω» (Α' Κορ. θ' 2). Σφραγίδα του αποστολικού του αξιώματος.
Ακολουθεί το εκλεκτό επιτελείο των συνεργατών του εδώ:
ΣΙΛΑΣ ή ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ (προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1974 θυσιαστήριον μαζί με του Αγίου Επαινετού στον Ι. Ναόν Παναγίας Γιάτρισσας Λουτρακίου), ΤΙΜΟΘΕΟΣ, ΤΙΤΟΣ,(παρεκκλήσια προς τιμήν των οποίων καθιερώθησαν υπό του Μητροπολίτου Καρυστίας Παντελεήμονος Φωστίνη καί Χριστουπόλεως Ιακώβου Βαβανάτσου, μετέπειτα Μητροπολίτου Αττικής καί Μεγαρίδος και Αρχιεπισκόπου Αθηνών, αντιστοίχως στον Ι. Καθεδρικό Ναό Απ. Παύλου) ΑΠΟΛΛΩΣ, ΑΚΥΛΑΣ, ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ, οι ξενιστές και συνέστιοι του Αποστόλου στην Κόρινθο, ακολουθούν οι ΣΤΕΦΑΝΑΣ και ο οίκος του «η απαρχή της Αχαίας» (Ι. Ενοριακός Ναός προς τιμήν του στο χωριό Στεφάνι Κορινθίας)
ΦΟΥΡΤΟΥΝΑΤΟΣ, ΑΧΑΪΚΟΣ, ΚΡΙΣΠΟΣ, ο αρχισυνάγωγος, που «επίστευσε συν όλω το οίκω αυτού»
ΓΑΪΟΣ, ΣΩΣΘΕΝΗΣ, ΕΡΑΣΤΟΣ, ΚΟΥΑΡΤΟΣ, ΤΕΡΤΙΟΣ ο γραμματέας του Παύλου, ΛΟΥΚΑΣ «ο ιατρός και αγαπητός» ΙΑΣΩΝ, ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ, ΙΟΥΣΤΟΣ,
ΦΟΙΒΗ «η Διάκονος της εν Κεγχρεαίς Εκκλησίας»,
(Ι. Μετοχιακό Ναό της Ι. Μ. Οσίου Παταπίου καθιέρωσε προς τιμήν της εις τις Κεγχρεές ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Γεώργιος Πάτσης ως Τοποτηρητής της Ι. Μητροπόλεως Κορίνθου μετά την εκδημίαν του μακαριστού Προκοπίου Τζαβάρα),
ΧΛΟΗ και ο οίκος της (ο Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1973 προς τιμήν της θυσιαστήριον εις τον Ι. Ναόν Αγ. Νικολάου Κορίνθου και ώρισε η μνήμη της να εορτάζεται κατ? έτος την Κυριακήν της Σταυροπροσκηνήσεως.
Ασματική Ακολουθία της υπάρχει εις το «Αγιολόγιον Κορινθιακόν», εκδ. ΠΝΟΗ)
+ Τη πρώτη Κυριακή μετά την 13ην Φεβρουαρίου εορτάζεται «ἐν Ἀρχαίᾳ Κορίνθῳ», η μνήμη των συνεργατών του Αποστόλου Παύλου Τιτίου, Ιούστου, Χλόης και Κρίσπου.
Βιογραφικά στοιχεία:
Η Αγία Χλόη,ήταν Κορίνθια (κι όχι Εφέσια όπως αναφέρουν μερικές συναξαριστικές πηγές) ήταν μια πολύ αξιόλογη συνεργάτρια του Απόστολου Παύλου στην Εκκλησία της Κορίνθου.
Η Χλόη ήταν πνευματικά συνδεδεμένη με το μεγάλο Απόστολο του Χριστού. Παραστεκόταν τον Απόστολο στην ιεραποστολική του διακονία, όσο της ήταν δυνατό να το κάνει. Αγωνιούσε για την προκοπή της Εκκλησίας της Κορίνθου και ζούσε κι αυτή κάτι από την αγωνία του Αποστόλου. Γι' αυτό, όταν προέκυψαν σ' αυτή την Εκκλησία έριδες, έσπευσε και ενημέρωσε με ανθρώπους του σπιτιού της τον Απόστολο Παύλο, εκεί στην Έφεσο, όπου τότε βρισκόταν. Ο στίχος είναι σαφής: «ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι». (Α' Κορ. α, 11). Αυτή η ενημέρωση στάθηκε σαν βασική αιτία να γράψει ο Απόστολος την πρώτη του επιστολή προς Κορινθίους.
Η ενημέρωση αυτή που έσπευσε και έκανε η Χλόη στον απόστολο Παύλο, μαρτυρεί όλο τον εσωτερικό κόσμο αυτής της ψυχής καθώς και την βαθιά της πίστη στον Χριστό. Γι' αυτό και η Αγία Χλόη, δεν ήθελε να υπάρχουν έριδες. Δεν ήθελε να γίνονται φιλονικίες. Δεν ήθελε να κομματιάζονται οι πιστοί. Δεν ήθελε πολλές ομάδες πιστών, αλλά μια και μόνο. Εκείνην που φρονούσε: «ἐγὼ δὲ Χριστοῦ» (Α' Κορ. α, 12). Γιατί έτσι φρονούσε κι αυτής η καλή ψυχή. Να είναι η Εκκλησία της Κορίνθου ένα σώμα με κεφαλή το Χριστό. Έτσι, όπως το σημειώνει αυτό ο Απόστολος στην επιστολή του προς Κολασσαείς. «καὶ αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλὴ τοῦ σώματος, τῆς ἐκκλησίας» (Κολ. α, 18). Αυτός. Ό Χριστός.
Έτσι ήθελε την Εκκλησία της Κορίνθου η πιστή Χλόη. Ένα σώμα με κεφαλή το Χριστό. Γι' αυτό, μπροστά στον φατριασμό των Κορινθίων πιστών, ζήτησε επειγόντως την επέμβαση τού ιδρυτή τής Εκκλησίας αυτής. Μια επέμβαση που έφερε θετικά αποτελέσματα.
Ἀπολυτίκιον
(Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.)
Τω φέγγει της χάριτος, καταυγασθείσα τόν νουν, συνόμιλος πέφηνας, των Αποστόλων Χριστού, καρδίας ευθύτητα όθεν ή ενημέρωσε Κορίνθω, Εκκλησία γεραίρει, Χλόη σε μακαρία, ως θεράπαιναν θείαν, πρεσβεύουσαν άπαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιον
(Ήχος β' Τοις των αιμάτων σου.)
Ευαγγελίου τοις θείοις διδάγμασι, γεωργηθείσα ως γη Χλόη εύκαρπος, Κυρίω προσήγαγες ένδοξε, δικαιοσύνης καρπόν τόν ούράνιον διό θείας δόξης τετύχηκας.
Μεγαλυνάριον
Χαίρουσα προσέδραμες των Χριστώ, Χλόη μακαρία, Αποστόλων τη διδαχή όθεν θεοφρόνως, ενημέρωσε γη πολιτευθείσα, της ουρανίου δόξης, μέτοχος γέγονας.
ΛΟΥΚΙΟΣ, ΖΗΝΑΣ ο Νομικός, ΕΠΑΙΝΕΤΟΣ και τόσοι άλλοι αφανείς συνεργάτες και συμπαραστάτες του έργου του.
Αλλά και οι Απόστολοι ΠΕΤΡΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ, καθαγίασαν δια των ποδών τους την Κορινθιακή γη. Για τον Πέτρο γίνεται αναφορά στην προς Ρωμαίους επιστολή του Αγίου Διονυσίου Επισκόπου Κορίνθου στα τέλη του Β' αιώνος. Για τον Ανδρέα ισχυρή παράδοση διελεύσεώς του από την περιοχή του Λουτρακίου, και από τους Αριστοναύτες, το σημερινό Ξυλόκαστρο. Είναι κατόπιν του ο άγιος ΚΛΗΜΗΣ επίσκοπος Ρώμης, που απέστειλε κατά τα τέλη του Α'αιώνος την Α' προς Κορινθίους επιστολή του, για την αποκατάσταση της ειρήνης που είχε διασαλευθεί στηνΚόρινθο. Κατά τον Β' αιώνα επισκέπτεται την Κόρινθο ο άγιος ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ, ο φιλόσοφος και μάρτυς, ενώ δύο επίσκοποι Κορίνθου ο ΠΡΙΜΟΣ και ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, αφού εποίμαναν θεοφιλώς την εκκλησία της, απέθαναν μαρτυρικώς.
Ο άγιος Διονύσιος μάλιστα, άνδρας οικουμενικού κύρους, έγραψε και καθολικές επιστολές. Όλες οι εκκλησίες, από τον μακρυνό Πόντο, την Μικρά Ασία, την Κρήτη, την Αθήνα και Λακεδαίμονα και απλοί άνθρωποι ζητούσαν την συμβουλή του. Προς τιμήν του έχει αφιερωθεί παρεκκλήσιο στον Ι. Ναό Αγίας Άννης Κορίνθου και η αίθουσα της Εκκλησιαστικής βιβλιοθήκης στο κέντρο της Κορίνθου. Ακολουθεί ο άγιος μάρτυς ΜΑΓΙΣΤΡΙΑΝΟΣ, ο οποίος ίσως αποτελεί την απαρχή της προσφοράς της Εκκλησίας της Κορίνθου εις τον Κύριον. Ήταν ένας ευγενής Χριστιανός νέος, που ερρίφθη στα θηρία, διότι εβοήθησε χριστιανή παρθένο να εξέλθει από κακόφημο οίκο, όπου έχει εγκλεισθή προς τιμωρία. Άγνωστος στους Συναξαριστές. Αναγράφεται υπό του Ιππολύτου Πάπα Ρώμης, τομ. 6ος, σελ. 299, έκδοσις Αποστολικής Διακονίας και υπό του Παλλαδίου Ελενοπόλεως στην Λαυσαϊκή Ιστορία.
Κατά τον Γ' αιώνα η Εκκλησία της Κορίνθου επλήρωσε μεγάλο φόρο αίματος, με το πλήθος των μαρτύρων που ανέδειξε. Γνωστότεροι απ΄ αυτούς είναι οι άγιοι ΒΙΚΤΩΡΙΑΝΟΣ, ΒΙΚΤΩΡ, ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ, ΚΛΑΥΔΙΟΣ, ΔΙΟΔΩΡΟΣ, ΣΑΡΑΠΙΝΟΣ και ΠΑΠΙΑΣ, που μαρτύρησαν επί Δεκίου και ηγεμόνος της Ελλάδος Τερτίου. Η μνήμη τους, την 31η Ιανουαρίου. Ακολουθούν οι άγιοι ΚΟΔΡΑΤΟΣ, (του οποίου η μητέρα, αγνώστου ονόματος, θεωρείται η πρώτη γυναίκα μάρτυς της Εκκλησίας της Κορίνθου), ΑΝΕΚΤΟΣ, ΠΑΥΛΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΚΡΗΣΚΗΣ και ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ. Ήσαν όλοι νέοι, διδάχθηκαν την χριστιανική πίστη από τον Κοδράτο, προς τιμήν του οποίου βρέθηκαν στην Αρχαία Κόρινθο ερείπια ναού του. (Μνήμη τους 10 Μαρτίου). Την ίδια εποχή αθλεί ο άγιος ΜΥΡΩΝ, ιερεύς της Εκκλησίας της Κορίνθου. (Μνήμη του 17 Αυγούστου).
Και ερχόμεθα στους αγίους εις τιμήν των οποίων κτίσθηκε η μνημειακού χαρακτήρος παλαιοχριστιανική Βασιλική στην περιοχή του αρχαίου λιμανιού του Λεχαίου. Είναι οι μάρτυρες ΛΕΩΝΙΔΗΣ και οι επτά συν αυτώ άγιες ΧΑΡΙΕΣΣΑ, ΓΑΛΗΝΗ, ΝΙΚΗ, ΚΑΛΙΣ, ΝΟΥΝΕΧΙΑ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ και ΘΕΟΔΩΡΑ. Κατήγοντο από την Τροιζήνα, όπου συνελήφθησαν και ωδηγήθηκαν στην Κόρινθο προ του ηγεμόνος Βενούστου επί Δεκίου ή Βαλεριανού και εμαρτύρησαν το Μ. Σάββατο του 250 ή 258. Αξίζει να μελετήση κανείς το Συναξάριο, που περιγράφει την δίκη τους και το μαρτύριο τους για να θαυμάσει την πίστη τους, τον ηρωϊσμό, την υπομονή και καρτερία τους.
Αφού καταδικάσθηκαν εις θάνατον, κρεμάσθηκαν, ξεσκίσθηκαν οι σάρκες τους και κατόπιν τους ωδήγησαν στην παραλία του Λεχαίου τους επιβίβασαν σε λέμβο, ενώ οι γυναίκες έψαλλαν με χαρά, με επικεφαλής την Χαρίεσσα. Σε απόσταση 4 μιλίων από την ακτή έδεσαν πέτρες στους τραχήλους των και τους έρριξαν στην θάλασσα. Τα άγια λείψανά τους τα απέβαλε η θάλασσα στην παραλία και «άνδρες ευλαβείς σύραντες... εντίμως κηδεύσαντες απέθεντο εν αυτώ τω τόπω, Ναόν άγιον δομησάμενοι», κατά το Συναξάριο. Αργότερα θα κτισθή ο παμμεγέθης και μεγαλοπρεπής ναός, όπως προείπαμε, (11.000 τ.μ. έκταση, 200 μ. μήκος) περί τα τέλη του Ε' και αρχές του ΣΤ' αιώνος, κάτω από τους θόλους του οποίου τα πλήθη των προγόνων μας ετίμησαν τους αγίους μας και εδόξασαν τον εν Τριάδι Θεό μας.
Ο Αγιος Μακάριος Κορίνθου στην Υδρα.
Ο ναός αυτός κατεστράφη από φοβερό σεισμό το 551, πριν ίσως συμπληρώσει ζωή 30 ετών (κατά τόν Δ. Πάλλα, ενώ ο κ. Απόστολος Παπαφωτίου προτείνει ότι έως το 600 μ.Χ. τουλάχιστον ο Ναός λειτουργούσε) και μεταβλήθηκε σε ερειπια, που τα βλέπουμε σήμερα και που ήλθαν στο φως, από την αρχαιολογική σκαπάνη, μεταξύ 1956 - 61. Τα λείψανα των Αγίων, μετά την καταστροφή, ίσως μεταφέρθηκαν στην Αθήνα σε ανεγερθέντα πανομοιότυπο, προς τιμήν τους ναό, στις όχθες του Ιλισσού, δίπλα στις στήλες του Ολυμπίου Διός, για να καταλήξουν στην ιδιαίτερή τους πατρίδα, όπου ανακαλύφθηκαν σε λάρνακα το 1917. Η μνήμη τους εορτάζεται στις 16 Απριλίου.
Τις ίδιες ημέρες του μαρτυρίου των Αγίων μας, εμαρτύρησε η αγία ΕΙΡΗΝΗ, συγκινηθείσα από αυτό. Στην ίδια εποχή ανήκει και η αγία μάρτυς ΕΛΙΚΩΝΙΣ (μνήμη 28 Μαϊου).
Η Αγία Ελικωνίδα έζησε στα χρόνια του βασιλιά Γορδιανού του Γ’, στα μέσα του 3ου μ.Χ. αιώνα (238 - 244 μ.Χ.).
Ήταν Θεσσαλονικιά αλλά μετακόμισε στην Κόρινθο, όπου καταγγέλθηκε σαν χριστιανή στον άρχοντα Περίνιο.
Μάταια αυτός προσπάθησε να την αποσπάσει από τη χριστιανική πίστη.
Εκείνη έμενε σταθερή και φώναζε ότι είναι χριστιανή.
Εξοργισμένος τότε ο Περίνιος την έβρισε χυδαία και της ξύρισε το κεφάλι.
Η Ελικωνίδα χαμογελώντας απάντησε: «Σείς, Έπαρχε, θεωρείτε άνθρωπο κυρίως το σώμα, και την ομορφιά του, νομίζετε ότι είναι η κυριότερη ανθρώπινη αρετή, και πάνω σ’ αυτή τη βάση στηρίζετε την ταπεινή και πρόσκαιρη ευτυχία σας. Αλλά για μας τους χριστιανούς, το επίγειο σώμα είναι όπως και το ρούχο. Αυτό κάποια μέρα θα παλιώσει και θα πεταχτεί. Επομένως ό,τι και αν κάνεις το φθαρτό σώμα μου δεν θα με ενοχλήσει, διότι δεν θα καταφέρεις να βλάψεις, με τη χάρη του Θεού, το σώμα της ψυχής μου, όπου εμείς οι χριστιανοί στηρίζουμε την αιώνια ευτυχία μας».
Ο Περίνιος διέταξε τότε και έβαλαν την Αγία μέσα σε λιωμένο μολύβι και άσφαλτο.
Η θεία χάρη όμως την κράτησε αβλαβή.
Το ίδιο συνέβη, όταν αργότερα και ο Ανθύπατος Ιουστίνος την έριξε στη φωτιά και τα άγρια θηρία.
Τελικά η Ελικωνίδα αποκεφαλίστηκε και έτσι φόρεσε το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου για τον Χριστό.
Μεγάλη σφαγή των Χριστιανών της Κορίνθου έγινε επί Γαλλερίου, αρχές Δ' αιώνος. Εβάφη με χριστιανικό αίμα όλη η Κορινθιακή γη και τα λείψανα των μαρτύρων σκορπίσθηκαν παντού. Πραγματικά η Εκκλησία της Κορίνθου κολύμπησε στο αίμα των Μαρτύρων της. Αλλά όπως γράφει ο ιστοριοδίφης Τάσος Γριτσόπουλος, «Δια της θυσίας των Μαρτύρων της η Εκκλησία της Κορίνθου ελάμβανε δύναμιν και δόξαν». Δυστυχώς δεν μας σώθηκαν ονόματα μαρτύρων εκείνης της εποχής, ίσως ο άγιος ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ εμαρτύρησε τότε.
Αλλά και στους χρόνους του Ιουλιανού του Παραβάτου η Εκκλησία μας έδωσε μάρτυρες. Γνωρίζουμε μόνο ένα, τον άγιον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ τον εν Κορίνθω (μνήμη του 24 Νοεμβρίου), ο οποίος μαζί με την αγία Ελικωνίδα τιμάται από το 1973, σε παρεκκλήσιο του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως Σωτήρος του Κιάτου.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Εκκλησία της Κορίνθου, εμφανίζει οσίους άνδρες, μεγάλης αγιότητος, πολλοί επίσης μεγάλοι ασκητές και ιεράρχες συνδέουν το όνομά τους μαζί της και καθαγιάζουν την Κορινθιακή γη. Τέκνο γνήσιο της Κορινθίας είναι ο άγιος ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο Αναχωρητής και Υμνογράφος (449-557), ανεψιός του τότε Μητροπολίτου Κορίνθου Πέτρου, ο οποίος τον χειροθέτησε αναγνώστη, που σε ηλικία 17 ετών, αναχωρεί για τους αγίους Τόπους, μονάζει σε μονές και ερήμους της Παλλαιστίνης και αναδεικνύεται υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, (Μνήμη 29 Σεπτεμβρίου).
Άγιοι της Εκκλησίας μας είναι και όλοι οι Ορθόδοξοι Μητροπολίτες Κορίνθου, που έλαβαν μέρος στις Επτά Οικουμενικές Συνόδους και αγωνίσθηκαν για την επικράτηση της Ορθοδοξίας. Μεταξύ αυτών ο Μητροπολίτης Κορίνθου ΠΕΤΡΟΣ, ο οποίος ακολουθούμενος από τους τριάντα (30), υπ΄ αυτόν Επισκόπους της Μητροπόλεως του, έλαβε μέρος στην εν Χαλκηδόνι Δ' Οικουμενική Σύνοδο, όπου διεδραμάτισε σημαντικό ρόλο, στην διαμόρφωση του Ορθοδόξου δόγματος και τη διατύπωση του εκδοθέντος Όρου, εναντίον του Μονοφυσιτισμού («Ο Πέτρος τα Πέτρου φρονεί, Ορθόδοξε, καλώς ήλθες», «Πέτρος επίσκοπος Κορίνθου, ορίσας υπέγραψα», από τα πρακτικά της συνόδου του Mansi, ίδε και Θ.Η.Ε. 10, 365-366).
Επί Ιουστινιανού (ΣΤ' αιών), φαίνεται ότι ζεί στην Κορινθία, ένας από τους οσιώτερους και τελειωτέρους άνδρες της χριστιανοσύνης, ο όσιος ΗΛΙΑΣ ο εν Κορίνθω, ο οποίος μαζύ με τους δύο, επισης οσιωτέρους και τελειωτέρους άνδρες της εποχής του, Βαρσανούφιον τον Μεγάλον και Ιωάννην τον εν Ρώμη, μπορούσε να επηρεάζει, με τις πύρινες προσευχές του τις βουλές του Θεού (κατά το ανθρώπινο) και να αποτρέπει επαπειλούμενες κατά της ανθρωπότητος συμφορές. (Βλέπε: Νικοδήμου του Αγιορείτου «Βίβλος Ψυχωφελεστάτη Βαρσανουφίου και Ιωάννου» εκδ. Β', Βόλος, 1960). Δηλαδή ό,τι ήταν ο όσιος Βαρσανούφιος για την Παλαιστίνη ήταν ο όσιος Ηλίας, για την Κορινθία την εποχή εκείνη (540-565 περίπου μ.Χ.)
Τον Ζ' αιώνα ετελειώθη πλήρης ημερών ο όσιος ΠΑΥΛΟΣ ο ιατρός, ο εκ Κορίνθου καταγώμενος (μνήμη του 28 Ιουνίου) (Βλπ. «Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας» τόμος 10ος , σελίς 328, έκδοσις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, Αθήναι 20081).
Λίγο αργότερα (κατά τον Η'Η' αιώνα ζει στην Κόρινθο ο όσιος ΠΑΥΛΟΣ ο δια Χριστόν Σαλός, ο σημειοφόρος (= θαυματουργός), προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το 1974 παρεκκλήσιο εις τον Ι. Ναό του Σοφικού, (Μνήμη του 6 Νοεμβρίου).
Τον Θ' αιώνα μονάζει στην Κορινθία και πεθαίνει σε χωριό της το 820 ο όσιος ΛΟΥΚΑΣ ο Νέος ο εκ Ταυρομενίου της Σικελίας (μνήμη του 6 Νοεμβρίου), ενώ την ίδια εποχή καταφεύγει στην Κόρινθο ο όσιος ΦΑΝΤΙΝΟΣ ο θαυματουργός, ο εκ Καλαβρίας της Ιταλίας (μνήμη 30 Αυγούστου).
Ο Άγιος Μάρτυς Κορδάτος και οι συν αυτώ +10 Μαρτίου.
«Οι άγιοι αυτοί ήταν από την Κόρινθο, κατά τους καιρούς των βασιλέων Δεκίου και Ουαλεριανού, όταν ηγεμόνευε στην Ελλάδα ο Ιάσων. Ο άγιος Κοδράτος εγκαταλείφτηκε εντελώς νήπιο, όταν πέθανε η μητέρα του, και τρεφόταν κατά θαυμαστό τρόπο από νέφος που ερχόταν πάνω σ’ αυτόν και του χορηγούσε την τροφή. Όταν έφτασε σε νεανική ηλικία, συνδέθηκε με τους αγίους Άνεκτο, Παύλο, Διονύσιο, Κυπριανό και Κρήσκη, οι οποίοι κατάγονταν από διαφορετικά μέρη ο καθένας, μαζί με τους οποίους συνελήφθη για την ομολογία τους στην πίστη του Χριστού, και αφού κτυπήθηκε πολύ σκληρά, έπειτα του έκοψαν το κεφάλι, όπως συνέβη και με τους άλλους».
Τον Ι' αιώνα ποιμαίνει την Εκκλησία της Κορίνθου όσιος άνδρας μεγάλης αγιότητος ο άγιος ΠΑΥΛΟΣ, αδελφός κατά σάρκα του αγίου ΠΕΤΡΟΥ, επισκόπου Άργους, του θαυματουργού, ο οποίος αρχικώς προωρίζετο για την Αποστολική Εκκλησία της Κορίνθου, αρνήθηκε και για αρκετό χρονικό διάστημα έζησε σε ασκητήρια της Κορινθίας, πριν αποδεχθεί την Επισκοπή Άργους (μνήμη αγίου Παύλου 27 Μαρτίου, του αγίου Πέτρου 3 Μαϊου).
Επί δεκαετίαν κατόπιν και πέον παραμένει στην Κορινθία, και ασκείται ο όσιος ΛΟΥΚΑΣ ο Στειριώτης (+ 953), άλλοτε στην Κόρινθο, άλλοτε στο Ζεμενό, επί δεκαετία ως υποτακτικός Στυλίτου μοναχού (υπήρχαν τότε στην περιοχή του Ζεμενού Στυλίτες μοναχοί, εξ ου και το σημερινό χωριό Στύλια), άλλοτε στην περιοχή Σοφικού, όπου μέχρι σήμερα η περιοχή Στείρι και διαλελυμένη Μονή της Παναγίας του Στείρι. Επίσης επί τρία (3) χρόνια αργότερα, πριν καταλήξει στο Στείρι της Βοιωτίας, σε νησίδα του Κορινθιακού, Αμπελώνα (+ 953).
Εδώ επίσης, στην Κόρινθο, θα πεθάνει επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη και θα ταφεί το 953, ο άγιος ΑΡΣΕΝΙΟΣ αρχιεπίσκοπος Κερκύρας.Οταν αργότερα ήλθαν να πάρουν το λείψανό του, κατά την εκταφή οι Κορίνθιοι κράτησαν την γενιάδα του Αγίου (μνήμη 19 Ιανουαρίου), ενώ κατά το β' ήμισυ του Ι' αιώνος επισκέπτεται κατ΄ επανάληψη την Κορινθία και κηρύττει και θαυματουργεί στην Κόρινθο και στο Ενόριον (Αγιονόριον), ο μέγας εκείνος άνδρας ο όσιος ΝΙΚΩΝ ο «Μετανοείτε», ο πολιούχος της Λακωνίας (+ 998, η μνήμη του 26 Νοεμβρίου).
Την ίδια εποχή ή αρχές του ΙΑ' αιώνα την Εκκλησία της Κορίνθου ποιμαίνει ο άγιος ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, όσιος άνδρας και αντιαιρετικός συγγραφέας. Η μνήμη του στις 4 Μαϊου.
Κατά τους πρό της αλώσεως χρόνους ή λίγο μετά, μεταφέρεται από την Κωνσταντινούπολη από πρόσφυγες μοναχούς, κατ? άλλους από τον Αγγελή Νοταρά (αδελφό του εθνομάρτυρος Λουκά Νοταρά) το σεπτό σκήνωμα του οσίου ΠΑΤΑΠΙΟΥ, του εκ Θηβα?δος της Αιγύπτου (Δ' ή Ε' αιώνας) και εναποτίθεται στο ομώνυμο Ασκητήριο-Σπήλαιο των Γερανείων, όπου θα ευρεθεί το 1904.
Την ίδια εποχή φαίνεται ότι ζουν εις Κωνσταντινούπολη οι νεώτεροι άγιοι ΝΙΚΩΝ ο Νέος και οσία ΥΠΟΜΟΝΗ που δεν είναι άλλη από την Ελένη Παλαιολογίνα σύζυγο του Αυτοκράτορος Μανουήλ του Β' Παλαιολόγου και μητέρα των δύο τελευταίων Αυτοκρατόρων Ιωάννου Η' και Κωνσταντίνου ΙΑ' και Δεσποτών του Μυστρά και Θεσσαλονίκης, η οποία μετά τον θάνατο του συζύγου της (1425), εκάρη μοναχή με το όνομα Υπομονή και τοιχογραφίες της βρέθηκαν στο σπήλαιο όπου το λείψανο του Οσ. Παταπίου.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η τοπική Εκκλησία αναδεικνύει νέους αγίους. Πρόκειται περί δύο Νεομαρτύρων και τριών οσίων ανδρών. Πρώτος είναι ο νεομάρτυς ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ο εξ Ιχθύος (Ψάρι) της Κορινθίας, ο οποίος ύστερα από διάφορα μαρτύρια και διαπομπεύσεις υπέστη τον δια πυράς θάνατον, εκατό έτη μετά την άλωση, 14 Φεβρουαρίου 1554, στην Κωνσταντινούπολη. Μικρός ναός υπάρχει στην γενέτειρά του το Ψάρι Κορινθίας. Η κάρα του βρίσκεται στην Ι. Μονή Αγίου Αθανασίου Μετεώρων.
Ακολουθεί ο άγιος νεομάρτυς ΖΑΧΑΡΙΑΣ, Μητροπολίτης Κορίνθου, που αποκεφαλίσθηκε την Κυριακή της Σταυροπροσκηνήσεως 30 Μαρτίου 1684, με την κατηγορία ότι ευρίσκετο σε συνεννοήσεις με τους Ενετούς κατά των Τούρκων. (προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1973 θυσιαστήριον εις τον Ι. Ναόν Αγ. Νικολάου Κορίνθου),
Έχουμε κατόπιν δύο μεγάλους οσίους άνδρες, γόνους της ενδόξου οικογένειας των Νοταράδων, τον άγιον ΓΕΡΑΣΙΜΟΝ τον νέον Ασκητήν, τον εν Κεφαλληνία, που γενήθηκε στα άνω Τρίκαλα Κορινθίας και εκοιμήθη στις 16 Αυγούστου 1579, και άγιον ΜΑΚΑΡΙΟ Μητροπολίτη Κορίνθου, ο οποίος εποίμανε θεοφιλώς την Μητρόπολή μας, και έλαβε μέρος στα Ορλωφικά, εστερήθη τον θρόνον του, διήλθε διάφορα μοναχικά κέντρα (Άγιον Όρος, όπου αναμείχθηκε στο κίνημα των «Κολλυβάδων», εξέδωσε την Φιλοκαλλία των Ιερών Νηπτικών κ.α., Πάτμο, Ικαρία κ.α.) κατέληξε στην Χίο, όπου εκοιμήθη το 1805.
Έχουμε επίσης, κατά τον ΙΣΤ' αιώνα τον όσιο ΜΑΤΘΑΙΟΝ τον ακτήμονα, ο οποίος ζει στην Ι. Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, καταγόμενος από το Βασιλικό (Αρχαία Σικυώνα) Κορινθίας.
Τέλος ο όσιος ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ ο εκ Μεγάρων Αττικής, κτίτωρ της Ι. Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνος, φαίνεται συνδεδεμένος με την Κορινθία. Διότι τα οράματα, κατά τα οποία είδε την Θεοτόκον να τον προτρέπει, να πάει στην Σαλαμίνα να σκάψει για να βρεί την θαυματουργόν εικόνα Της και να κτίσει ναόν Της, τα είδε κατά το Συναξάριο ο τότε ονομαζόμενος με το λαϊκό όνομα του Λάμπρος Κανέλλος, ευρισκόμενος καλλιεργώντας κτήματα του, σε περιοχή της Κορινθίας Λιάντρο, που δεν είναι άλλη, παρά η περιοχή Λιάντρο των Αγίων Θεοδώρων, αγιασμένη από την εμφάνηση της Παναγίας περιοχή.
Αυτοί είναι οι γνωστοί άγιοι της Κορινθίας. Καλύπτουν όλους τους Χριστιανικούς αιώνες και καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος του Μαρτυρολογίου και Αγιολογίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Είναι αυτοί, που «πρεσβευτικώς αεί προίστανται» της Κορινθίας, προς τιμήν των οποίων ο μακαριστός Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας ώρισε την τελευταία Κυριακή του μηνός Μαΐου εκάστου έτους μνήμη να επιτελούμε «Παντων των Αγίων Αποστόλων, συνεργών του Αγίου Αποστόλου Παύλου, εν τω καταρτισμώ της εν Κορίνθω Αγίας «Εκκλησίας» και την πρώτη Κυρριακή του Ιουνίου μνήμη να επιτελούμε «Πάντων των Αγίων των εν τη πόλει Κορίνθου και πάση τη Μητροπόλει Κορινθίας διαλαμψάντων Αποστόλων, Μαρτύρων, Ιεραρχών και Οσίων», σαν έκφραση απείρου ευγνωμοσύνης εις τους προστάτες μας.
Κατάσπαρτος η Κορινθιακή γη από τα οστά και τα λείψανά τους. Κατά την ανασκαφή της Βασιλικής του αγίου Λεωνίδου (1956-1961) αποκαλύφθηκε χώρος διαφυλάξεως αγίων λειψάνων. Σε πόσους άλλους χώρους δεν αποκαλύφθηκαν οι τάφοι και τα λείψανά τους;
Η Ιερά Μητρόπολή Κορίνθου όμως στολίζεται και με θαυματουργές περίπυστες εικόνες όπως:
Παναγίας Ι. Μονής Φανερωμένης Χιλιομοδίου (πανήγυρις 23 Αυγούστου, τριήμερος, την 21ην Αυγούστου εσπέρας λαμβάνει χώρα το «ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟΝ», η μεταφορά δηλαδή, της Ιεράς Εικόνος από το Παλαιομονάστηρο στο μετόχι της Αγ. Μαρίνης).
Θεοτόκου Γλυκοφιλούσης, προσωπική εικόνα Α' Κυβερνήτου της Ελλάδος Ιω. Καποδίστρια, φυλάσσεται στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Κορίνθου.
Θεοτόκου Ιεράς Μονής Βράχου Νεμέας.
Θεοτόκου Σοφικού φυλάσσεται στον Ι. Ναό Αγ. Τριάδος Σοφικού.
Ζωοδόχου Πηγής Καλών Νήσων, φυλάσσεται στην Ι. Μητρόπολη.
Θεοτόκου Λεχώβης στην ομώνυμη Ι. Μονή.
Παναγίας Κορυφής Καμαρίου στην ομώνυμη Ι. Μονή.
Παναγία Κοιμήσεως Θεοτόκου Βράχου Ταρσών.
Παναγίας Γιάτρισσας Λουτρακίου (πανήγυρις 8η Σεπτεμβρίου).
Παναγίας Φανερωμένης Υψηλών Αλωνίων Ξυλοκάστρου.
Αγίας Παρασκευής, αφιέρωμα Στρατηγού Θεοδ. Κολοκοτρώνη, στον Άγιο Σώστη Δερβενακίων, σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων εναντίον των στρατευμάτων του Δράμαλη (26-7-1822).
Αγίου Γεωργίου εις Ι. Μονή Αγ. Γεωργίου Φενεού.
Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου στην ομώνυμη Ι. Μονή Άνω Συν. Τρικάλων.
Αγίων Αναργύρων στον ομώνυμο Προσκυνηματικό Ι. Ναό Αρχαίας Κορίνθου.
Επίσης στην Ι. Μητρόπολή μας κατ΄εξαίρεση τιμώνται πανηγυρικά, αν και δεν είναι Κορίνθιοι Άγιοι, ο Άγιος Ιερομάρτυς Βλάσιος, Επίσκοπος Σεβαστείας, ως πολιούχος της πόλεως Ξυλοκάστρου και η Ισαπόστολος Αγία Μάρτυς Φωτεινή η Σαμαρείτης (μνήμη 26 Φεβρουαρίου και Κυριακή της Σαμαρείτιδος), ένεκα του επ΄ ονόματί της παρεκκλησίου της γεραράς Ιερατικής Σχολής Κορίνθου.
Πράγματι, πατούμε, όπου «έστησαν οι πόδες των αγίων μας, επάνω στους τάφους των μαρτύρων, που υπήρξαν πρόγονοι μας. Γι΄ αυτό αβίαστα πρέπει να έρχονται στην σκέψη μας οι λόγοι του ποιητή:
«Μέσα μας τρέχει ηρώων αίμα είμαστε απόγονοι μαρτύρων. Μεσ΄ απ΄ τους τάφους των ανθίζει η πίστη αυτή που μας φλογίζει».
ΠΗΓΕΣ:
imkorinthou.org
saint.gr
koimisikallimasia.blogspot.gr
syndesmosklchi.blogspot.gr
viotikoskosmos.wikidot.com
armenisths.blogspot.gr
imchiou.gr
psarikorinthias.gr
pemptousia.gr
proskynitis.blogspot.gr
matia.gr
lydiagourioti-iconography.blogspot.gr
· Ιστορικόν Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου, Έκδοση Ιεράς Μονής Αγ. Βλασίου, Άνω Τρίκαλα Κορινθίας 2000.
· Κουτίβα Σταύρου, Ιστορικά του Ξυλόκαστρου, Αθήνα 1962.
· Μπουβή Αγγέλου, Το υμνογραφικό έργο του μακαριστού Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Μπόμπολα, Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, Τεύχος 21, Κιάτο 1997.
· Σταυροπούλου Σπύρου Γ., Ιστορία Τρικάλων Κορινθίας, Πάτρα 2000.
· Θεοδωρόπουλου Αριστείδη Γ., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου (1731 – 1805), Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, τεύχος 40, Κιάτο 2006.
· Νίκολη Σταμάτη Κ., Συμβολή στην Ιστορία του δήμου Ξυλοκάστρου από την αρχαιότητα έως σήμερα, Ξυλόκαστρο 2001.
· Παπαδόπουλου Στυλιανού Γ., Ο Άγιος Μακάριος Κορίνθου, Εκδόσεις Ακρίτας, Α΄ Έκδοση, Αθήνα 2000.
· Χαροκόπου Αντωνίου Ν., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Μητροπολίτης Κορίνθου (1731 – 1805), Εκδοτικός Οίκος Αστήρ, Αθήναι 2001.
Ολη η Κορινθιακή γη είναι αγιασμένη, από τα άγια βήματα αγίων ανδρών και γυναικών που έζησαν ή πέρασαν απ΄ αυτόν τον τόπον, από το αίμα και τα λείψανα χιλιάδων μαρτύρων της πίστεως, από τις προσευχές και τα δάκρυα, που χύθηκαν, «εν σπηλαίοις και όρεσι καί ταις οπαίς της γης», χιλιάδων επίσης οσίων ανδρών και γυναικών που εγκαταβίωσαν είτε «κατά μόνας» είτε σε μικρές ή μεγάλες οργανωμένες μοναστικές κοινότητες,των Γερανείων, της περιοχής Σοφικού, Χιλιομοδίου, Μαψού, Ζεμενού, Χελυδορίου, Τρικάλλων, Φενεού, Νεμέας, κ.α.
 | |||
| Αγίος Μακαρίος, του Αρχιεπισκόπος Κορίνθου.Γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Κορινθίας το 1731 μ.Χ. από γονείς που κατάγονταν από το γένος των διάσημων Νοταράδων. Το όνομα του πατέρα του ήταν Γεώργιος (ή Γεωργαντάς) και της μητέρας του, Αναστασία. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Μιχαήλ.Εορτάζει στις 17 Απριλίου εκάστου έτους. |
Κυριολεκτικά περιβαλλόμεθα υπό «νέφους αγίων, μαρτύρων, οσίων, ιεραρχών και άλλων αγίων. Ο τόπος είναι αγιασμένος, διότι είναι ο μοναδικός τόπος της Ελλάδος, στον οποίο εμφανίσθηκε ο ίδιος ο Χριστός «δι΄ οράματος εν νυκτί τω Παύλω» εμψυχώνοντάς τον και λέγοντας τα λόγια εκείνα που διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων «Μή φοβού, αλλά λάλει και μη σιωπήσης, διότι εγώ ειμι μετά σου καί ουδείς επιθήσεται σοι του κακώσαι σε, διότι λαός εστί μοι πολύς εν τη πολει ταύτη».
Περί τους 80 είναι οι γνωστοί άγιοι οι στενώς μετά της Εκκλησίας της Κορίνθου συνδεδεμένοι, των οποίων προβαίνομε σε σύντομη, κατά χρονολογική σειρά μνημόνευση εν είδει ικετηρίου προσκλητηρίου.
Κατά θεία χάρη, και ευλογία, επικεφαλής των ευρίσκεται ο «Πρώτος μετά τον Ενα», ο Θείος ΠΑΥΛΟΣ, το «στόμα του Χριστού», το «Σκεύος της εκλογής», του Σωτήρος, ο ιδρυτής και Πατέρας της Εκκλησία της Κορίνθου. Τέσσερες φορές επισκεύτηκε την Κόρινθο και παρέμεινε εδώ περισσότερο από μία διετία και αυτήν την Εκκλησία ως αγαπητή θυγατέρα του την «επροίκησε» με τέσσερες επιστολές, από τις οποίες διασώθηκαν οι δύο, αιώνια υπέροχα γραπτά μνημεία του Χριστιανισμού, δια μέσου των αιώνων. Πατέρας στοργικός των Κορινθίων ο Απόστολος και εκείνοι τέκνα του αγαπητά, όπως ο ίδιος γράφει: «Ως τέκνα μου αγαπητά νουθετώ, εάν γαρ μυρίους παιδαγωγούς έχητε εν Χριστώ, αλλ΄ ου πολλούς πατέρας, εν γάρ Χριστώ Ιησού, δια του ευαγγελίου εγώ υμάς εγέννησα» (Α' Κορ. δ' 14 -15).
 |
| Φορητή εικόνα του Αγίου δια χειρός Βλασίου Τσοτσώνη. Κοσμεί το κεντρικό προσκυνητάριο του ναού. |
 |
| Φορητή εικόνα του Αγίου δια χειρός Βλασίου Τσοτσώνη στο τέμπλο του ναού. |
Και είναι ακόμη οι Κορίνθιοι «σφραγίς της αποστολής του εν Κυρίω» (Α' Κορ. θ' 2). Σφραγίδα του αποστολικού του αξιώματος.
Ακολουθεί το εκλεκτό επιτελείο των συνεργατών του εδώ:
ΣΙΛΑΣ ή ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ (προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1974 θυσιαστήριον μαζί με του Αγίου Επαινετού στον Ι. Ναόν Παναγίας Γιάτρισσας Λουτρακίου), ΤΙΜΟΘΕΟΣ, ΤΙΤΟΣ,(παρεκκλήσια προς τιμήν των οποίων καθιερώθησαν υπό του Μητροπολίτου Καρυστίας Παντελεήμονος Φωστίνη καί Χριστουπόλεως Ιακώβου Βαβανάτσου, μετέπειτα Μητροπολίτου Αττικής καί Μεγαρίδος και Αρχιεπισκόπου Αθηνών, αντιστοίχως στον Ι. Καθεδρικό Ναό Απ. Παύλου) ΑΠΟΛΛΩΣ, ΑΚΥΛΑΣ, ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ, οι ξενιστές και συνέστιοι του Αποστόλου στην Κόρινθο, ακολουθούν οι ΣΤΕΦΑΝΑΣ και ο οίκος του «η απαρχή της Αχαίας» (Ι. Ενοριακός Ναός προς τιμήν του στο χωριό Στεφάνι Κορινθίας)
ΦΟΥΡΤΟΥΝΑΤΟΣ, ΑΧΑΪΚΟΣ, ΚΡΙΣΠΟΣ, ο αρχισυνάγωγος, που «επίστευσε συν όλω το οίκω αυτού»
ΓΑΪΟΣ, ΣΩΣΘΕΝΗΣ, ΕΡΑΣΤΟΣ, ΚΟΥΑΡΤΟΣ, ΤΕΡΤΙΟΣ ο γραμματέας του Παύλου, ΛΟΥΚΑΣ «ο ιατρός και αγαπητός» ΙΑΣΩΝ, ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ, ΙΟΥΣΤΟΣ,
ΦΟΙΒΗ «η Διάκονος της εν Κεγχρεαίς Εκκλησίας»,
(Ι. Μετοχιακό Ναό της Ι. Μ. Οσίου Παταπίου καθιέρωσε προς τιμήν της εις τις Κεγχρεές ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Γεώργιος Πάτσης ως Τοποτηρητής της Ι. Μητροπόλεως Κορίνθου μετά την εκδημίαν του μακαριστού Προκοπίου Τζαβάρα),
ΧΛΟΗ και ο οίκος της (ο Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1973 προς τιμήν της θυσιαστήριον εις τον Ι. Ναόν Αγ. Νικολάου Κορίνθου και ώρισε η μνήμη της να εορτάζεται κατ? έτος την Κυριακήν της Σταυροπροσκηνήσεως.
Ασματική Ακολουθία της υπάρχει εις το «Αγιολόγιον Κορινθιακόν», εκδ. ΠΝΟΗ)
+ Τη πρώτη Κυριακή μετά την 13ην Φεβρουαρίου εορτάζεται «ἐν Ἀρχαίᾳ Κορίνθῳ», η μνήμη των συνεργατών του Αποστόλου Παύλου Τιτίου, Ιούστου, Χλόης και Κρίσπου.
Βιογραφικά στοιχεία:
Η Αγία Χλόη,ήταν Κορίνθια (κι όχι Εφέσια όπως αναφέρουν μερικές συναξαριστικές πηγές) ήταν μια πολύ αξιόλογη συνεργάτρια του Απόστολου Παύλου στην Εκκλησία της Κορίνθου.
Η Χλόη ήταν πνευματικά συνδεδεμένη με το μεγάλο Απόστολο του Χριστού. Παραστεκόταν τον Απόστολο στην ιεραποστολική του διακονία, όσο της ήταν δυνατό να το κάνει. Αγωνιούσε για την προκοπή της Εκκλησίας της Κορίνθου και ζούσε κι αυτή κάτι από την αγωνία του Αποστόλου. Γι' αυτό, όταν προέκυψαν σ' αυτή την Εκκλησία έριδες, έσπευσε και ενημέρωσε με ανθρώπους του σπιτιού της τον Απόστολο Παύλο, εκεί στην Έφεσο, όπου τότε βρισκόταν. Ο στίχος είναι σαφής: «ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι». (Α' Κορ. α, 11). Αυτή η ενημέρωση στάθηκε σαν βασική αιτία να γράψει ο Απόστολος την πρώτη του επιστολή προς Κορινθίους.
Η ενημέρωση αυτή που έσπευσε και έκανε η Χλόη στον απόστολο Παύλο, μαρτυρεί όλο τον εσωτερικό κόσμο αυτής της ψυχής καθώς και την βαθιά της πίστη στον Χριστό. Γι' αυτό και η Αγία Χλόη, δεν ήθελε να υπάρχουν έριδες. Δεν ήθελε να γίνονται φιλονικίες. Δεν ήθελε να κομματιάζονται οι πιστοί. Δεν ήθελε πολλές ομάδες πιστών, αλλά μια και μόνο. Εκείνην που φρονούσε: «ἐγὼ δὲ Χριστοῦ» (Α' Κορ. α, 12). Γιατί έτσι φρονούσε κι αυτής η καλή ψυχή. Να είναι η Εκκλησία της Κορίνθου ένα σώμα με κεφαλή το Χριστό. Έτσι, όπως το σημειώνει αυτό ο Απόστολος στην επιστολή του προς Κολασσαείς. «καὶ αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλὴ τοῦ σώματος, τῆς ἐκκλησίας» (Κολ. α, 18). Αυτός. Ό Χριστός.
Έτσι ήθελε την Εκκλησία της Κορίνθου η πιστή Χλόη. Ένα σώμα με κεφαλή το Χριστό. Γι' αυτό, μπροστά στον φατριασμό των Κορινθίων πιστών, ζήτησε επειγόντως την επέμβαση τού ιδρυτή τής Εκκλησίας αυτής. Μια επέμβαση που έφερε θετικά αποτελέσματα.
Ἀπολυτίκιον
(Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.)
Τω φέγγει της χάριτος, καταυγασθείσα τόν νουν, συνόμιλος πέφηνας, των Αποστόλων Χριστού, καρδίας ευθύτητα όθεν ή ενημέρωσε Κορίνθω, Εκκλησία γεραίρει, Χλόη σε μακαρία, ως θεράπαιναν θείαν, πρεσβεύουσαν άπαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιον
(Ήχος β' Τοις των αιμάτων σου.)
Ευαγγελίου τοις θείοις διδάγμασι, γεωργηθείσα ως γη Χλόη εύκαρπος, Κυρίω προσήγαγες ένδοξε, δικαιοσύνης καρπόν τόν ούράνιον διό θείας δόξης τετύχηκας.
Μεγαλυνάριον
Χαίρουσα προσέδραμες των Χριστώ, Χλόη μακαρία, Αποστόλων τη διδαχή όθεν θεοφρόνως, ενημέρωσε γη πολιτευθείσα, της ουρανίου δόξης, μέτοχος γέγονας.
ΛΟΥΚΙΟΣ, ΖΗΝΑΣ ο Νομικός, ΕΠΑΙΝΕΤΟΣ και τόσοι άλλοι αφανείς συνεργάτες και συμπαραστάτες του έργου του.
 |
| Άγιος Βλάσιος ο τιμώμενος με την ομώνυμη ιερά μονή στα Τρίκαλα Κορινθίας άγιος της Σεβάστειας |
Αλλά και οι Απόστολοι ΠΕΤΡΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ, καθαγίασαν δια των ποδών τους την Κορινθιακή γη. Για τον Πέτρο γίνεται αναφορά στην προς Ρωμαίους επιστολή του Αγίου Διονυσίου Επισκόπου Κορίνθου στα τέλη του Β' αιώνος. Για τον Ανδρέα ισχυρή παράδοση διελεύσεώς του από την περιοχή του Λουτρακίου, και από τους Αριστοναύτες, το σημερινό Ξυλόκαστρο. Είναι κατόπιν του ο άγιος ΚΛΗΜΗΣ επίσκοπος Ρώμης, που απέστειλε κατά τα τέλη του Α'αιώνος την Α' προς Κορινθίους επιστολή του, για την αποκατάσταση της ειρήνης που είχε διασαλευθεί στηνΚόρινθο. Κατά τον Β' αιώνα επισκέπτεται την Κόρινθο ο άγιος ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ, ο φιλόσοφος και μάρτυς, ενώ δύο επίσκοποι Κορίνθου ο ΠΡΙΜΟΣ και ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, αφού εποίμαναν θεοφιλώς την εκκλησία της, απέθαναν μαρτυρικώς.
Ο άγιος Διονύσιος μάλιστα, άνδρας οικουμενικού κύρους, έγραψε και καθολικές επιστολές. Όλες οι εκκλησίες, από τον μακρυνό Πόντο, την Μικρά Ασία, την Κρήτη, την Αθήνα και Λακεδαίμονα και απλοί άνθρωποι ζητούσαν την συμβουλή του. Προς τιμήν του έχει αφιερωθεί παρεκκλήσιο στον Ι. Ναό Αγίας Άννης Κορίνθου και η αίθουσα της Εκκλησιαστικής βιβλιοθήκης στο κέντρο της Κορίνθου. Ακολουθεί ο άγιος μάρτυς ΜΑΓΙΣΤΡΙΑΝΟΣ, ο οποίος ίσως αποτελεί την απαρχή της προσφοράς της Εκκλησίας της Κορίνθου εις τον Κύριον. Ήταν ένας ευγενής Χριστιανός νέος, που ερρίφθη στα θηρία, διότι εβοήθησε χριστιανή παρθένο να εξέλθει από κακόφημο οίκο, όπου έχει εγκλεισθή προς τιμωρία. Άγνωστος στους Συναξαριστές. Αναγράφεται υπό του Ιππολύτου Πάπα Ρώμης, τομ. 6ος, σελ. 299, έκδοσις Αποστολικής Διακονίας και υπό του Παλλαδίου Ελενοπόλεως στην Λαυσαϊκή Ιστορία.
Κατά τον Γ' αιώνα η Εκκλησία της Κορίνθου επλήρωσε μεγάλο φόρο αίματος, με το πλήθος των μαρτύρων που ανέδειξε. Γνωστότεροι απ΄ αυτούς είναι οι άγιοι ΒΙΚΤΩΡΙΑΝΟΣ, ΒΙΚΤΩΡ, ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ, ΚΛΑΥΔΙΟΣ, ΔΙΟΔΩΡΟΣ, ΣΑΡΑΠΙΝΟΣ και ΠΑΠΙΑΣ, που μαρτύρησαν επί Δεκίου και ηγεμόνος της Ελλάδος Τερτίου. Η μνήμη τους, την 31η Ιανουαρίου. Ακολουθούν οι άγιοι ΚΟΔΡΑΤΟΣ, (του οποίου η μητέρα, αγνώστου ονόματος, θεωρείται η πρώτη γυναίκα μάρτυς της Εκκλησίας της Κορίνθου), ΑΝΕΚΤΟΣ, ΠΑΥΛΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΚΡΗΣΚΗΣ και ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ. Ήσαν όλοι νέοι, διδάχθηκαν την χριστιανική πίστη από τον Κοδράτο, προς τιμήν του οποίου βρέθηκαν στην Αρχαία Κόρινθο ερείπια ναού του. (Μνήμη τους 10 Μαρτίου). Την ίδια εποχή αθλεί ο άγιος ΜΥΡΩΝ, ιερεύς της Εκκλησίας της Κορίνθου. (Μνήμη του 17 Αυγούστου).
Και ερχόμεθα στους αγίους εις τιμήν των οποίων κτίσθηκε η μνημειακού χαρακτήρος παλαιοχριστιανική Βασιλική στην περιοχή του αρχαίου λιμανιού του Λεχαίου. Είναι οι μάρτυρες ΛΕΩΝΙΔΗΣ και οι επτά συν αυτώ άγιες ΧΑΡΙΕΣΣΑ, ΓΑΛΗΝΗ, ΝΙΚΗ, ΚΑΛΙΣ, ΝΟΥΝΕΧΙΑ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ και ΘΕΟΔΩΡΑ. Κατήγοντο από την Τροιζήνα, όπου συνελήφθησαν και ωδηγήθηκαν στην Κόρινθο προ του ηγεμόνος Βενούστου επί Δεκίου ή Βαλεριανού και εμαρτύρησαν το Μ. Σάββατο του 250 ή 258. Αξίζει να μελετήση κανείς το Συναξάριο, που περιγράφει την δίκη τους και το μαρτύριο τους για να θαυμάσει την πίστη τους, τον ηρωϊσμό, την υπομονή και καρτερία τους.
Αφού καταδικάσθηκαν εις θάνατον, κρεμάσθηκαν, ξεσκίσθηκαν οι σάρκες τους και κατόπιν τους ωδήγησαν στην παραλία του Λεχαίου τους επιβίβασαν σε λέμβο, ενώ οι γυναίκες έψαλλαν με χαρά, με επικεφαλής την Χαρίεσσα. Σε απόσταση 4 μιλίων από την ακτή έδεσαν πέτρες στους τραχήλους των και τους έρριξαν στην θάλασσα. Τα άγια λείψανά τους τα απέβαλε η θάλασσα στην παραλία και «άνδρες ευλαβείς σύραντες... εντίμως κηδεύσαντες απέθεντο εν αυτώ τω τόπω, Ναόν άγιον δομησάμενοι», κατά το Συναξάριο. Αργότερα θα κτισθή ο παμμεγέθης και μεγαλοπρεπής ναός, όπως προείπαμε, (11.000 τ.μ. έκταση, 200 μ. μήκος) περί τα τέλη του Ε' και αρχές του ΣΤ' αιώνος, κάτω από τους θόλους του οποίου τα πλήθη των προγόνων μας ετίμησαν τους αγίους μας και εδόξασαν τον εν Τριάδι Θεό μας.
 |
| Αγιος Μακάριος Κορίνθου |
Ο ναός αυτός κατεστράφη από φοβερό σεισμό το 551, πριν ίσως συμπληρώσει ζωή 30 ετών (κατά τόν Δ. Πάλλα, ενώ ο κ. Απόστολος Παπαφωτίου προτείνει ότι έως το 600 μ.Χ. τουλάχιστον ο Ναός λειτουργούσε) και μεταβλήθηκε σε ερειπια, που τα βλέπουμε σήμερα και που ήλθαν στο φως, από την αρχαιολογική σκαπάνη, μεταξύ 1956 - 61. Τα λείψανα των Αγίων, μετά την καταστροφή, ίσως μεταφέρθηκαν στην Αθήνα σε ανεγερθέντα πανομοιότυπο, προς τιμήν τους ναό, στις όχθες του Ιλισσού, δίπλα στις στήλες του Ολυμπίου Διός, για να καταλήξουν στην ιδιαίτερή τους πατρίδα, όπου ανακαλύφθηκαν σε λάρνακα το 1917. Η μνήμη τους εορτάζεται στις 16 Απριλίου.
Τις ίδιες ημέρες του μαρτυρίου των Αγίων μας, εμαρτύρησε η αγία ΕΙΡΗΝΗ, συγκινηθείσα από αυτό. Στην ίδια εποχή ανήκει και η αγία μάρτυς ΕΛΙΚΩΝΙΣ (μνήμη 28 Μαϊου).
Η Αγία Ελικωνίδα έζησε στα χρόνια του βασιλιά Γορδιανού του Γ’, στα μέσα του 3ου μ.Χ. αιώνα (238 - 244 μ.Χ.).
Ήταν Θεσσαλονικιά αλλά μετακόμισε στην Κόρινθο, όπου καταγγέλθηκε σαν χριστιανή στον άρχοντα Περίνιο.
Μάταια αυτός προσπάθησε να την αποσπάσει από τη χριστιανική πίστη.
Εκείνη έμενε σταθερή και φώναζε ότι είναι χριστιανή.
Εξοργισμένος τότε ο Περίνιος την έβρισε χυδαία και της ξύρισε το κεφάλι.
Η Ελικωνίδα χαμογελώντας απάντησε: «Σείς, Έπαρχε, θεωρείτε άνθρωπο κυρίως το σώμα, και την ομορφιά του, νομίζετε ότι είναι η κυριότερη ανθρώπινη αρετή, και πάνω σ’ αυτή τη βάση στηρίζετε την ταπεινή και πρόσκαιρη ευτυχία σας. Αλλά για μας τους χριστιανούς, το επίγειο σώμα είναι όπως και το ρούχο. Αυτό κάποια μέρα θα παλιώσει και θα πεταχτεί. Επομένως ό,τι και αν κάνεις το φθαρτό σώμα μου δεν θα με ενοχλήσει, διότι δεν θα καταφέρεις να βλάψεις, με τη χάρη του Θεού, το σώμα της ψυχής μου, όπου εμείς οι χριστιανοί στηρίζουμε την αιώνια ευτυχία μας».
Ο Περίνιος διέταξε τότε και έβαλαν την Αγία μέσα σε λιωμένο μολύβι και άσφαλτο.
Η θεία χάρη όμως την κράτησε αβλαβή.
Το ίδιο συνέβη, όταν αργότερα και ο Ανθύπατος Ιουστίνος την έριξε στη φωτιά και τα άγρια θηρία.
Τελικά η Ελικωνίδα αποκεφαλίστηκε και έτσι φόρεσε το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου για τον Χριστό.
Μεγάλη σφαγή των Χριστιανών της Κορίνθου έγινε επί Γαλλερίου, αρχές Δ' αιώνος. Εβάφη με χριστιανικό αίμα όλη η Κορινθιακή γη και τα λείψανα των μαρτύρων σκορπίσθηκαν παντού. Πραγματικά η Εκκλησία της Κορίνθου κολύμπησε στο αίμα των Μαρτύρων της. Αλλά όπως γράφει ο ιστοριοδίφης Τάσος Γριτσόπουλος, «Δια της θυσίας των Μαρτύρων της η Εκκλησία της Κορίνθου ελάμβανε δύναμιν και δόξαν». Δυστυχώς δεν μας σώθηκαν ονόματα μαρτύρων εκείνης της εποχής, ίσως ο άγιος ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ εμαρτύρησε τότε.
Αλλά και στους χρόνους του Ιουλιανού του Παραβάτου η Εκκλησία μας έδωσε μάρτυρες. Γνωρίζουμε μόνο ένα, τον άγιον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ τον εν Κορίνθω (μνήμη του 24 Νοεμβρίου), ο οποίος μαζί με την αγία Ελικωνίδα τιμάται από το 1973, σε παρεκκλήσιο του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως Σωτήρος του Κιάτου.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Εκκλησία της Κορίνθου, εμφανίζει οσίους άνδρες, μεγάλης αγιότητος, πολλοί επίσης μεγάλοι ασκητές και ιεράρχες συνδέουν το όνομά τους μαζί της και καθαγιάζουν την Κορινθιακή γη. Τέκνο γνήσιο της Κορινθίας είναι ο άγιος ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο Αναχωρητής και Υμνογράφος (449-557), ανεψιός του τότε Μητροπολίτου Κορίνθου Πέτρου, ο οποίος τον χειροθέτησε αναγνώστη, που σε ηλικία 17 ετών, αναχωρεί για τους αγίους Τόπους, μονάζει σε μονές και ερήμους της Παλλαιστίνης και αναδεικνύεται υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, (Μνήμη 29 Σεπτεμβρίου).
 |
| Ο Αγιος ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο Αναχωρητής και Υμνογράφος (449-557) |
Άγιοι της Εκκλησίας μας είναι και όλοι οι Ορθόδοξοι Μητροπολίτες Κορίνθου, που έλαβαν μέρος στις Επτά Οικουμενικές Συνόδους και αγωνίσθηκαν για την επικράτηση της Ορθοδοξίας. Μεταξύ αυτών ο Μητροπολίτης Κορίνθου ΠΕΤΡΟΣ, ο οποίος ακολουθούμενος από τους τριάντα (30), υπ΄ αυτόν Επισκόπους της Μητροπόλεως του, έλαβε μέρος στην εν Χαλκηδόνι Δ' Οικουμενική Σύνοδο, όπου διεδραμάτισε σημαντικό ρόλο, στην διαμόρφωση του Ορθοδόξου δόγματος και τη διατύπωση του εκδοθέντος Όρου, εναντίον του Μονοφυσιτισμού («Ο Πέτρος τα Πέτρου φρονεί, Ορθόδοξε, καλώς ήλθες», «Πέτρος επίσκοπος Κορίνθου, ορίσας υπέγραψα», από τα πρακτικά της συνόδου του Mansi, ίδε και Θ.Η.Ε. 10, 365-366).
Επί Ιουστινιανού (ΣΤ' αιών), φαίνεται ότι ζεί στην Κορινθία, ένας από τους οσιώτερους και τελειωτέρους άνδρες της χριστιανοσύνης, ο όσιος ΗΛΙΑΣ ο εν Κορίνθω, ο οποίος μαζύ με τους δύο, επισης οσιωτέρους και τελειωτέρους άνδρες της εποχής του, Βαρσανούφιον τον Μεγάλον και Ιωάννην τον εν Ρώμη, μπορούσε να επηρεάζει, με τις πύρινες προσευχές του τις βουλές του Θεού (κατά το ανθρώπινο) και να αποτρέπει επαπειλούμενες κατά της ανθρωπότητος συμφορές. (Βλέπε: Νικοδήμου του Αγιορείτου «Βίβλος Ψυχωφελεστάτη Βαρσανουφίου και Ιωάννου» εκδ. Β', Βόλος, 1960). Δηλαδή ό,τι ήταν ο όσιος Βαρσανούφιος για την Παλαιστίνη ήταν ο όσιος Ηλίας, για την Κορινθία την εποχή εκείνη (540-565 περίπου μ.Χ.)
Τον Ζ' αιώνα ετελειώθη πλήρης ημερών ο όσιος ΠΑΥΛΟΣ ο ιατρός, ο εκ Κορίνθου καταγώμενος (μνήμη του 28 Ιουνίου) (Βλπ. «Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας» τόμος 10ος , σελίς 328, έκδοσις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, Αθήναι 20081).
Λίγο αργότερα (κατά τον Η'Η' αιώνα ζει στην Κόρινθο ο όσιος ΠΑΥΛΟΣ ο δια Χριστόν Σαλός, ο σημειοφόρος (= θαυματουργός), προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το 1974 παρεκκλήσιο εις τον Ι. Ναό του Σοφικού, (Μνήμη του 6 Νοεμβρίου).
Τον Θ' αιώνα μονάζει στην Κορινθία και πεθαίνει σε χωριό της το 820 ο όσιος ΛΟΥΚΑΣ ο Νέος ο εκ Ταυρομενίου της Σικελίας (μνήμη του 6 Νοεμβρίου), ενώ την ίδια εποχή καταφεύγει στην Κόρινθο ο όσιος ΦΑΝΤΙΝΟΣ ο θαυματουργός, ο εκ Καλαβρίας της Ιταλίας (μνήμη 30 Αυγούστου).
 |
| Ο Αγιος Κοδράτος εν Κορίνθω |
Ο Άγιος Μάρτυς Κορδάτος και οι συν αυτώ +10 Μαρτίου.
«Οι άγιοι αυτοί ήταν από την Κόρινθο, κατά τους καιρούς των βασιλέων Δεκίου και Ουαλεριανού, όταν ηγεμόνευε στην Ελλάδα ο Ιάσων. Ο άγιος Κοδράτος εγκαταλείφτηκε εντελώς νήπιο, όταν πέθανε η μητέρα του, και τρεφόταν κατά θαυμαστό τρόπο από νέφος που ερχόταν πάνω σ’ αυτόν και του χορηγούσε την τροφή. Όταν έφτασε σε νεανική ηλικία, συνδέθηκε με τους αγίους Άνεκτο, Παύλο, Διονύσιο, Κυπριανό και Κρήσκη, οι οποίοι κατάγονταν από διαφορετικά μέρη ο καθένας, μαζί με τους οποίους συνελήφθη για την ομολογία τους στην πίστη του Χριστού, και αφού κτυπήθηκε πολύ σκληρά, έπειτα του έκοψαν το κεφάλι, όπως συνέβη και με τους άλλους».
Τον Ι' αιώνα ποιμαίνει την Εκκλησία της Κορίνθου όσιος άνδρας μεγάλης αγιότητος ο άγιος ΠΑΥΛΟΣ, αδελφός κατά σάρκα του αγίου ΠΕΤΡΟΥ, επισκόπου Άργους, του θαυματουργού, ο οποίος αρχικώς προωρίζετο για την Αποστολική Εκκλησία της Κορίνθου, αρνήθηκε και για αρκετό χρονικό διάστημα έζησε σε ασκητήρια της Κορινθίας, πριν αποδεχθεί την Επισκοπή Άργους (μνήμη αγίου Παύλου 27 Μαρτίου, του αγίου Πέτρου 3 Μαϊου).
Επί δεκαετίαν κατόπιν και πέον παραμένει στην Κορινθία, και ασκείται ο όσιος ΛΟΥΚΑΣ ο Στειριώτης (+ 953), άλλοτε στην Κόρινθο, άλλοτε στο Ζεμενό, επί δεκαετία ως υποτακτικός Στυλίτου μοναχού (υπήρχαν τότε στην περιοχή του Ζεμενού Στυλίτες μοναχοί, εξ ου και το σημερινό χωριό Στύλια), άλλοτε στην περιοχή Σοφικού, όπου μέχρι σήμερα η περιοχή Στείρι και διαλελυμένη Μονή της Παναγίας του Στείρι. Επίσης επί τρία (3) χρόνια αργότερα, πριν καταλήξει στο Στείρι της Βοιωτίας, σε νησίδα του Κορινθιακού, Αμπελώνα (+ 953).
Εδώ επίσης, στην Κόρινθο, θα πεθάνει επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη και θα ταφεί το 953, ο άγιος ΑΡΣΕΝΙΟΣ αρχιεπίσκοπος Κερκύρας.Οταν αργότερα ήλθαν να πάρουν το λείψανό του, κατά την εκταφή οι Κορίνθιοι κράτησαν την γενιάδα του Αγίου (μνήμη 19 Ιανουαρίου), ενώ κατά το β' ήμισυ του Ι' αιώνος επισκέπτεται κατ΄ επανάληψη την Κορινθία και κηρύττει και θαυματουργεί στην Κόρινθο και στο Ενόριον (Αγιονόριον), ο μέγας εκείνος άνδρας ο όσιος ΝΙΚΩΝ ο «Μετανοείτε», ο πολιούχος της Λακωνίας (+ 998, η μνήμη του 26 Νοεμβρίου).
Την ίδια εποχή ή αρχές του ΙΑ' αιώνα την Εκκλησία της Κορίνθου ποιμαίνει ο άγιος ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, όσιος άνδρας και αντιαιρετικός συγγραφέας. Η μνήμη του στις 4 Μαϊου.
Κατά τους πρό της αλώσεως χρόνους ή λίγο μετά, μεταφέρεται από την Κωνσταντινούπολη από πρόσφυγες μοναχούς, κατ? άλλους από τον Αγγελή Νοταρά (αδελφό του εθνομάρτυρος Λουκά Νοταρά) το σεπτό σκήνωμα του οσίου ΠΑΤΑΠΙΟΥ, του εκ Θηβα?δος της Αιγύπτου (Δ' ή Ε' αιώνας) και εναποτίθεται στο ομώνυμο Ασκητήριο-Σπήλαιο των Γερανείων, όπου θα ευρεθεί το 1904.
Την ίδια εποχή φαίνεται ότι ζουν εις Κωνσταντινούπολη οι νεώτεροι άγιοι ΝΙΚΩΝ ο Νέος και οσία ΥΠΟΜΟΝΗ που δεν είναι άλλη από την Ελένη Παλαιολογίνα σύζυγο του Αυτοκράτορος Μανουήλ του Β' Παλαιολόγου και μητέρα των δύο τελευταίων Αυτοκρατόρων Ιωάννου Η' και Κωνσταντίνου ΙΑ' και Δεσποτών του Μυστρά και Θεσσαλονίκης, η οποία μετά τον θάνατο του συζύγου της (1425), εκάρη μοναχή με το όνομα Υπομονή και τοιχογραφίες της βρέθηκαν στο σπήλαιο όπου το λείψανο του Οσ. Παταπίου.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η τοπική Εκκλησία αναδεικνύει νέους αγίους. Πρόκειται περί δύο Νεομαρτύρων και τριών οσίων ανδρών. Πρώτος είναι ο νεομάρτυς ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ο εξ Ιχθύος (Ψάρι) της Κορινθίας, ο οποίος ύστερα από διάφορα μαρτύρια και διαπομπεύσεις υπέστη τον δια πυράς θάνατον, εκατό έτη μετά την άλωση, 14 Φεβρουαρίου 1554, στην Κωνσταντινούπολη. Μικρός ναός υπάρχει στην γενέτειρά του το Ψάρι Κορινθίας. Η κάρα του βρίσκεται στην Ι. Μονή Αγίου Αθανασίου Μετεώρων.
Ακολουθεί ο άγιος νεομάρτυς ΖΑΧΑΡΙΑΣ, Μητροπολίτης Κορίνθου, που αποκεφαλίσθηκε την Κυριακή της Σταυροπροσκηνήσεως 30 Μαρτίου 1684, με την κατηγορία ότι ευρίσκετο σε συνεννοήσεις με τους Ενετούς κατά των Τούρκων. (προς τιμήν του οποίου ο μακαριστός Μητροπολίτης Παντελεήμων Καρανικόλας καθιέρωσε το έτος 1973 θυσιαστήριον εις τον Ι. Ναόν Αγ. Νικολάου Κορίνθου),
Έχουμε κατόπιν δύο μεγάλους οσίους άνδρες, γόνους της ενδόξου οικογένειας των Νοταράδων, τον άγιον ΓΕΡΑΣΙΜΟΝ τον νέον Ασκητήν, τον εν Κεφαλληνία, που γενήθηκε στα άνω Τρίκαλα Κορινθίας και εκοιμήθη στις 16 Αυγούστου 1579, και άγιον ΜΑΚΑΡΙΟ Μητροπολίτη Κορίνθου, ο οποίος εποίμανε θεοφιλώς την Μητρόπολή μας, και έλαβε μέρος στα Ορλωφικά, εστερήθη τον θρόνον του, διήλθε διάφορα μοναχικά κέντρα (Άγιον Όρος, όπου αναμείχθηκε στο κίνημα των «Κολλυβάδων», εξέδωσε την Φιλοκαλλία των Ιερών Νηπτικών κ.α., Πάτμο, Ικαρία κ.α.) κατέληξε στην Χίο, όπου εκοιμήθη το 1805.
Έχουμε επίσης, κατά τον ΙΣΤ' αιώνα τον όσιο ΜΑΤΘΑΙΟΝ τον ακτήμονα, ο οποίος ζει στην Ι. Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, καταγόμενος από το Βασιλικό (Αρχαία Σικυώνα) Κορινθίας.
Τέλος ο όσιος ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ ο εκ Μεγάρων Αττικής, κτίτωρ της Ι. Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνος, φαίνεται συνδεδεμένος με την Κορινθία. Διότι τα οράματα, κατά τα οποία είδε την Θεοτόκον να τον προτρέπει, να πάει στην Σαλαμίνα να σκάψει για να βρεί την θαυματουργόν εικόνα Της και να κτίσει ναόν Της, τα είδε κατά το Συναξάριο ο τότε ονομαζόμενος με το λαϊκό όνομα του Λάμπρος Κανέλλος, ευρισκόμενος καλλιεργώντας κτήματα του, σε περιοχή της Κορινθίας Λιάντρο, που δεν είναι άλλη, παρά η περιοχή Λιάντρο των Αγίων Θεοδώρων, αγιασμένη από την εμφάνηση της Παναγίας περιοχή.
Αυτοί είναι οι γνωστοί άγιοι της Κορινθίας. Καλύπτουν όλους τους Χριστιανικούς αιώνες και καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος του Μαρτυρολογίου και Αγιολογίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Είναι αυτοί, που «πρεσβευτικώς αεί προίστανται» της Κορινθίας, προς τιμήν των οποίων ο μακαριστός Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας ώρισε την τελευταία Κυριακή του μηνός Μαΐου εκάστου έτους μνήμη να επιτελούμε «Παντων των Αγίων Αποστόλων, συνεργών του Αγίου Αποστόλου Παύλου, εν τω καταρτισμώ της εν Κορίνθω Αγίας «Εκκλησίας» και την πρώτη Κυρριακή του Ιουνίου μνήμη να επιτελούμε «Πάντων των Αγίων των εν τη πόλει Κορίνθου και πάση τη Μητροπόλει Κορινθίας διαλαμψάντων Αποστόλων, Μαρτύρων, Ιεραρχών και Οσίων», σαν έκφραση απείρου ευγνωμοσύνης εις τους προστάτες μας.
Κατάσπαρτος η Κορινθιακή γη από τα οστά και τα λείψανά τους. Κατά την ανασκαφή της Βασιλικής του αγίου Λεωνίδου (1956-1961) αποκαλύφθηκε χώρος διαφυλάξεως αγίων λειψάνων. Σε πόσους άλλους χώρους δεν αποκαλύφθηκαν οι τάφοι και τα λείψανά τους;
Η Ιερά Μητρόπολή Κορίνθου όμως στολίζεται και με θαυματουργές περίπυστες εικόνες όπως:
Παναγίας Ι. Μονής Φανερωμένης Χιλιομοδίου (πανήγυρις 23 Αυγούστου, τριήμερος, την 21ην Αυγούστου εσπέρας λαμβάνει χώρα το «ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟΝ», η μεταφορά δηλαδή, της Ιεράς Εικόνος από το Παλαιομονάστηρο στο μετόχι της Αγ. Μαρίνης).
Θεοτόκου Γλυκοφιλούσης, προσωπική εικόνα Α' Κυβερνήτου της Ελλάδος Ιω. Καποδίστρια, φυλάσσεται στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Κορίνθου.
Θεοτόκου Ιεράς Μονής Βράχου Νεμέας.
Θεοτόκου Σοφικού φυλάσσεται στον Ι. Ναό Αγ. Τριάδος Σοφικού.
Ζωοδόχου Πηγής Καλών Νήσων, φυλάσσεται στην Ι. Μητρόπολη.
Θεοτόκου Λεχώβης στην ομώνυμη Ι. Μονή.
 |
| Θεοτόκος Λεχώβης |
Παναγίας Κορυφής Καμαρίου στην ομώνυμη Ι. Μονή.
Παναγία Κοιμήσεως Θεοτόκου Βράχου Ταρσών.
Παναγίας Γιάτρισσας Λουτρακίου (πανήγυρις 8η Σεπτεμβρίου).
Παναγίας Φανερωμένης Υψηλών Αλωνίων Ξυλοκάστρου.
Αγίας Παρασκευής, αφιέρωμα Στρατηγού Θεοδ. Κολοκοτρώνη, στον Άγιο Σώστη Δερβενακίων, σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων εναντίον των στρατευμάτων του Δράμαλη (26-7-1822).
Αγίου Γεωργίου εις Ι. Μονή Αγ. Γεωργίου Φενεού.
Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου στην ομώνυμη Ι. Μονή Άνω Συν. Τρικάλων.
Αγίων Αναργύρων στον ομώνυμο Προσκυνηματικό Ι. Ναό Αρχαίας Κορίνθου.
Επίσης στην Ι. Μητρόπολή μας κατ΄εξαίρεση τιμώνται πανηγυρικά, αν και δεν είναι Κορίνθιοι Άγιοι, ο Άγιος Ιερομάρτυς Βλάσιος, Επίσκοπος Σεβαστείας, ως πολιούχος της πόλεως Ξυλοκάστρου και η Ισαπόστολος Αγία Μάρτυς Φωτεινή η Σαμαρείτης (μνήμη 26 Φεβρουαρίου και Κυριακή της Σαμαρείτιδος), ένεκα του επ΄ ονόματί της παρεκκλησίου της γεραράς Ιερατικής Σχολής Κορίνθου.
Πράγματι, πατούμε, όπου «έστησαν οι πόδες των αγίων μας, επάνω στους τάφους των μαρτύρων, που υπήρξαν πρόγονοι μας. Γι΄ αυτό αβίαστα πρέπει να έρχονται στην σκέψη μας οι λόγοι του ποιητή:
«Μέσα μας τρέχει ηρώων αίμα είμαστε απόγονοι μαρτύρων. Μεσ΄ απ΄ τους τάφους των ανθίζει η πίστη αυτή που μας φλογίζει».
ΠΗΓΕΣ:
imkorinthou.org
saint.gr
koimisikallimasia.blogspot.gr
syndesmosklchi.blogspot.gr
viotikoskosmos.wikidot.com
armenisths.blogspot.gr
imchiou.gr
psarikorinthias.gr
pemptousia.gr
proskynitis.blogspot.gr
matia.gr
lydiagourioti-iconography.blogspot.gr
· Ιστορικόν Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου, Έκδοση Ιεράς Μονής Αγ. Βλασίου, Άνω Τρίκαλα Κορινθίας 2000.
· Κουτίβα Σταύρου, Ιστορικά του Ξυλόκαστρου, Αθήνα 1962.
· Μπουβή Αγγέλου, Το υμνογραφικό έργο του μακαριστού Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Μπόμπολα, Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, Τεύχος 21, Κιάτο 1997.
· Σταυροπούλου Σπύρου Γ., Ιστορία Τρικάλων Κορινθίας, Πάτρα 2000.
· Θεοδωρόπουλου Αριστείδη Γ., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου (1731 – 1805), Δελτίο Ιδρύματος Κορινθιακών Μελετών, τεύχος 40, Κιάτο 2006.
· Νίκολη Σταμάτη Κ., Συμβολή στην Ιστορία του δήμου Ξυλοκάστρου από την αρχαιότητα έως σήμερα, Ξυλόκαστρο 2001.
· Παπαδόπουλου Στυλιανού Γ., Ο Άγιος Μακάριος Κορίνθου, Εκδόσεις Ακρίτας, Α΄ Έκδοση, Αθήνα 2000.
· Χαροκόπου Αντωνίου Ν., Ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Μητροπολίτης Κορίνθου (1731 – 1805), Εκδοτικός Οίκος Αστήρ, Αθήναι 2001.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου