ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΤΥΑΝΕΥΣ.Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ;

«Γιατί οι θεοί αισθάνονται ότι θα συμβεί στο μέλλον, οι άνθρωποι ό,τι γίνεται τώρα και οι σοφοί ό,τι πλησιάζει» Απολλώνιος ο Τυανέυς

Όταν η εγκυμονούσα μητέρα του είδε στο όνειρό της έναν Θεό και τον ρώτησε για το μέλλον τού παιδιού πού θα γεννιόταν,εκείνος τής απάντησε: Θα γεννήσεις εμένα!
Γεννήθηκε τον 3ο χρόνο π.Χ. στα Τύανα τής Καππαδοκίας από πολύ πλούσιους γονείς.
Από μικρή ηλικία προκάλεσε το θαυμασμό των συγχρόνων του για τα εξαιρετικά του χαρίσματα, την ευφυΐα και την καταπληκτική μνήμη του.

Σε ηλικία μόλις 14 χρόνων ο πατέρας του τον εμπιστεύθηκε στον διαπρεπή ρήτορα Ευθύδημο, στην Ταρσό τής Κιλικίας.Ο νεαρός Τυανεύς, γεμάτος από δίψα για μάθηση, δεν μπόρεσε να προσαρμοσθεί στις συνήθειες των κατοίκων αυτής τής πόλης πού εκείνη την εποχή ήταν το κέντρο τεμπελιάς και φιληδονίας. Έφυγε λοιπόν και εγκαταστάθηκε στας Αιγάς, μια πόλη διάχυτη από Ελληνικό πνεύμα εξ αιτίας τής πληθώρας των φιλοσοφικών σχολών της.Ο Απολλώνιος , στην αρχή επισκεπτόταν όλες τίς σχολές, επιθυμώντας να μυηθή σε όλα τα φιλοσοφικά συστήματα. Τού Πλάτωνα, τού Αριστοτέλη, τού Χρυσίππου, τού Επίκούρου και άλλων. Όμως πολύ γρήγορα η φύση του τον έσπρωξε στη Πυθαγόρεια φιλοσοφία. Την έδρα τής Πυθαγορείου σχολής, τότε, κατείχε ο Εύξενος εξ Ηρακλείας στον οποίον ο νεαρός δεκαεξάχρονος όφειλε πλέον τη πυθαγόρεια παίδευση του. Άρχιζε σχολαστικά να εφαρμόζει τη γεμάτη περιορισμούς και αυτοπειθαρχία διαβίωση,έτσι ακριβώς όπως «Εκείνος έφα»! Απαρνήθηκε τα οικογενειακά πλούτη και τις ανέσεις και ντυμένος με απλά λινά υφάσματα, αποφεύγοντας οτιδήποτε το ζωικό, διέμενε για μακρύ χρονικό διάστημα μέσα στα ιερά και ιδιαίτερα στο Ασκληπιείο όπου κατέκτησε την εύνοια και την εκτίμηση των λειτουργών του.

Ο Απολλώνιος, σύμφωνα με το παράδειγμα τού Μεγάλου Διδασκάλου, πραγματοποίησε πολλά ταξίδια προκειμένου να γίνει κάτοχος κάθε σοφίας. Την περιγραφή των περιηγήσεων του, έγραψε

 ο πιστός του μαθητής και ακόλουθος, Δάμις ο Νινευίτης, όμως,επειδή από τη διήγηση έλλειπε η λογοτεχνική κομψότητα, η αυτοκράτειρα Ιουλία Δόμνα σύζυγος τού Σεπτίμου Σεβήρου, ανέθεσε στον Φλάβιο Φιλόστρατο ικανότατο Διδάσκαλο- Ρήτορα, να καλλωπίσει τα εξιστορούμενα, ώστε να γίνει θελκτική η ανάγνωση των περιστατικών γύρω από τον Απολλώνιο τον οποίον αυτή εθαύμαζε.
Ο Φιλόστρατος δεν αρκέστηκε μόνον στις διηγήσεις τού Δάμιδος αλλά προκειμένου να καταστήσει το έργο του τέλειο, προσέτρεξε σε οτιδήποτε είχε διασωθεί γύρω από τον πασίγνωστο πλέον Τυανέα όπως π.χ. στον Μάξιμο πού εξιστορούσε την στο Ασκληπιείο διατριβή τού Απολλώνιου και στη «Διαθήκη» και στις «Επιστολές» πού ο ίδιος έγραψε.

Εκτός από τον Φιλόστρατο, σύγχρονοι και μεταγενέστεροι,ασχολήθηκαν με τον Τυανέα.

Ο Δίων ο Κάσσιος, ο Αμιανός Μαρκελλίνος, ο Λουκιανός, ο Ιεροκλής, ο Ευσέβιος, ο Κασσιόδωρος και ο μοναχός Ισίδωρος. Επίσης Βυζαντινοί χρονογράφοι όπως ο Φώτιος.

Ο σύγχρονός μας Γάλλος φιλόλογος-ελληνιστής Μάριος Μενιέ αναφέρει ότι:

αντιπροσώπευε την εξιδανικευμένη και με νέο φωτοστέφανο Σχολή των Νεοπυθαγορείων,η οποία επέβαλε το κύρος της σε όλες τις ψυχές πού επεδίωκαν ανάταση και ηθική μεταρρύθμιση. Ο επίσης Γάλλος σοφός Ζάν Ρεβίγ παραδέχεται ότι ο Απολλώνιος άσκησε βαθιά εντύπωση στα πλήθη και αφιέρωσε τη ζωή του στην ηθική ανύψωση των συγχρόνων του.

Ξαναγυρίζοντας πίσω:Ο Απολλώνιος είχε σχεδόν θεοποιηθεί ζωντανός και πεθαμένος.Ο Αυρηλιανός όταν κατέλαβε τα Τύανα ζήτησε να τον γνωρίσει και εντυπωσιασμένος,απαγόρευσε στους στρατιώτες να θίξουν την πόλη. Ο Καρακάλας ανήγειρε Ιερόν προς τιμή του, πολλές άλλες πόλεις ανήγειραν βωμούς και τον λάτρευαν και στην Έφεσο δε λατρεύονταν σαν «Ηρακλής αλεξίκακος».Κόπηκαν νομίσματα με τη μορφή του και στη Βιβλιοθήκη του Παρισιού, υπάρχει Μετάλλιο με την εικόνα τού Απολλώνιου.Ας δούμε τώρα ορισμένες «κατά Φιλόστρατον» περικοπές:Ο Απολλώνιος, κατά τρόπον θειότερο και αυτού τού Πυθαγόρα πλησίασε προς τη σοφία. Άλλοι τον επαινούν για πολλά, άλλοι τον διαβάλουν σαν μάγο.

Aυτοί οι τελευταίοι, προβάλουν έντονα τή συναναστροφή του με τούς Μάγους τής Βαβυλώνας και των Ινδιών, τούς Βραχμάνες, τούς Γυμνούς τής Αιγύπτου.Αλλά τότε…γιατί λοιπόν αφού και ο Εμπεδοκλής, ο ίδιος ο Πυθαγόρας και ο Δημόκριτος είχαν τις ίδιες συναναστροφές, δεν θεωρήθηκαν ακόλουθοι τής τέχνης τής μαγείας;Προαισθανόταν, προέβλεπε και προμάντευε όπως ακριβώς ο Σωκράτης με το Δαιμόνιο και ο Αναξαγόρας με τη βροχή και τον λίθο εξ ουρανού, πού όμως κανείς δεν ονόμασε μάγους! Η φήμη του όταν νεαρός ήταν στο Ασκληπιείο, ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε να λέγεται στην Κιλικία σαν παροιμία σε όποιον βιαζόταν:

«Πού τρέχεις; μήπως για να δεις τον έφηβο;»

θεράπευε εκεί,μεταχειριζόμενος λόγια σαφή και σοφά, σοφότερα λέγεται, τού Ηρακλείτου ο οποίος μιλούσε χρησμικά και συγκεχυμένα!Όταν έμεινε στας Αιγάς, μετέβαλε το Ιερόν σε «Λύκειον» και «Ακαδήμεια» και ήταν μόλις 23 χρόνων.Όταν έμαθε ότι ο Κλαζομένιος φιλόσοφος Αναξαγόρας παρέδωσε τη γη και τα κτήματά του σε αγέλες βοδιών και προβάτων, έλεγε ότι αυτός φιλοσόφησε μάλλον για τα ζώα παρά για τούς ανθρώπους.Έχαιρε σεβασμού και εμπιστοσύνης και από τον απλό λαό αλλά και από Άρχοντες και δεν ήταν λίγες οι φορές πού οι ίδιοι τον καλούσαν για σοφές διευθετήσεις διαφορών.Χρησιμοποιούσε συχνά τις λέξεις «γνωρίζω», «πρέπει να γνωρίζετε», οι φράσεις του ήσαν βραχείς και στερεές και οι λέξεις κυριολεκτικές και προσαρμοσμένες στα πράγματα.Έλεγε: «Ο σοφός διαλέγεται σαν νομοθέτης. Διότι ο νομοθέτης πρέπει για όσα επείσθη, αυτά σαν επιταγές να τα επιβάλλει στο πολύ πλήθος.»Στα «Πιστεύω» του ενυπήρχε το ότι ο νέος πρέπει να ταξιδεύει και να αποδημεί σε ξένες χώρες. Ήθελε να επισκεφθεί τούς σοφούς Βραχμάνες καί Υλοβίους, να σπουδάσει τα έθιμα και τις θεωρίες των μάγων στη Βαβυλώνα και στα Σούσα. Βρισκόταν στην αρχαία Νίνο όταν ήλθε κοντά του σαν φοιτητής ο Δάμις ο οποίος άρχισε πλέον να συν ταξιδεύει μαζί του και σε αυτόν οφείλουμε τις περισσότερες υποθήκες τού Τυανέα. Φθάνοντας στη Μεσοποταμία, ο τοποθετημένος τελώνης πάνω στη γέφυρα, τον ερώτησε τι μεταφέρει. και ο Απολλώνιος τού απήντησε:« Φέρω μαζί μου σωφροσύνη,δικαιοσύνη, αρετή,εγκράτεια, ανδρεία, άσκηση.»και όταν τού εζήτησε λεπτομερή κατάλογο όλων αυτών των «θηλυκών», εκείνος τού είπε:
«Δεν μου επιτρέπεται, διότι δεν μεταφέρω δούλες αλλά κυρίες».Ταξιδεύοντας με τούς Άραβες έμαθε την γλώσσα των ζώων και τα προμηνύματα των πουλιών, καθώς και τη τέχνη τής μαντείας.Συναντώντας ημιβάρβαρους διαπιστώνει ότι η φήμη του είχε προηγηθεί και τυχαίνει υποδοχής ηγεμόνα σε πολλά μέρη, απορρίπτοντας πλουσιοπάροχα δώρα. Έτσι κατάφερε με την επιρροή του να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης τής αποικίας των Ερετριέων, κοντά στη Βαβυλώνα, οι οποίοι εκεί ζούσαν από όταν οι Πέρσες τούς μετέφεραν σαν αιχμαλώτους πριν από 88 χρόνια, μετά την άλωση τής Ερέτριας.

Με την παραμονή του στη Βαβυλώνα, γίνεται λεπτομερέστατη παρουσίαση θαυμάσιων
αρχιτεκτονημάτων, των πλουσίων ανακτόρων και τής εξεζητημένης χρήσης τού χρυσού.
Ο Δάμις αφηγείται ότι ο Απολλώνιος πολλά έμαθε από τούς Μάγους τους αλλά και πολλά τούς δίδαξε. Όταν ο ίδιος,ο Δάμις , κάποτε τον ρώτησε: «τι είναι οι Μάγοι;» απάντησε:
«Σοφοί μεν,αλλά όχι σε όλα τα πράγματα.»
Ιστορική έμεινε η αγέρωχη στάση του μπροστά στον αλαζόνα Βασιλιά ο οποίος όχι μόνον
έκπληκτος τον θαύμασε αλλά και τον παρακάλεσε για τις συμβουλές του.Ο Δάμις πολλά παραθέτει για τις σοφές συνομιλίες τους και τα αποφθέγματά του, αναφέρεται δε συχνά και καλεί στη μνήμη αρχαίες ιστορίες και μορφές επιφανών Ελλήνων. Όταν έφθασε ο καιρός να αναχωρήσει για τις Ινδίες, επείσθη τελικά να δεχθεί συνοδούς και καμήλες για το ταξείδι τους. Πλησίαζε τον Καύκασο όταν είχε τις πρώτες επαφές με τούς ιθαγενείς από όπου και οι τοπικές γεωγραφικές και εθιμικές εμπειρίες του.
Με έκπληξη διαπιστώνει ότι ο Ελληνικός μύθος τού δεσμώτη Προμηθέα πάνω στον Καύκασο, είναι ολοζώντανος ανάμεσα στους βαρβάρους. Η δύναμη τού μύθου ήταν τόσο έντονη, ώστε κυνηγούσαν με πυρφόρα βέλη τούς αετούς, εκδικούμενοι για το συκώτι τού Προμηθέα.Φθάνοντας στη κορυφή τού πανύψηλου όρους, ο Δάμις θυμάται ένα ακόμα μάθημα Φιλοσοφίας:(εν συντομία οι ερωταποκρίσεις) 

«Πες μου Δάμι, πού είμαστε χθες;» και ο Δάμις: «στη πεδιάδα»
Απολλώνιος: «Σήμερα δε πού;»Δάμις: «Στον Καύκασο..εκτός και το λησμόνησα…αλλά έχει τόση σημασία η ερώτηση;» «Ποία η διαφορά Δάμι;» «Χθες είμαστε χαμηλά όπου εύκολα πολλοί βαδίζουν, σήμερα ψηλά όπου λίγοι δύσκολα ανεβαίνουν»
«Ακριβώς Δάμι και αν δεν έχεις καταλάβει τη διαφορά, είσαι ακόμα κάτω. Όλοι παραδέχονται ότι, από δύσκολους δρόμους, στην κορυφή βρίσκεται το θείον, λίγοι όμως φθάνοντας κοντά σε αυτόν τον απέραντο και θείο μηχανισμό, κοντά στον ουρανό και ανάμεσα στα άστρα και βλέποντας στην ανατολή τον ήλιο να έρχεται νωρίτερα, εκφέρουν γνώμες σαφέστερες!»

Φθάνουν στις Ινδίες όπου συναντούν ανθρώπους πάνω σε ελέφαντες. Δίνεται αφορμή, με τη θέα ενός μικρού παιδιού πού οδηγεί έναν τεράστιο ελέφαντα, να αναπτυχθεί ολόκληρη συζήτηση για τη δύναμη τού νου και την χρησιμοποίηση του για εκμετάλλευση. Άλλη συζήτηση εκεί για τις σχέσεις ανθρώπου και ζώων, ανθρώπου και χρήματος, ανθρώπου και τροφής.Ανεβαίνουν στο όρος Νύσα όπου υπάρχει ιερόν τού Διονύσου, 

περιστοιχισμένο από αμπελώνες, κισσούς και δάφνες. Οι Ινδοί ισχυρίζονται ότι ο ίδιος ο Διόνυσος το κατασκεύασε για τον εαυτό του. Βρήκαν ακριβά αφιερώματα μέσα στο ιερό, μπροστά σε ένα άγαλμα λαξευμένο σε λευκόλιθο και έμαθαν ότι και εκεί τελούσαν τα όργια τού θεού, όπου έπαιρναν μέρος όλοι οι λαοί πού κατοικούσαν γύρω από το όρος.

Συγκρίνουν μύθους και συνήθειες – απομεινάρια τής πορείας τού Μ.Αλεξάνδρου.
Ο Απολλώνιος επέστρεψε χωρίς κενά στη σοφία του. Πότε; Πού; Ποιος συνέχισε; κατακριτές διατείνονται ότι ο βίος τού Απολλώνιου γράφτηκε προκειμένου να επισκιάσει τον κατά τούς χρόνους εκείνους ανατέλλοντα Ήλιο τής Βηθλεέμ. Δεν έχει όμως καμία λογική υπόσταση αυτός ο ισχυρισμός, διότι όσο και σχολαστικά να ψάξει κάποιος, πουθενά δεν υπάρχει ο παραμικρός υπαινιγμός!
Όταν η αυτοκράτειρα Ιουλία Δόμνα παρότρυνε τον Φιλόστρατο για τη συγγραφή, ήταν μια εποχή πού άτομα και κύκλοι περίμεναν τη σωτηρία τους από μία πνευματική αναγέννηση των πυθαγορείων παραδόσεων καεί από μίαν αντίληψη φιλοσοφικώτερη από τα δόγματα, τούς μύθους και τούς τύπους των αρχαιοτέρων -και όχι μόνον- θρησκειών.

Μήπως αυτή η συγγραφή ήταν μια κραυγή απόγνωσης και ένα κάλεσμα-ερώτημα;
«Τίνος η σειρά είναι τώρα; Ποιος θα παραλάβει τη Πυθαγόρεια σκυτάλη; Κάποιοι, με διαστρεβλωμένες αλήθειες, τέλειωσαν λοιπόν την «επικίνδυνη» σοφία των Ελλήνων;».

Σύμφωνα με το Σουίδα έγραψε τα ακόλουθα έργα:

1) «Τελεταί ή Περί θυσιών». Απόσπασμα του έργου σώζεται στον Ευσέβιο

2) «Βίος Πυθαγόρου»,

3) «Περί μαντείων και αστέρων», έργο που γνώριζε και ο Μοιραγένης.
4) «Περί χρησμών και μαντείων».
5) «Διαθήκαι».
6) Σώζονται 197 επιστολές με το όνομα του. Άλλες από αυτές είναι γνήσιες και άλλες ψευδεπίγραφες.

Πέρα Φιλοσοφική του διάνοια και την ασκητική ζωή του λέγεται πως πραγματοποίησε πολλά Θαύματα, για αυτό και πολλοί τον συγκρίνουν με τον Ιησού. Σε αυτό συνεπικουρεί και η μυθική γέννηση του, όπως συμβαίνει εξάλλου σε όλους τους «Θείους άντρες».

Πιστεύω ότι, είναι τουλάχιστον οξύμωρο λαοί με πανάρχαιους πολιτισμούς να γοητεύονται και να γίνονται σοφότεροι με το Ελληνικό πνεύμα και οι Ελληνες να εκστασιάζονται με ήθη, μύθους και έθιμα βαρβαρικά.
Όπως τονίζει και ο έγκριτος μεταφραστής τού Φιλοστράτου Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, από όπου και σταχυολογήματα τού ομιλούντος, :
«είθε η ανάγνωση τού βίου και των πράξεων τού υπερφυούς τούτου ανδρός, να ασκήσει επιρροή επί των ηθών και τής νοοτροπίας των συγχρόνων Ελλήνων».

Ο Απολλώνιος πέθανε σε ηλικία περίπου 90 ετών.

Πηγη
thesecretrealtruth.blogspot.com